"Vivaldi: Four Seasons - Winter"

Δευτέρα 19 Ιανουαρίου 2009

Περί γλώσσας


Μαθητής ήμουνα μέτριος στην έκθεση. Έστω καλός, μέτριος συγκριτικά. Ένα 17 είχα το πολύ, που το έγραψα στις Πανελλαδικές. Πάντα όμως σεβόμουνα τις λέξεις, το ακριβές νόημα τους, τη χροιά τους, την ακουστικότητα που παρήγαγαν. Και παραδεχόμουνα έως και θαύμαζα εκείνους κι εκείνες που ήταν καταφερτζήδες στο γράψιμο, μικροί αφηγητές.

Στην πορεία, ίσως επειδή ήμουνα στο μηχάνημα όλη μέρα και, όσο να’ναι, ξέκλεβα χρόνο, ψήθηκα στο γράψιμο. Συνάμα με το διάβασμα αρκετών λογοτεχνημάτων, όχι πολλών. Τα πλήκτρα ολοένα και πατιούνταν πιο δυνατά, θα έχω αχρηστεύσει κάμποσα πληκτρολόγια, ξεχαρβαλώθηκαν από την ένταση και τις καθημερινές διαδρομές.

Η γλώσσα άρχισε να γίνεται φίλη μου, τα γραπτά συντροφιά μου. Πάντα σε ελληνικά με καλλίγραμμες γραμματοσειρές. Δεν μου αρέσουν τα ελληνικά σε λατινικούς χαρακτήρες , τα συγχωρώ μόνο στους φίλους της διασποράς ή σε εκείνους με ασύμβατα μηχανήματα. Τους ξέρω αυτούς και με ξέρουν.

Η γλώσσα μας σήμερα, κι ας ακούγομαι συντηρητικός, κακομεταχειρίζεται. Όχι από όλους και τους καλούς αλλά από εκείνους που επηρεάζουν τους πολλούς. Εννοείται πως δεν εννοούμε μόνο τη γραφή της αλλά και την εκφορά της, το πώς ακούγεται δηλαδή - αυτός που είναι ο πρωταρχικός λόγος ύπαρξής της. Ο γραπτός λόγος είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τον προφορικό, μία δομημένη γραφή συντελεί στην καλύτερη και πιο καθαρή ομιλία καθώς και σε ένα πιο οργανωμένο τρόπο σκέψης. Συγκοινωνούντα δοχεία είναι. Καμιά φορά βέβαια διασκεδάζουμε με τα λογής- λογής μαργαριτάρια που συναντάμε και. . κοσμήματα ή .. διακοσμητικά.

Εμείς βέβαια σαν .. γραφιάδες που είμαστε (ή .. πληκτρολογητές κατά το πιο μοντέρνο) θα επικεντρώσουμε στο .. γραφικό τμήμα.

Ας παραθέσω λίγα ερωτήματα - σπαζοκεφαλιές. Όσοι πιστοί, προσέλθετε:

------------------------------------------------------------------
1. Διαλέξετε ποιο είναι το σωστό

- Κτήριο ή κτίριο;
- Πράσινα άλογα ή μήπως πράσσειν άλογα;
- Τρένο ή τραίνο;
- Βολτέρος ή Βολταίρος;
- Αβγό ή αυγό;
- Παληκάρι ή παλικάρι;
- Καλλίτερος ή καλύτερος;

2. Ποιοι οι λόγοι που τα αλλάξαμε ή δεν τα αλλάξαμε;

Θέλω τις σκέψεις σας. Μήπως ήταν άχρηστη η πολυπλοκότητα ή έγιναν για την απλοποίηση ή και απλούστευση των πραγμάτων (= λιγότερη σκέψη και κρίση). Και ότι άλλο σας κατεβάσει η μυαλο-θύελλά σας !! (brainstorming, λέξη είναι αυτή;;).

3. Ξέρετε και άλλα τέτοια ‘διλήμματα’;

26 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Πράγματι φίλε μου museum έχεις βελτιωθεί πολύ. Ο προφορικός σου λόγος καμιά σχέση με τον γραπτό. Στο Δημοτικό από ότι θυμάμαι δεν έγραφες καν την ορθογραφία, την είχες έτοιμη από το σπίτι. Και τώρα μας εξετάζεις εσύ στην ορθογραφία.. Πώς αλλάζουν οι καιροί!

Ανώνυμος είπε...

Ωραία! Ορθογραφία! Το καλύτερό μου! :)
Αγαπητέ Museum, θα σου πω πώς τα γράφω εγώ (αν και ξέρω και τα υπόλοιπα).
Κτίριο, πράσινα άλογα, τραίνο, Βολταίρος, αυγό, παλληκάρι(με δύο λ), καλύτερος.
Αυτό που με ενοχλεί τελευταία είναι που εξαφανίζονται σιγά-σιγά τα διπλά σύμφωνα από τις λέξεις. Δεν είχαν διακοσμητικό ρόλο στις λέξεις! Ήταν εκεί για κάποιο λόγο...

museum είπε...

@ Andreas

Συμμαθητή γιατί είσαι μαρτυριάρης; Θα με νομίζουν ότι το παίζω εξυπνάκιας και κάνω τον παντογνώστη. Πάντως έχεις δίκιο για το πόσο αλλάζουν οι καιροί, πόσο βελτιώνεται κανείς (από την .. ανυπαρξία του) με την θέληση και το μεράκι. Τα γραπτά έχουν άλλη δύναμη από τα προφορικά, εσωτερική.

Ανώνυμος είπε...

Η γλώσσα είναι το πιο σημαντικό στοιχείο (κατ’ εμέ) αλλά και συνάμα το πιο παραγνωρισμένο γενικότερα.
Η γλώσσα κατ’ αρχάς είναι η ταυτότητα ενός λαού. Η γλώσσα είναι κάτι δυναμικό, γιατί εξελίσσεται σύμφωνα με την πορεία ενός λαού. Το μεγάλο πλήθος ανθρώπων που την χρησιμοποιεί αδιάλειπτα, προσθέτει (ή και αφαιρεί) στοιχεία και ερμηνείες. Άρα, αφού η γλώσσα χρησιμοποιείται από μας, είναι λογικό να εγγράφονται σε αυτή όλες μας οι ιδιαιτερότητες. Να σκεφτείτε ότι σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες αποδεικνύεται ότι η ελληνική γλώσσα εντείνει το ορθολογικό πνεύμα, οξύνει το επιχειρηματικό πνεύμα και προτρέπει τους πολίτες προς την δημιουργικότητα και αυτό αποτελεί αιτία να διδάσκεται σε ξένα Πανεπιστήμια.
Η γλώσσα είναι όχι μόνο το εργαλείο για την εξωτερίκευση του εσωτερικού μας κόσμου, αλλά ο ίδιος εσωτερικός μας κόσμος. Κι αυτό γιατί το “εκφράζειν” τελικά είναι τόσο πολύ συναρτημένο με το “είναι”. Γιατί; Η αδυναμία έκφρασης ενός συναισθήματος ή μιας σκέψης, γυρίζει πίσω, πληγώνοντας και ακυρώνοντας την αφετηρία. Επομένως η κακή χρήση της γλώσσας υποβαθμίζει, όχι μόνο την επικοινωνιακή σχέση αλλά και τον εσωτερικό διάλογο με τον εαυτό μας και τις σκέψεις μας, την αυτογνωσία και την αυτοαντίληψή μας.
Οι νεοΈλληνες , στις επικοινωνιακές τους σχέσεις και στις παρέες τους, χρησιμοποιούν ελάχιστες λέξεις, για να εκφράσουν ένα πλήθος συναισθημάτων και σκέψεων. Με αυτό τον τρόπο όμως συρρικώνεται το βάθος και το πλάτος αυτών στην καθημερινή μας ζωή.
Εν τέλει, η σωστή χρήση της γλώσσας (συντακτικό και γραμματική) εμπλουτισμένη με έναν ικανό αριθμό λέξεων δείχνει άτομο συγκροτημένο, ορθολογικό, με νοημοσύνη (και συναισθηματική), με αυτοπεποίθηση και εξωστρεφές. Γι’ αυτό λοιπόν είναι σημαντική η γλώσσα, άρα και η διδασκαλία της.

Ανώνυμος είπε...

κτίριο, πράσινα άλογα, τραίνο, Βολταίρος, αυγό, παλικάρι, καλύτερος.
Τι κερδίζουμε ???
Πλάκα κάνω....

Η γλώσσα δυστηχώς χάνει την ελληνικότητα της, ενώ οι νεότεροι (όχι απαραίτητα στην ηλικία αλλά και οι νέοι έλληνες, οι μετανάστες)
μάλλον ομιλούν "άλλη" γλωσσα.
Πιθανότατα στο μέλλον να ζήσουμε νέα "Ευαγγελικά" με αφορμή την γλώσσα. Παραμένει σημαντικό να μπορούμε να διαβάζουμε, και να ομιλούμε σωστά ελληνικά, ακολουθώντας σαφέστατα και εξέλιξη της γλώσσας μας.
Χαιρετισμούς σε όλους τους φίλους του blog !

museum είπε...

@ Lilith

Το πιο σημαντικό δεν είναι να’ρθείς εδώ αλλά να ξαναρθείς. Καλώς ξανάρθες στο blog μου ! Η γλώσσα δεν είναι μόνο μία απλή σύμβαση για ανάγνωση και γραφή αλλά κρύβει έναν ολόκληρο τρόπο σκέψης, πολιτισμό, τα στοιχεία ενός λαού. Τα διακοσμητικά μπορεί να είναι περιττά, όχι όμως και τα διπλά σύμφωνα όπως σωστά αναφέρεις, που κρύβουν την προέλευση, τις ρίζες.

Ανώνυμος είπε...

μαντήλι ή μαντίλι ?
βραδύαζει ή βραδιάζει ?
αφτί ή αυτί ?

όσο περνουν τα χρόνια και οι γεννιές
θα πράγματα γίνονται πού χειρότερα από πλευράς ορθογραφίας..
Αρκει να διαβάσεται μια εφημερίδα - που υπάρχει και ένας υπεύθυνος που διορθώνει τύχον λάθη - και θα βρείτε αρκετα.....

Alec είπε...

O μεγάλος αυστριακός φιλόσοφος του 20 αιώνα Ludwig Wittgenstein στο έργο του Tractatus Logico-philosophicus έγραψε διακηρυκτικά ότι «τα όρια της γλώσσας μου είναι τα όρια του κόσμου μου». Αυτό δείχνει ότι η σχέση μεταξύ γλώσσας και σκέψης είναι ακατάλυτη. Η γλώσσα δεν είναι απλώς η σημειολογική ενσάρκωση της σκέψης αλλά απαραίτητη προϋπόθεση για την ίδια τη σκέψη πράγμα που σημαίνει ότι όσο πιο φτωχή είναι η γλώσσα μας τόσο πιο φτωχή είναι και η σκέψη μας. Όσον αφορά το ορθογραφικό quiz σου museum εγώ γράφω κτίριο, αυγό, τραίνο, Βολταίρος, καλύτερο. Σε ότι αφορά τα ξενικής προελεύσεως ονόματα δεν υπάρχει καν θέμα σωστότερης γραφής. Δεν υπάρχει λόγος να θεωρήσουμε ότι το ‘τραίνο’ είναι ορθογραφικά σωστότερο από το ‘τρένο’ ή ότι είναι προτιμότερο να γράφουμε ‘Σαίξπηρ’ αντί ‘Σέξπηρ’. Όσοι εμμένουμε στον παλαιότερο τρόπο γραφής το κάνουμε από αισθητική συνήθεια όχι από ορθογραφική αναγκαιότητα. Για τις υπόλοιπες λέξεις υπάρχουν επιχειρήματα και από τις δύο πλευρές. Εγώ πάλι έχω συνηθίσει να ορθογραφώ λέξεις με διττή ορθογραφία με ένα τρόπο. Πάντως υπάρχει ένας γενικός γλωσσολογικός κανόνας που ορίζει ότι οι γλώσσες λειτουργούν με βάση την αρχή της οικονομίας για αυτό και αν παρατηρήσουμε την εξέλιξή τους στους αιώνες βλέπουμε να καταργούνται πτώσεις, να απλοποιείται η σύνταξη και η ορθογραφία. Πολλές φορές αυτή η εξέλιξη γίνεται σταδιακά και ούτε την παίρνει κανείς χαμπάρι. Κάποιες φορές όμως η εξέλιξη είναι αποτέλεσμα συγκεκριμένων αποφάσεων όπως η επιβολή του μονοτονικού στην Ελλάδα το 1982, η ορθογραφική μεταρρύθμιση της γερμανικής γλώσσας πριν μια δεκαετία. ή πιο δραματικά η επιβολή του λατινικού αλφαβήτου στην τουρκική γλώσσα από τον Κεμάλ Ατατούρκ. Κλείνω με ένα μικρό σχολιασμό. Όταν λέμε ότι μια γλώσσα προάγει τη λογική, οδηγεί σε πιο συγκροτημένη σκέψη κλπ αυτά είναι μεταφυσικές ιδιότητες που αποδίδουμε σε μια γλώσσα και που γλωσσολογικά δεν μπορούν να αποδειχθούν. Παρόμοιες μεταφυσικές ιδιότητες αποδίδουν οι Γάλλοι στη γαλλική και οι Γερμανοί στη γερμανική γλώσσα. Και σχετικά με το «περίφημο» email που κυκλοφορεί ευρέως και που θέλει τους Βρετανούς επιχειρηματίες να ενθαρρύνουν τους υπαλλήλους τους να μαθαίνουν ελληνικά για να σκέφτονται πιο λογικά αποτελεί μια μπαρούφα ολκής. Δεν υπάρχει κάτι τέτοιο και μπορείτε εύκολα να το διαπιστώσετε αναζητώντας στο google κάποια σχετική πληροφορία.

museum είπε...

@ Ανώνυμος

Αγαπητέ ανώνυμε φίλε μέσα από την πολύ καλή σου ανάλυση θα συμφωνήσω και θα επικεντρώσω στα εξής σημεία:

- Η γλώσσα δεν είναι μόνο το μέσο για να υλοποιήσει ηχητικά ή και οπτικά (με την γραφή της) σκέψεις, συναισθήματα, ιδέες, περιγραφές και άλλα που εκφράζουν τον εαυτό μας και τον περίγυρό μας (συνάνθρωποι, περιβάλλον μα και αφηρημένες έννοιες). Αλλά ταυτίζεται, έστω πλησιάζει, κατά το μετριοπαθέστερο και για να μην είμαστε απόλυτοι, αυτά που υλοποιεί.

- Δεν νομίζω ότι χωρίς γλώσσα έχουμε αδυναμία έκφρασης συναισθημάτων, τουλάχιστον πλήρη. Υπάρχει και εδώ η γλώσσα του σώματος που αν κάποιος έχει παιδευτεί να την έχει αποκρυπτογραφήσει, θα κατανοήσει μία χιονοστοιβάδα από αυτά. Αυτό βέβαια ισχύει βασικά για τα συναισθήματα – δηλαδή που περιλαμβάνουν λογική και αισθήματα. Θα έλεγε κάποιος ότι είναι ένα είδος νοηματικής γλώσσας, όπως υπάρχει αυτή, μια πλούσια σε εκφραστικότητα γλώσσα χωρίς ήχους.

- Όσο αφορά το αν, ειδικά, η Ελληνική γλώσσα προάγει τη δημιουργική σκέψη, τον ορθολογισμό και την επιχειρηματικότητα, θέλω να συμφωνήσω, έστω και για συναισθηματικούς λόγους. Δεν έχω μελετήσει βέβαια γλωσσολογία ούτε διεξοδικά άλλες γλώσσες για να μπορώ να εξάγω συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελληνικής. Ίσως και να μην ισχύει όπως γράφει παρακάτω ο Alec που είναι εξειδικευμένος γνώστης.

- Συμφωνώ σήμερα πως η ξύλινη γλώσσα προωθείται ειδικά στην επιχειρηματικότητα και τους αργαζομένους της, προσωπικά για να τους αποκοιμίζει, να τους κάνει άβουλα και αγέλαστα στρατιωτάκια στην υπηρεσία των λίγων και οικονομικά δυνατών.

museum είπε...

@ kentavreas

Παλιόφιλε Κένταυρε καλώς ήρθες. Τι να κάνουν οι μετανάστες, προσαρμόζουν την γλώσσα στα δικά τους μέτρα, τη μπολιάζουν με λέξεις, φράσεις, στερεότυπα, λογικό είναι. Το κακό είναι με τους γεννημένους εδώ που τη μεταχειρίζονται όπως ξέρουμε. Τους Έλληνες της ήσσονος προσπάθειας και της αντιμετώπισης της παιδείας ως μία ‘ευχάριστη’ διαδικασία, ενώ είναι παίδευση και κόπος.

Μακάρι η γλώσσα και η σκέψη μας να διατηρηθεί. Ευτυχώς που τώρα με το διαδίκτυο ελευθερώνονται οι ιδέες και η διακίνησή τους.

museum είπε...

@ dolphin-10

Αγαπητέ dolphin, όπως έγραψα και πριν είμαστε της ελάχιστης προσπάθειας και της απλοϊκότητας (όχι της σωστής απλοποίησης). Όποιος μιλάει και γράφει σωστά φαντάζει περίπου γραφικός. Η γλώσσα γίνεται ένας μπελάς για μας. Τα αποτελέσματα είναι ορατά. Ας το παλέψουμε εμείς τουλάχιστον.

museum είπε...

@ Alec

Αγαπητέ Alec, Λίγα μπορώ να προσθέσω στην τόσο προσεγμένη και πλούσια ανάλυσή σου. Νομίζω ότι καλύπτεις το περισσότερο από το φάσμα της γλώσσας, όσο είναι δυνατό στο μέσο αυτό με τις σύντομες ηλεκτρονικές αναφορές. Η δική μου παράθεση στα σχόλια επομένως είναι μόνο για να διευκολύνει την ‘συζήτηση’ και την ανταλλαγή ιδεών.

Ο βαθμός χρήσης και επάρκειας της γλώσσας μας είναι η βασική μετρική της σκέψης και των ιδεών μας, συντριπτικά. Οι άλλες μορφές έκφρασης, όπως είναι το σώμα μας, οι κινήσεις μας και οι εικόνες είναι εξόχως σημαντικά αλλά για να μπορεί να παράξει κανείς ιδέες και άλλα επικοινωνιακά μηνύματα χωρίς την γλώσσα χρειάζεται να έχει ανεπτυγμένους και υψηλούς δείκτες καλλιτεχνίας και μαστοριάς. Δηλαδή ένας ζωγράφος ή ένας χορογράφος μπορεί να παρουσιάσει άπειρα μηνύματα μονάχα με την Τέχνη του.

Σχετικά με την γραφή ξένων λέξεων και την αρχή της οικονομίας έχεις πολύ δίκιο. Χρειάζεται βέβαια να γίνει κατανοητή στους ανθρώπους ότι η απλοποίηση δεν σημαίνει απλούστευση και απλοϊκότητα, που είναι πράγματα εντελώς διαφορετικά.

Όσο αφορά το ζήτημα της Ελληνικής γλώσσας και το πόσο συνδέεται με τον εξορθολογισμό της σκέψης, την επιχειρηματικότητα και τη δημιουργική δράση δεν ξέρω αν υπάρχει συγκριτικό της πλεονέκτημα. Κυρίως γιατί η γνώση μου μόνο της Αγγλικής και άλλων μεμονωμένων φράσεων από τις ξένες γλώσσες καθιστά το δείγμα μου ανεπαρκές. Και επίσης, το να ενθαρρύνουν οι επιχειρηματίες τη χρήση της Ελληνικής, σε καμία περίπτωση δεν περιποιεί τιμή για τη γλώσσα μας. Η Ελληνική γλώσσα θα ήταν άδικο να έπεφτε στο επίπεδο της στεγνής χρήσης της από μία επιχειρηματική αγραμματοσύνη με συντμήσεις και ακρώνυμα, ένα συνονθύλευμα λέξεων χωρίς ουσιαστικό νόημα, ανθρώπων με λίγο χρόνο για σκέψη και ενδιαφέρον για τους άλλους.

Εγώ ξέρω και μετά πιστεύω (έτσι απλά) ότι η Ελληνική γλώσσα παρόλο που ο πυρήνας των βασικών της λέξεων, ίσως να μην είναι μεγαλύτερος από την Αγγλική έχει δύο, μοναδικά ίσως, στοιχεία:
- Την απίστευτη συνθετική ικανότητά της, που από μόνη της οδηγεί στην καλύτερη κατανόηση του πώς συντέθηκαν οι λέξεις και τα νοήματα.
- Την ελευθερία ερμηνειών λέξεων με το ίδιο όνομα, μόνο και μόνο από τα συμφραζόμενα (τον λεκτικό τους περίγυρο).
Αυτά τα χαρακτηριστικά από μόνα τους, εμένα προσωπικά με έχουν παρακινήσει σε σκέψη και ανάλυση. Δεν λέω και δεν ξέρω αν συμβαίνει αυτό αλλού, πιο πολύ ή λίγο ή καθόλου.

Θα κλείσω αποκαλύπτοντας μία σωστή απάντηση στο quiz μου: ΠΡΑΣΣΕΙΝ ΑΛΟΓΑ, δηλαδή πράττοντας χωρίς λογική. Αυτό το απλό παραδειγματάκι δεν προάγει την σκέψη και την ανάλυση;

Dinos είπε...

Το γεγονός της προσπάθειας "απλοποίησης" της γλώσσας (ας με διορθώσει ο Alec αν κάνω λάθος) στηρίχθηκε στην άποψη ότι η γλώσσα είναι ένα απλό εργαλείο, το μέσο (απλά) έκφρασης. Και βέβαια την εποχή εκείνη, όπου κυριαρχούσε η ιδεολογία του όλα σε όλους (με αυτόματο τρόπο) θελήσαμε να τα κάνουμε όλα δώρο σε όλους, να τα κάνουμε όλα εύκολα για όλους. Αυτό όμως προϋπόθετε ότι έπρεπε να αφαιρέσουμε "βάρος" από τα πράγματα προκειμένου αυτά να γίνουν εύληπτα και κατανοητά. Το αποτέλεσμα ήταν να "κατεβάσουμε" πολλά (αξίες) στο επίπεδό μας. Δηλαδή καννιβαλίσαμε πολλά. Αδειάσαμε τον ουρανό για να γεμίσουμε τη γη μας. Το "υψηλό" ήταν ενοχλητικό και έπρεπε να εκπέσει. Κι έτσι μεταχειριστήκαμε τη γλώσσα ως ένα σώμα χωρίς ψυχή. Ως κάτι σημαντικό, μέχρι του σημείου να καλύψει μια ανάγκη. Αν μάλιστα μπορούσαμε να κάνουμε κι αλλιώς, τότε θα ήταν εντελώς ασήμαντη.
Ας θυμηθούμε και πάλι ότι "το μέσο είναι το μήνυμα". Το μέσο δεν είναι "δούλος" του πομπού (μηνύματος). Το μέσο (η γλώσσα) το παραλαμβάνει (μήνυμα) και μπορεί να το διαπλάσει και τροποποιήσει σε βαθμό ασύλληπτο.

museum είπε...

@Dinos

Θα συμφωνήσω εδώ μαζί σου φίλε Dino - όχι μόνο αλλά προσυπογράφω. Η απλοποίηση της γλώσσας είναι ένας θεμιτός στόχος, όταν εξυπηρετεί κάτι. Για να απαλλαχθεί από πιθανούς πλεονασμούς και διακοσμητικά στοιχεία χωρίς πολύ νόημα. Εδώ όμως κρύβεται η παγίδα. Η απλοποίηση μάλλον έχει τις αιτίες που αναφέρεις - την προσπάθεια για έναν πιο εύπεπτο λόγο για τους πολλούς, τελικά ένα εκφυλισμό και τον υποβιβασμό των καλύτερων προς τα κάτω. Δεν είναι τυχαίο αυτό που λέμε για προσπάθεια μαζικοποίησης ακόμα και των σκεπτόμενων ανθρώπων. Θα έχεις διαβάσεις αυτά που γράφω για την εισαγωγή και διαφήμιση της κούφιας γλώσσας των επιχειρήσεων. Αυτή όχι μόνο δεν βρίσκεται στο ‘μέσο’ αλλά ούτε καν υπάρχει κάποιο ουσιαστικό μήνυμα να μεταφέρει.

Η γλώσσα, ναι, είναι μία μορφής Τέχνη, όπου όλη μαστοριά κρύβεται στο υλικό του καλλιτέχνη. Εμείς θα έπρεπε να είμαστε ευχαριστημένοι σαν χρήστες αυτής της Τέχνης, να νιώθουμε ευλογημένοι για αυτό και να προσπαθούμε στην συνεχή μας βελτίωση και τον εμπλουτισμό της χρήσης της.

museum είπε...

@ Dinos, όλους

Άλλαξε το:
"Αυτή όχι μόνο δεν βρίσκεται στο ‘μέσο’ αλλά ούτε καν υπάρχει κάποιο ουσιαστικό μήνυμα να μεταφέρει. "

σε

"Το μήνυμα αυτής της γλώσσας όχι μόνο δεν βρίσκεται στο ‘μέσο’ αλλά ούτε καν υπάρχει ουσιαστικά για να μεταφερθεί."

Ανώνυμος είπε...

MUSEUM, και εγώ μέτρια μαθήτρια ήμουν στην έκθεση. Πήγαινα σε έναν καθηγητή όπου εξηγούσε τις εκθέσεις του και μετά τις μάθαινα παπαγαλία! Χαμός από μαθητές είχε στο φροντιστήριο του και οι περισσότεροι που πήγαιναν για θεωρητικές επιστήμες!΄Ετυχε και έπεσε ένα παραπλήσιο θέμα έκθεσης στις Πανελλήνιες και πέρασα!
Όταν βλέπω εκπομπές με πολιτικούς στην tv, δεν καταλαβαίνω τι λένε(όχι πολιτικά)!Μιλούν την ξύλινη γλώσσα με τα ένα σωρό συνθήματα της πολιτικής!
Μετά ο δημοσιογράφος για να διακόψει για τις διαφημήσεις, λέει θα κάνουμε "μπρέικ"! Βρε έλληνα ακριβοπληρωμένε δημοσιογράφε, που ξέρει η μάνα σου και ο πατέρας σου από το χωριό που σε βλέπουν τι σημαίνει "μπρέικ"?
Μια έρευνα έδειξε ότι μιλάμε 100 λέξεις την ημέρα και πολλές είναι!Πόσοι από εμάς δεν έστειλαν ευχετήρια μηνύματα τώρα στις γιορτές μέσω κινητών και το πολύ που χρησιμοποιήσαμε είναι 10 λέξεις?Πάνε οι κάρτες που στέλναμε!Θα χρησιμοποιήσω την φράση του φίλου Andrea"Πως αλλάζουν οι καιροί!"

Dinos είπε...

αγαπητή efi. Κι εμείς (ο museum κι εγώ) μέτριοι ήμασταν στην έκθεση. Πηγαίναμε στον ίδιο φροντιστή, ο οποίος μας υπαγόρευε προτάσεις πασπαρτού (τις οποίες και μας υποδείκνυε να μαθαίνουμε παπαγαλία). Για οποιοδήποτε θέμα και να έπεφτε είχαμε στο οπλοστάσιό μας έτοιμες και "δοκιμασμένες" κάμποσες παραγράφους. Τελικά ο Museum, ο οποίος είχε μακράν καλύτερη μνήμη και αποδεχόταν περισσότερο αυτό τον τρόπο εκμάθησης της Έκθεσης έσκισε στις Πανελλήνιες.
Φαντάσου, όλα για το καλό αποτέλεσμα στις Εξετάσεις. Τέλος πάντων, εμείς με τον ένα ή τον άλλο τρόπο εξαργυρώσαμε όλα αυτά. Έλα μου όμως, που αυτό πια δεν ισχύει για τους νεώτερους.

Όσον αφορά τώρα στην ξύλινη γλώσσα των πολιτικών,αυτό ως επί το πλείστον ισχύει. Υπάρχουν όμως ισχυρότατοι λόγοι, που ισχύει κάτι τέτοιο.
1.η βεβαιότητα ότι η μάζα στην οποία απευθύνονται είναι ηλίθια, οπότε όλα κρίνονται από τις εντυπώσεις. (Φωνές, κορώνες, διακοπές για να φανούν, ..)
2.ο φόβος μήπως τυχόν ξεστρατίσει από την κομματική γραμμή. Οπότε με τα ίδια και τα ίδια και την ξύλινη γλώσσα,είναι πολύ δύσκολο.
3. η ανυπαρξία πολιτικού αναστήματος (γνώση καλή των αντικειμένων, αναλυτική και συνθετική ικανότητα, ικανότητα εξεύρεσης και παρουσίασης λύσεων)
4. η κουτοπονηριά και ο φόβος μήπως λεχθούν δυσάρεστα πράγματα (πολιτικό κόστος). Έτσι παγιωμένες λανθασμένες απόψεις και νοσηρές νοοτροπίες μένουν αλώβητες ακόμα και στο λεκτικό πεδίο.
Υπάρχουν βέβαια λαμπρές εξαιρέσεις, πολιτικοί που ο λόγος τους είναι αποτέλεσμα σωρευμένης πείρας, γνώσης, εντιμότητας. Πολιτικοί με τέτοιον "όγκο" που τα κομματικά και άλλα δεσμά δεν μπορούν να τους περιχαρακώσουν.

museum είπε...

@ efi

Καλημέρα Έφη. Το θέμα δεν είναι πόσο καλοί ή κακοί είμαστε. Εγώ πιστεύω ότι είχα και τότε ταλέντο και αν πήγαινα σε μέσο σχολείο και όχι στο top σχολείο της πόλης που ήμουνα θα είχα ας πούμε ένα 19 στην Έκθεση. Μας είχανε κομπλάρει και το είχα μέσα μου και δεν το έβγαζα. Πάντως το “κάλλιο πρώτος στο χωριό” δεν με ενόχλησε καθόλου που δεν μου συνέβαινε. Όσο για την επιλογή μου να σπουδάσω υπολογιστές, ήταν γιατί ήταν η πρώτη σε υψηλή βάση σχολή και, λόγω ενός χαζού παιδικού πείσματος ή εγωισμού (δεν ξέρω αν βγήκε σε καλό αν και, μία χαρά είμαι) ήθελα τότε να τους δείξω ότι κάτι τέτοια εγώ τα καταφέρνω για πλάκα.

Για τους πολιτικούς δεν θα μιλήσω, γιατί δεν θα ήθελα να ρίξουμε τόσο το επίπεδο. Ούτε για την τηλεόραση, που δυστυχώς βλέπω κάπως για τα αθλητικά και κάποιες εξαιρέσεις, πολύ καλές εκπομπές. Αφού ξέρεις πόσο μεγάλοι ‘τσάτσοι’ είναι οι πιο πολλοί άνθρωποι που βγήκαν στον αφρό.

museum είπε...

@ Dino

Φίλε Dino δεν ήσουν μέτριος στην έκθεση, καμία η σχέση εδώ. Ήσουν πολύ καλός και μαζί όταν μιλούσες. Διάβαζες και κάποια βιβλία. Μόνο εκείνα τα γράμματα, τα πλάγια προς τα αριστερά, τι πράγμα ήτανε τούτο; Ο φροντιστής μας, μας επηρέασε καταλυτικά. Δεν είμαστε παπαγάλοι καλέ μου φίλε. Οι εκφράσεις του είχαν απλότητα, σαφήνεια και ακρίβεια και μπορούσαν να κατανοηθούν όχι δύσκολα. Τον ευγνωμονώ εγώ τον ‘Αριστερό’ γιατί με έμαθε να σκέφτομαι. Χωρίς φιγούρες και αρώματα. Νομίζω ακόμα ότι το μάθημα της γραφής ήταν πολύ δύσκολο για το επίπεδο ωρίμανσης που είχαμε τότε. Έμοιαζε σαν ένας διαγωνισμός του ποιος θα γράψει τις περισσότερες λέξεις και σελίδες και όχι ποιος θα βγάλει τα καλύτερα νοήματα. Ένας ανταγωνισμός που ασφυκτιούσες. Να που εδώ η γλώσσα ήταν ένα μέσο διεκπεραίωσης χωρίς ψυχή, έτσι όπως την μεταχειριζόμαστε (στο στεγνά ανταγωνιστικό αυτό μάθημα).

Με τους πολιτικούς όπως έγραψα και πριν δεν τα πάω καλά. Κυρίως όταν βλέπω ανάξια άτομα μέσα από εκδουλεύσεις και άλλες εξυπηρετήσεις να ανεβαίνουν.

Απλά να προσθέσω σε αυτό που είπες για τη “βεβαιότητα ότι η μάζα στην οποία απευθύνονται είναι ηλίθια, οπότε όλα κρίνονται από τις εντυπώσεις “, ότι οι έχοντες μεγαλύτερη οξύνοια από αυτούς (όχι εξυπνάδα, Θεός φυλάξοι), προσπαθούν με τον κούφιο λόγο να πολτοποιήσουν την σκέψη των ανθρώπων, μετατρέποντας την σε άμορφη μάζα, κοντά στο μηδέν.

DSK είπε...

H γλώσσα κόκκαλα ( ή μήπως κόκαλα) δεν έχει και κόκκαλα ( ή μήπως κόκαλα) τσακίζει ..

Πέρασε έξω Δημητράκη, εκτός θέματος πάλι..

museum είπε...

@ DSK

Τι θέλει να πει ο ποιητής; Αν καλά κατάλαβα, υπονοείς την τεράστια δύναμη της γλώσσας., παρόλο που δεν της φαίνεται. Ποιος θα αμφέβαλλε; Η δύναμη της είναι τέτοια που μπορεί να τσακίσει, ελπίζω καθετί κακό.

Καλό σου βράδυ φίλε!

Ανώνυμος είπε...

Έχοντας διαβάσει τα σχόλια εδώ πρέπει να πω ότι μ’έχουν καλύψει όλα και γι’αυτό δε θέλω να επαναλάβω πράγματα τα οποία έχουν εκφραστεί με πολύ πιο καλλιεργημένο τρόπο από ότι θα μπορούσα να τα εκφράσω εγώ. Θα ήθελα όμως να προσθέσω ένα μικροπραγματάκι που έχει σχέση με την προσωπική μου εμπειρία με την ελληνική γλώσσα. Μάλλον θα ξεφύγω από το θέμα αλλά επειδή ο τίτλος είναι «Περί Γλώσσας», πιστεύω ότι υπάρχει λίγο περιθώριο για επέκταση του θέματος.

Παρόλο που έχω Έλληνες γονείς, έμαθα και μαθαίνω ακόμα τα ελληνικά σαν ξένη γλώσσα. Μεγάλωσα και σπούδασα στη Γερμανία όπου οι γονείς μου μετανάστευσαν
ως απλοί εργάτες στη δεκαετία του 60. Σ’ένα αποκλειστικά γερμανόφωνο κοινονικό περιβάλλον, μάθαινα κάποια βασικά ελληνικά από τους γονείς μου, ιδιαίτερα από τον πατέρα μου, και πήγαινα δύο φορές την εβδομάδα για 4 ώρες στο απογευματινό μάθημα των ελληνικών. Αυτό το μάθημα λοιπόν (εκτός από τη γλώσσα διδαχτήκαμε επίσης λίγη ιστορία, μυθολογία, γεωγραφία και θρησκευτικά) δεν ήταν στην ουσία σπουδαίο. Οι δάσκαλοι σίγουρα έκαναν ότι μπορούσαν σ’αυτό το λίγο χρόνο για να μας μεταδώσουν «ελληνική παιδεία» αλλά βασικά είχαν υπογράψει συμβόλαιο για μια πανταετία (για την οποία πληρώνονταν από το ελληνικό κράτος) και μετά συνήθως θα γύριζαν στην Ελλάδα έχοντας αγοράσει και μια Mercedes... Για μας τα παιδιά ήταν δύσκολο επειδή δεν μιλούσαμε ελληνικά εκτός σπιτιού και ελληνικού «σχολείου» και κανένα από μας δεν καταγόταν από κάπως μορφωμένο ή ακαδημαϊκό σπίτι. Οι γονείς μας ήταν χωριατόπουλα που είχαν γίνει εργάτες σε ξένη χώρα, που πάλευαν με τη γερμανική γλώσσα και νοοτροπία, δούλευαν σαν σκυλιά για να μας μεγαλώσουν, να μας κάνουν ανθρώπους, για να μη στερηθούμε τίποτα... και φρόντισαν με τις ικανότητες κι ελάχιστες σχολικές γνώσεις τους να μη χάσουμε τις λεγόμενες ρίζες, παραδόσεις και γλώσσα μας. Σ’αυτές τις συνθήκες λοιπόν, ποιος να μας μάθαινε σωστά, όμορφα, καλλιεργημένα, πολιτισμένα, πλούσια ελληνικά; Ποιος θα μας μάθαινε να γράφουμε και να μιλάμε ελληνικά που θα άξιζαν να αποκαλούνται ελληνικά; Και αρχαία; Θα το πω λαϊκά: εμείς κουτσά στραβά μάθαμε νεοελληνικά... για αρχαία δεν έγινε ποτέ συζήτηση...

Ξέρω καλά ότι τα δικά μου ελληνικά δεν είναι τέλεια αλλά είμαι πολύ ευχαριστημένη με το επίπεδο στο οποίο είμαι αυτή τη στιγμή επειδή θυμάμαι σε ποιο επίπεδο ήμουν πριν 4 χρόνια όταν ήρθα στην Ελλάδα. Είμαι απλά τυχερή που τα καταφέρνω αρκετά καλά. Μ’αρέσουν γενικά οι γλώσσες, γι’αυτό μαθαίνω γρήγορα γραμματική και λεξιλόγιο και μου δίνει χαρά η γραπτή επικοινωνία. Αλλά πόσα Ελληνόπουλα ή παιδιά ελληνικής καταγογής της Ευρώπης, των ΗΠΑ ή της Αυστραλίας μιλάνε πραγματικά ελληνικά; Είμαι σίγουρη ότι είναι πολύ λίγα...

Τα ελληνικά – κατά τη γνώμη μου, έτσι όπως τα ζω εγώ – δεν είναι από τις εύκολες γλώσσες της Ευρώπης, αλλά είναι μία από τις ομορφότερες... είναι πολύπλοκη, πλούσια, μια πρόκληση, πνευματώδης και ξεχωριστή. Αξίζει να τη μάθει κάποιος αν και θέλει αρκετή υπομονή... Κι εδώ θα ήθελα να αφιερώσω δυο λέξεις σ’ένα άτομο που μάλλον δεν θα τύχει να περάσει από αυτό το blog αλλά δεν πειράζει. Θέλω να πώ ένα πολύ μεγάλο, θερμό ευχαριστώ στην κυρία Σ. Μικρούλη. Την ευχαριστώ για τον κόπο, την υπομονή και το ενδιαφέρον της και θα έχει πάντα την αγάπη και τον σεβασμό μου. Ήταν η πρώτη μου δασκάλα εδώ στην Ελλάδα που με βοήθησε να βελτιώσω πολύ την ορθογραφία στα ελληνικά και να εμπλουτίσω το λεξιλόγιό μου. Δε θα την ξεχάσω και της εύχομαι να έχει πάντα υγεία!

Τελειώνοντας θα ήθελα να πω κάτι ακόμα (συγκνώμη που εξαντλώ την υπομονή σας...). Επειδή είμαι παιδί μεταναστών κι αισθάνομαι εδώ στην Ελλάδα κατά κάποιο τρόπο σαν μετανάστρια, γνωρίζω καλά τι συμαίνει να είσαι ξένος. Προσωπικά δεν έχω παρεξηγήσει ποτέ και δεν πρόκειται να πω ποτέ κακιά κουβέντα για έναν μετανάστη που δεν μιλάει ή δεν καταλαβαίνει καλά τα ελληνικά ή δημιουργεί κάτι σαν δικά του ελληνικά με τα οποία προσπαθεί να επιβιώσει. Το λέω αυτό επειδή ξέρω πως μιλάει (ή δεν μιλάει) η μάνα μου κι ένας σχετικά μεγάλος αριθμός των ελλήνων «Gastarbeiter» τα γερμανικά...

Αυτά..................

museum είπε...

@ ΦΩΦΩ

Φωφώ, καλώς ήρθες και πάλι! Όλα αυτά που προσέθεσες είναι τόσο πλούσια και σημαντικά. Αρχικά ας σου πω ότι η Ελληνική γραφή σου είναι πάρα πολύ καλή, καλύτερη από των περισσοτέρων που έχουν ζήσει αποκλειστικά εδώ. Αλλά βέβαια δεν αποτελεί προνόμιο ποιος μιλάει καλύτερα μία γλώσσα, και ποιος όχι. Εμείς απλά εστιάσαμε στην Ελληνική όχι για να δείξουμε την δήθεν υπεροχή της, μα απλά γιατί αυτή είναι η γλώσσα των περισσότερων μας σε αυτό εδώ το blog. Ο καθένας μιλάει μία γλώσσα, αυτή που έμαθε μικρός στο σπίτι, στο σχολείο. Και οι Έλληνες άλλωστε δεν είναι και οι πιο πολύγλωσσοι στον κόσμο. Οι λαοί της Κεντρικής Ευρώπης μιλούν πολύ περισσότερες γλώσσες εκτός από τη μητρική τους.

Σχετικά με τους Έλληνες της διασποράς και γενικώς τους μετανάστες, αυτοί είναι μεγαλωμένοι, μέσα από τις δυσκολίες, με καλύτερες αρχές και πίστη σε στόχους και ελπίδες κι έτσι έχουν διαπλάσει στέρεους χαρακτήρες. Αγαπούν τη χώρα καταγωγής τους, είναι περήφανοι για αυτή και συγχρόνως σέβονται τη νέα τους πατρίδα, που τους δίνει εργασία, στέγη, κοινωνική πρόνοια, δηλαδή ζωή. Οι ντόπιοι είναι το πρόβλημα και ειδικά οι δικοί μας που αμφισβητούν τα πάντα, τη χώρα που μένουν, τους ξένους που είναι διαφορετικοί, βρίσκονται σε μία ιδεολογική σύγχυση, παρασύρονται όπως τα φύλλα στον άνεμο. Θεωρούν δεδομένα πολλά πράγματα που άλλοι έχουν κοπιάσει σκληρά. Βέβαια και για αυτούς υπάρχει η προοπτική βελτίωσης, οι πιο πολλοί το έχουν μέσα τους.

Πριν κλείσω ας σου αναφέρω ότι στην πόλη που ζω έχουμε έντονο πρόβλημα με τους λαθρομετανάστες, ένα τεράστιο ζήτημα γιατί συγκρούονται η ποιότητα ζωής των ντόπιων αλλά και των ξένων με την ανθρωπιστική ευαισθησία. Δύσκολα πολύ. Αυτοί οι άνθρωποι πώς θα ενταχθούν στην τοπική κοινωνία όταν δεν υπάρχει παρά ελάχιστη προοπτική ένταξης στην εργασία και όταν οι ίδιοι θέλουν απλά να περάσουν στο πλοίο να φύγουν για τη Δύση;

Καλή σου μέρα!

Ανώνυμος είπε...

Γεια σου museum23

Για το θέμα με τους λεγόμενους (λαθρο-)μετανάστες ξέρω καλά ότι έχεις δίκιο και το βρίσκω πολύ σωστό που ανέφερες με σύντομο τρόπο διάφορα προβλήματα που δημιουργούνται στην κοινωνική καθημερινότητα αυτού του τόπου λόγω έλλειψεις κάποιου σχεδίου και μέτρων ένταξης των ανθρώπων. Είναι επίσης σωστό που η Ελλάδα πολλές φορές δεν είναι η χώρα του προορισμού αλλά είναι μια στάση ή μια γέφυρα πάνω στο ταξίδι προς τη Δύση...

Το θέμα της (λαθρο-)μετανάστευσης είναι γενικά ένα ιδιαίτερα πολύπλοκο φαινόμενο... είναι επίσης ένα ευαίσθητο θέμα επειδή μιλάμε πάντα για ανθρώπους, για ζωές, για όνειρα... Και στη Γερμανία υπάρχει μια εντονότατη συζήτηση για το πως θα πρέπει να αντιμετοπίζουν ο νόμος και η γερμανική κοινωνία αυτούς τους ανθρώπους, πως να ενταχθούν και τι θα πρέπει να κάνουν οι μετανάστες για να συμμετάσχουν ενεργά στην ενταξή τους.

Ξέρεις κάτι; Νομίζω ότι μέσα από το «Περί Γλώσσας» βγήκε το θέμα για το επόμενο άρθρο του blog σου... Μόνο μια μικρή πρωτοβουλία είναι, αλλά σκέψου το... Θα μπορούσες να περιγράψεις την κατάσταση στην πόλη σου, έτσι όπως τη ζεις εσεί.

Ευχαριστώ πάρα πολύ για τα καλά σου λόγια ό,τι αφορά τα ελληνικά μου. Με αυτά που είπα για την ελληνική γλώσσα κι εγώ φυσικά δεν ήθελα να εκφράσω «τη δήθεν υπεροχή της» και βεβαίως είναι απόλυτα λογικό να χρησιμοποιείται εδώ επειδή απλά είναι η γλώσσα της πλειοψηφίας των επισκεπτών. Αυτό που ήθελα να τονίσω εγώ ήταν κάτι άλλο. Ήθελα να εκφράσω ότι τότε στη Γερμανία, λόγω των συνθηκών που περιέγραψα, δεν μάθαμε αρκετά (καλά) ελληνικά: ό,τι αφορά το μέγεθος του λεξιλογίου, ποιότητα έκφρασης, γραμματική, την κατανόηση προφορικού λόγου και κειμένων ανωτέρου επιπέδου (π.χ. λογοτεχνία, εφημερίδα κλπ.). Και το αποτέλεσμα αυτής της έλλειψης γνώσεων γλώσσας ήταν ότι, όταν ήρθα στην Ελλάδα, σχεδόν δεν τολμούσα να ανοίξω το στόμα μου και όταν προσπαθούσα να μιλήσω, δυσκολευόμουν πολύ να βρω τις κατάλληλες λέξεις για να εκφράσω σκέψεις κι αισθήματα... Το να γράφω στα ελληνικά είναι μια καινούρια εμπειρία για μένα που άρχισε μόλις πριν κάπιους μήνες... Με λίγα λόγια δηλαδή, αυτό που ήθελα να πω είναι ότι η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στο πλαίσιο του ολιγόωρου απογευματινού μαθήματος στη Γερμανία, την θεωρώ ανερπακής και στην ουσία αναποτελεσματική.

museum είπε...

@ ΦΩΦΩ

Γεια σου Φωφώ,

Το θέμα της λαθρομετανάστευσης είναι τεράστιο και σκοπεύω να καταπιαστώ μαζί του σε ένα μελλοντικό post. Ακόμα δεν είμαι έτοιμος ή δεν μου βγαίνει κάτι για να γράψω. Υπάρχουν πολλές απόψεις που ακούω γύρω μου που λένε για φαινόμενα καταπάτησης των δικαιωμάτων των διαφορετικών εδώ στην Ελλάδα. Δεν μου έχει υποπέσει στην αντίληψη κάτι ακραίο σίγουρα θα υπάρχουν βέβαια τέτοιες περιπτώσεις, δεν ξέρω όμως την έκτασή τους. Εκεί που ήσουνα στην κεντρική Ευρώπη νομίζω θα είναι καλύτερα τα πράγματα, είναι πιο οργανωμένοι κι ακόμα, τους έχουν απορροφήσει στην κοινωνία τους.

Όσο για τη γλώσσα, σύμφωνοι, είναι δύσκολο να μάθεις σε άλλη χώρα μία άλλη γλώσσα, βλέπεις όμως τώρα που γύρισες πίσω που γράφεις τόσο καλά; Ένα μυστικό για την ορθογραφία είναι να χρησιμοποιείς κειμενογράφους με ορθογραφικό έλεγχο (spelling) και ακόμα λεξικά ερμηνευτικά και με συνώνυμα. Θα σε βοηθήσει πολύ και να μην αγχώνεσαι, θα έρθει πολύ σύντομα και άνετα η τελειοποίηση της γλώσσας.

Καλό σου απόγευμα. Φιλιά.

FZCube42 είπε...

Οπωσδήποτε "κτήριο" και όχι "κτίριο". Δεν μπορεί να προκύψει "κτίριο" από το "κτίζω"˙ θα ήταν "κτιστήριο". Αντίθετα (κατά Μπαμπινιώτη) προκύπτει από το "οικητήριο", άρα είναι με "η", όχι "ι".

Είμαι αρχιτέκτων, και με απασχόλησε αρκετά κατά το παρελθόν. Όταν βρήκα την απάντηση που αναφέρω εδώ, μπόρεσα να πάω ήσυχα για ύπνο.

http://www.cupcakes.gr
http://cupcakesgr.blogspot.com