Περί αποκέντρωσης

Πάει καιρός που έχουμε φτάσει για τα καλά στην προεκλογική περίοδο. Σκόρπιες εκφράσεις, κριτικές και συνήθως κατακρίσεις, χωρίς την ύπαρξη ουσιαστικών προτάσεων και σχεδίου ανάπτυξης στο κατώφλι των εκλογών. Μιας και πρόκειται για την Ευρωπαϊκή τους εκδοχή, λιγοστές αναφορές γίνονται στα του οίκου μας και για την εσωτερική διαχείριση των προβλημάτων μας. Κάπου εκεί, μέσα σε όλα, ακούσαμε και για την αποκέντρωση - μην με ρωτήσετε που μιας και δεν συγκράτησα ονόματα, στιγμές, ομιλίες, γραπτό λόγο έντυπο ή ηλεκτρονικό. Έτσι ασύνδετα χωρίς σειρά και ιδιαίτερη συνοχή.


Η γέννηση, η άνθηση και η παραπέρα ανάπτυξη των γραμμάτων, των Τεχνών, των Επιστημών και πλήθους άλλων ανθρώπινων δράσεων σχετίζονταν συχνά με πόλεις ή και περιοχές των οποίων η πολιτική, η οικονομική, καθώς και εκείνη η συνολική πολιτιστική τους θέση πιθανόν, δεν βρισκόταν απαραίτητα στις κορυφαίες των χωρών τους και παγκόσμια.

Τα παραδείγματα που συνηγορούν σε αυτή την άποψη είμαι μία πλειάδα, δεν έχουν τελειωμό. Τι να πρωτογράψουμε; Πιάστε τους ποιητές, τους συγγραφείς, τους ζωγράφους τους επιστήμονες και τόσους, γνωστούς ή όχι, δραστήριους ανθρώπους να δείτε την συνεισφορά της περιφέρειας στην διανόηση.

Καμιά αντίρρηση ασφαλώς δεν εμφανίζουμε στο ότι και οι μητροπόλεις, τα τεράστια αστικά κέντρα ήταν ανέκαθεν πρωταγωνιστές και έχουν δώσει τα μέγιστα στην σκέψη και την πρόοδο. Θα ήταν ιεροσυλία διαφορετικά.

Αλλά όμως, η μαγεία ότι κάτι χτυπάει δυνατά και είναι τα πάντα δεν συναντιέται παρά μόνο στις αυτές τις μικρές πόλεις, στο απόκεντρο του γενικότερου ενδιαφέροντος. Είναι αγαπητοί μου η αποκέντρωση. Τι γίνεται όμως εδώ στην Ελλάδα; Πώς εμφανίζεται σήμερα η κατάσταση και τι μπορεί να καλυτερέψει;


Αρχικά ας κάνουμε δύο διαπιστώσεις για την εντός των συνόρων κατάσταση. Πρώτον, ότι ο συγκεντρωτισμός σε δύο πόλεις είναι κυρίαρχος στο κορυφαίο επίπεδο και δεύτερον, πως παρόλες τις προβλέψεις και τα ευχολόγια η κατάσταση μένει η ίδια και απαράλλακτη ή βαδίζει με πάρα πολύ αργούς ρυθμούς βελτίωσης. Σήμερα στην Ελλάδα όλοι μιλούν για αποκέντρωση αλλά ουσιαστικά μόνο με απλή “συμπάθεια” βλέπουν την περιφέρεια. Με σκέψεις ή εκφράσεις του τύπου:

- Ας βοηθήσουμε τον μικρό αδύνατο να προχωρήσει (άσχετα αν συχνά όταν εκείνος δυναμώνει και μας γίνεται ενοχλητικός θέλουμε να τον ξεφορτωθούμε) ή
- Πάω να κάνω το αγροτικό μου στην επαρχία (λες και μία πόλη των 200-250 χιλιάδων είναι χωριό).

Βέβαια, δεν μπορούμε να αδικήσουμε κατάφωρα τους σκεπτόμενους όπως παραπάνω, εφόσον σχετίζονται με το ίδιο το υδροκέφαλο “τέρας” που συντηρείται στο κέντρο της χώρας, αναγκάζοντας την περιφέρεια σε οικονομικό μαρασμό και, μοιραία, σε βοηθητικό έως ανύπαρκτο ρόλο. Η πληθώρα των οικονομικών πόρων αλλά και εκείνων των έργων υποδομής συνεχίζονται να σωρεύονται στην Αθήνα και κατά δεύτερο στην συμπρωτεύουσα του βορρά με αποτέλεσμα η υπόλοιπη Ελλάδα να παραμένει ουραγός, τελευταία και καταϊδρωμένη.


Λογής - λογής πολιτικάντηδες επισκέπτονται πόλεις της χώρας, επιλεκτικά στο χρόνο και τον χώρο, ανάλογα με το φύσημα του ανέμου, τις ειδικές μετεωρολογικές προγνώσεις και τις συγκυρίες σεισμών, λοιμών, πυρκαγιών και λοιπών φαινομένων. Διατρανώνουν το υποτιθέμενο ενδιαφέρον τους για την ‘επαρχία‘ όπως πολύ υποτιμητικά ακούμε έναν όρο που εδώ και σχεδόν τρεις δεκαετίες έχει αντικατασταθεί στην επίσημη ορολογία της πολιτείας (σήμερα: περιφέρεια ή διαμέρισμα).

Μας έχουν παραμυθιάσει για ένα σωρό ζητήματα, όπως ενδεικτικά ότι ο ορισμός του συγκεντρωτικού event που είναι οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 θα βοηθήσει και τις άλλες πόλεις. Είδατε τα αποτελέσματα, ότι πλήρωναν όλοι για τερατώδη έργα και σπατάλες σε μία πόλη: Η απόσταση ανάμεσα στο κέντρο και την περίμετρο μεγάλωσε. Παρεμπιπτόντως, η υποκρισία όχι μόνο των πολιτειακών αρχόντων αλλά και των απλών πολιτών (αναφέρομαι μόνο σε εκείνους που υπερθεματίζουν και εμφανίζονται να είναι αναφανδόν υπέρ της αποκέντρωσης) είναι τέτοια που ελάχιστοι ας πούμε κάτοικοι του κέντρου θα εγκατέλειπαν τα μέρη τους, μιας και το life style τους δεν μπορεί να συγκριθεί με τα διαφορετικά, καλά ή κακά, δεν μπορώ να επιμείνω, μίας άλλης πρότασης.


Το κείμενο αυτό μου μπήκε στο μυαλό αρχικά να το γράψω από ένα προηγούμενο post για τις επιλεκτικές ψηφιακές υπηρεσίες της 27ης Απριλίου. Δεν ελπίζω να γίνουν και πολλά ώστε να υπάρχει το δικαίωμα στην επιλογή της άλλης άποψης. Τουλάχιστον εμείς έχουμε κάνει τις επιλογές μας, τις ευχαριστιόμαστε και κάνουμε χάζι τους λοιπούς αγχωμένους, που απορούν για την ομορφιά της φύσης, το κοίταγμα της θάλασσας και άλλα απλά, καθημερινά και αυτονόητα. Και που νοούν να ζουν μόνο τα Σαββατοκύριακα και ασφαλώς μακριά από την πόλη τους.