"Vivaldi: Four Seasons - Winter"

Τετάρτη 7 Ιανουαρίου 2009

Περί Παιδείας



Στα πλαίσια του ανοίγματος των σχολείων και Ανώτατων σχολών τη νέα χρονιά (7 ή 8 Ιανουαρίου είναι, θα σας γελάσω), των αναμενομένων (;) κινητοποιήσεων στην παιδεία, των πρόσφατων καταλήψεων, τη γενικότερη αναφορά στο όνομά της κάθε φορά που θέλουμε να εξερευνήσουμε τις γεννεσιουργές αιτίες συνήθως για κάτι κακό και αναφέρουμε την έλλειψή της, την πολύπαθη παιδεία μας ημών των Ελλήνων και γενικότερα, αντικείμενο αλλαγών και διαρκών πειραματισμών, σας παραθέτω το παρακάτω απόσπασμα από τον κορυφαίο συνθέτη μας που μου το έστειλε η καλή μου φίλη η Εύα και την ευχαριστώ για αυτό:

" … Και πρώτα απ'όλα τι εννοούμε λέγοντας παιδεία ; Την πληροφορία, την τεχνική, το δίπλωμα εξειδίκευσης που εξασφαλίζει γάμο, αυτοκίνητο κι ακίνητο, με πληρωμή την πλήρη υποταγή του εξασφαλισθέντος ή την πνευματική και ψυχική διάπλαση ενός ελεύθερου ανθρώπου, με τεχνική αναθεώρησης κι ονειρικής δομής, με αγωνία απελευθέρωσης και με διαθέσεις μιας ιπτάμενης φυγής προς τ'άστρα ; Αυτή τη δεύτερη παιδεία την αποκρύπτουν και δεν την δίνουν δωρεάν, γιατί δεν συντηρεί και δεν υπηρετεί συστήματα. Αντίθετα τα ελέγχει, τα αναθεωρεί και τα αποδυναμώνει".



Τάδε έφη Μάνος Χατζιδάκις σε παλιά εκπομπή στο Γ' Πρόγραμμα.

Δεν σημαίνει βέβαια ότι ταυτιζόμαστε πλήρως με το όλο κείμενο, που προσφέρει βέβαια μία πολύ καλή οπτική του όλου ζητήματος. Τα δικά σας σχόλια θα ήταν πιθανόν πιο σημαντικά να κατανοήσουμε και αναλύσουμε πληρέστερα το νόημά της.

26 σχόλια:

DSK είπε...

Θυμάμαι 16-17 χρονών, ετοιμαζόμαστε να ψηφίσουμε για το 15μελές συμβούλιο του λυκείου μας και τα μόνα μας κριτήρια ήταν καθαρά ΚΟΜΜΑΤΙΚΑ ! Μαλώναμε οι δεξιοί με τους αριστερούς, οι ακραίοι με τους κεντρώους. Όποια αρρωστημένη αντίληψη είχε ο πατέρας του ενός ή του άλλου , πέρναγε αφιλτράριστη στο αγνό και μαλακό σα βούτυρο μυαλό του κάθε 16χρονου, προκαλώντας του κύματα οργής για τους "αντίθετους" που κι αυτοί οι αντίθετοι ακούγοντας τους δικούς τους πατεράδες απαντούσαν χωρίς ίχνος λογικής, χωρίς ίχνος εμπειρίας, χωρίς ιστορική ούτε εμπειρική γνώση. Τα πάντα προερχόμενα από κάποιους άλλους, τους μεγαλύτερους.. Καμμία νοητική ζύμωση, καμμία επεξεργασία των δεδομένων. Θυμάμαι στο σχολείο μου, αλλά και σε άλλα σχολεία γειτονικά, στις εκλογές, στις σχολικές εορτές, πάντα υπήρχε ένα στοιχείο κομματικοποίησης , τις περισσότερες φορές καλυμμένο από ένα πέπλο πολιτικοποίησης , μερικές φορές όμως αδιάντροπα απροκάλυπτο.

Πήγα στο Πολυτεχνείο κι εκεί αντιμετώπισα ανάλογο μπάχαλο..
Τη ΔΑΠ να ψηφίζει υπέρ της κατάληψης μόνο και μόνο για να δημιουργηθεί αναστάτωση, να χαθούν εξάμηνα, να βγει ο φοιτητής στους δρόμους και εν τέλει να προκαλέσει προβλήματα στο κυβερνών τότε κόμμα του ΠΑΣΟΚ. Η ΔΑΠ, η συντηρητική παράταξη, ήταν υπέρ των καταλήψεων πάνω στο άρμα της κομματικής σκοπιμότητας !!

Κάποιοι ( ποιοί άραγε ) θέλουν διακαώς να βάλουν τα κόμματα στη νεολαία. Κάποιοι (ποιοι άραγε ) θέλουν να μηδενίσουν τη πιθανότητα ο κόσμος να επαναστατήσει.. Κάποιοι θέλουν να έχουν δεμένους τους πολίτες αυτής της χώρας στα κομματικά τους οφέλη. Και η πλάκα είναι ότι αυτοί οι 300 κάποιοι, όταν πρόκειται για αυτό το θέμα, εμφανίζονται ενωμένοι. .Ετσι βλέπεις το Τσίπρα (αλλά και το κάθε Τσίπρα) να φωτογραφίζεται με 15χρονα, πολιτικούς να πηγαίνουν σε σχολεία , ενώ κατά τη γνώμη μου δεν θα έπρεπε ούτε απέξω να περνάνε. Οι ίδιοι πολιτικοί που το βράδυ ανταλλάζουν οικόπεδα για να τα κονομήσουν, το πρωί παρίστανται σε αγιασμούς δημοτικών σχολείων.


Σήμερα λοιπόν, μας έχουνε καταντήσει να θεωρούμε τους 13χρονους, ανθρώπους ώριμους και ικανούς, ανθρώπους που έχουν άποψη για την οικονομία και το παγκόσμιο γίγνεσθαι, όταν επί της ουσίας δεν γνωρίζουν ούτε πού βρίσκονται τα γεννητικά τους όργανα..
Οι 13χρονοι διαδηλώνουν, οι 13χρονοι τα σπάνε, οι 13χρονοι αντιπαρατίθενται με τους 'μπάτσους', 13χρονοι προβαίνουν σε καταλήψεις, 13χρονοι αλλάζουν πολιτικά σκηνικά... Κανείς δε σκέφτηκε τι φορτίο βαραίνει τις πλάτες των 13χρονων με όλο αυτό το παιχνιδι που παίζουν μαζί τους.

Τους καταντήσαμε έτσι ώστε να θεωρούν το σχολείο σαν χώρο όπου ασκείται πίεση και εξουσία.. Βλέπουν τα κάγκελα γύρω από την αυλή και αγνούν τον πίνακα της γνώσης.. Κι όταν πάλι μιλάνε για το πίνακα, σκέφτονται ότι τα πάντα εκεί μέσα είναι παπαγαλία. Όταν τους βάζουν όμως δύσκολα θέμα στις εξετάσεις, τότε φωνάζουν οι γονείς και οι δημοσιογράφοι (άλλοι πάλι κι αυτοί) ότι τα 'έκαψαν' τα παιδιά ..

Όταν το 81 καταργήθηκαν οι τόνοι κανείς δε φανταζόταν ότι 30 χρόνια μετά , οι δάσκαλοι θα μίλαγαν ελληνικά που αν τα άκουγαν οι παππούδες μας δε θα καταλάβαιναν. Μαργαριτάρια του τύπου : ΕΣΥΛΗΦΘΗ Ο ΥΠΟΠΤΟΣ, ΤΟΥ ΣΥΝΗΘΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ, προκαλούν γέλια και δάκρυα.

Δυστυχώς η παιδεία έρχεται από το σπίτι. Και όσο ο σπίτι διοικείται από μας, η κατάσταση θα παραμένει ίδια. Γιατί εμείς, που έχουμε τις τύχες του τόπου στα χέρια μας, που ψηφίζουμε, που πλακωνόμαστε στις συζητήσεις χωρίς να αφήνουμε τον άλλον να μιλήσει , εμείς που πετάμε το τσιγάρο έξω από το αμάξι, εμείς που καταπατούμε τα οικόπεδα (λέγοντας σιγά μωρέ για 3 μέτρα τι θα πάθει το δάσος), εμείς που το παίζουμε προοδευτικοί, αλλά βάζουμε το μέσον για να διοριστούμε, για να σβήσουμε τι κλήσεις , εμείς που βρίζουμε την αστυνομία όταν δεν κάνει τίποτα, αλλά και όταν συλλαμβάνει κάποιον, πάλι τους βρίζουμε λέγοντας : 'κοίτα πώς τον έσυρε τον κακομοίρη', εμείς που εμφανιζόμαστε δημοκράτες στα παιδιά μας, αλλά παίρνουμε τηλέφωνο το βουλευτή για να διορίσει αυτά τα ίδια τα παιδιά μας.. εμείς είμαστε οι πρώτοι που ορίζουμε τη ποιότητα της παιδείας στους νέους αυτής της χώρας.. Κι όσο εμείς είμαστε αυτοί που είμαστε, η ταπεινή μου άποψη δυστυχώς χαρακτηρίζεται από ένα μεγάλο πνέυμα απαισιοδοξίας όσον αφορά στο μέλλον της ελληνικής παιδείας.

Ανώνυμος είπε...

Φίλε museum σoυ εύχομαι καλή χρονιά,

Ωραίο το θέμα που παρουσιάζεις. Δυστυχώς η παιδεία στη χώρα μας χειροτερεύει κάθε χρόνο, όχι μόνο στα υψηλότερα επίπεδα αλλά και στα βασικά. Καλά τα γράφει ο Χατζηδάκης αλλά στις μέρες μας το πρόβλημα της επιβίωσης γίνεται εντονότερο και αυτοί που το κατορθώνουν περισσότερο δεν είναι αυτοί που έχουν και καλύτερη παιδεία. Πολλοί από εμάς έχουν φτάσει να μην πιστεύουν σε τίποτα, τα πάντα αμφισβητούνται και κατηγορούνται, μαυρίλα παντού. Πώς να φτιάξουμε την παιδεία μας με αυτό τον τρόπο;

Ανώνυμος είπε...

Θλίβομαι όταν φέρνω στο μυαλό μου την κατάντια της Παιδείας , στους καιρούς μας και μελαγχολώ όταν αναλογίζομαι την γνώμη των πολλών γι αυτό το θέμα .
Ωστόσο νοιώθω κάτι σαν υποχρέωση , να σχολιάσω το όμορφο θέμα σου .
Αντί σχολίου θα γράψω αυτό που είπε ο πατριώτης μου ο ... Δημόκριτος 2.500 χρόνια πριν :
"Η Παιδεία , δια μεν τους ευτυχούσι , κόσμος εστί , δια δε τους ατυχούσι , καταφύγιον" (Η Παιδεία , για μεν τους ευτυχούντες , είναι κόσμημα , για δε τους ατυχούντες , καταφύγιο) ...
Για όλα τα άλλα , συμφωνώ σχεδόν απόλυτα με τον φίλο DSK , και γράφω το "σχεδόν" , μόνο και μόνο , γιατί πιστεύω πως υπάρχουν ακόμα και καλοί και σωστοί γονείς , και καλοί και σωστοί πολιτικοί και καλοί και σωστοί συνδικαλιστές ... Λίγοι , αλλά ... υπάρχουν ...
Ή έτσι θέλω να πιστεύω , για να ... μην απελπιστώ .

Dinos είπε...

ΠΑΙΔΕΙΑ είναι γενικότερη καλλιέργεια. Που σημαίνει ότι τα ακόλουθα στοιχεία: γνώσεις, γνώση, ήθος, ψυχισμός, κοινωνικότητα αποτελούν μερικές από τις αναγκαίες συνθήκες για ένα πεπαιδευμένο άτομο. Όταν αναφερόμαστε στην Παιδεία υποχρεωτικά ψηλαφίζουμε (ή τουλάχιστον επιχειρούμε) την έννοια της ολοκληρωμένης προσωπικότητας. Μην ξεχνούμε άλλωστε και τον Σωκράτη, που όταν ρωτήθηκε "ποιο είναι το τελειότερο ζώο", απάντησε: "άνθρωπος παιδεία κεκοσμημένος".

Εκπαίδευση τώρα είναι η διαδικασία να κάνουμε παιδεία, είναι το μέσο, ο δρόμος που οδηγεί σ' αυτήν. Στο χώρο της Εκπαίδευσης ανήκουν οι υλικοτεχνικές υποδομές, οι καθηγητές, τα προγράμματα σπουδών, οι εκπαιδευτικές μέθοδοι.

Οι δύο παραπάνω έννοιες συγχέονται (και εν πολλοίς δικαιολογημένα) εφόσον η μία αναφέρεται στο μέσο και η άλλη στο στόχο. Στην Ελλάδα όλοι συμφωνούμε με την άποψη ότι υπάρχει σοβαρό και έντονο πρόβλημα στην Εκπαίδευση σε όλα της τα επίπεδα: βασική και μεταλυκειακή. Μήπως όμως θα πρέπει να αρχίσουμε να αναρωτιόμαστε αν το βασικό πρόβλημα βρίσκεται στο πώς αντιλαμβανόμαστε ως άτομα ξεχωριστά αλλά και ως Έθνος την έννοια της Παιδείας; Μήπως πρέπει όλοι να θέσουμε άφοβα στον εαυτό μας μερικά ερωτήματα και να προσπαθήσουμε μέσω ενός γόνιμου διαλόγου να συγκλίνουμε στις απαντήσεις μας? Ερωτήματα όπως:
1. Χρειάζεται σήμερα και στη χώρα που ζούμε η Παιδεία; (κάποιοι λένε: “όχι βέβαια. Είναι αποπροσανατολιστική και χρονοβόρα. Άσκηση στη μαγκιά και στην κλοπή χρειάζεται και στο τέλος είσαι καβάλα”).
2. Μπορεί η Ελλάδα να πορευθεί στο μέλλον, όπως είναι σήμερα χωρίς Παιδεία;
3. Υπάρχει χώρος σήμερα κάπου στην Ελλάδα, όπου μπορεί απλά και μόνο να “ανασάνει” η Παιδεία;
4. Η Παιδεία πού πρέπει να στηρίζεται πρωτίστως; στο πλήθος γνώσεων, στο πλήθος κανόνων, στο πλήθος συναισθημάτων; Στην ψυχή, το σώμα, το πνεύμα; Να υπηρετεί το στόχο της ομαδοποίησης ή της εξατομίκευσης; Να είναι θεωρητική περισσότερο ή πρακτική; Να ηρεμεί και να εφησυχάζει ή να διεγείρει και να ενεργοποιεί; Δηλαδή το ερώτημα τι Παιδεία θέλουμε είναι συνώνυμο με το ερώτημα τι Άνθρωπο θέλουμε.
Αυτά είναι μερικά μόνο από άπειρα ερωτήματα, που πρέπει να τεθούν.

Δύο επισημάνσεις ακόμα:
Α) Στην Ελλάδα του σήμερα η συνήθεια αποτελεί το θεμέλιο λίθο της συμπεριφοράς μας. Η συνήθεια ως έμμονη αναπόληση και λατρεία του παρελθόντος, ως ολοκληρωτική ένταξη σε κάποιο κόμμα ή ομάδα, ως φόβος για το μέλλον, για οποιαδήποτε ανατροπή ή κάτι καινούριο. Η συνήθεια και η επαναληπτική χρήση ελάχιστων αλλά και των ίδιων διανοητικών και ψυχικών εργαλείων μας οδηγεί στην άρνηση της αλήθειας (που τρέχει και δε μας λογαριάζει) και εν τέλει στην εξακολούθηση και παγίωση μιας άρρωστης και ανυπόφορης πραγματικότητας. Για παράδειγμα: οι κλοπές, οι συμπλοκές, οι καταστροφές των προηγούμενων ημερών εκλαμβάνονται από κάποιους ως Δεκεμβριανά ή ως Μάης του 68 ή ως δίκαιη εξέγερση των νέων ή ως η φωνή των πολιτικοποιημένων μαθητών. Αν σκοτώνονταν και 2-3-4 αστυνομικοί, οκ, παράπλευρη απώλεια. Πάνε περίπατο οι υποτιθέμενες ευαισθησίες. Αρκεί να ικανοποιηθεί το (είτε φανερό είτε λανθάνον) “αριστερό” μας φρόνημα, αγνοώντας αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα μπροστά μας.
Β) Η αρνητικότητα των πάντων προς πάσα κατεύθυνση είναι άλλο ένα τραγικό σύμπτωμα. Μια κοινωνική στάση που όχι μόνο δεν επικροτεί και επιβραβεύει τους αρίστους, αλλά αντίθετα προσπαθεί να τους σύρει βάρβαρα σε έναν a priori ισοπεδωτικό βούρκο.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_1_27/01/2002_13960

Dinos είπε...

Συμφωνώ απόλυτα με τον DSK και κυρίως με το κλείσιμό του. Για να υπάρξει ΠΑΙΔΕΙΑ πρέπει να υπάρξει αυθυπέρβαση. Διακρίνεται έστω κι ένας μικρός πυρήνας που να εκπέμπει αισιοδοξία; Νομίζω τελικά ότι τα αδιέξοδα των σημερινών καταστάσεων θα αποτελέσουν τον προπομπό λύσεων.

museum είπε...

@ DSK

Αγαπητέ φίλε DSK, πολύ σωστά προσεγγίζεις αρκετές πτυχές του ζητήματος. Οι περιπτώσεις που αναφέρεις με πολλή λεπτομέρεια με κάνουν να συμφωνήσω ασφαλώς. Ας προσθέσω κι εγώ τις δικές μου σκέψεις, ίσως για να έκανα πιο πλήρη την εικόνα που μας δίνεις.

Εστιάζοντας στο κομματικό σκέλος της παιδείας (εκπαίδευσης ακριβέστερα όπως αναφέρει ο φίλος Dinos), και βέβαια αποτελούν τα κόμματα τροχοπέδη στη βελτίωσή της, μέσα από πολλούς τρόπους. Ας αναφέρω μερικούς:
- Την υποκίνηση κινητοποιήσεων για τις κινητοποιήσεις και όχι επί της ουσίας μέσα από τις κομματικές τους παρατάξεις στα σχολεία και τα Πανεπιστήμια.
- Την ιδέα της λεγόμενης έλλειψης κομματικού κόστους και την υλοποίησή της, που βέβαια είναι ορατή όχι μόνο στην παιδεία αλλά και σε άλλους τομείς.
- Την διατήρηση των οικονομικών παροχών για την παιδεία στα χαμηλότερα επίπεδα του ΑΕΠ σε σχέση με τα λοιπά Ευρωπαϊκά κράτη.
- Την δραματική αύξηση των εισακτέων στα ΑΕΙ και ΤΕΙ χωρίς βασικό σχέδιο ανάπτυξης, μόνο και μόνο για να ικανοποιήσουν τις τοπικές κοινωνίες ιδρύοντας Πανεπιστήμια παντού.

Όσο αφορά τον ρόλο της Πολιτείας παρατηρώ:
- Την υποτυπώδη έως και μηδενική αξιολόγηση στα σχολεία και τα Πανεπιστήμια (βλ. κάποιοι καθηγητές Πανεπιστημίου με έδρα μία πόλη, που κατοικούν 300 χιλιόμετρα μακριά, εμφανίζονται δύο μέρες την εβδομάδα στο Πανεπιστήμιό τους, κοροϊδεύουν τον κόσμο και δεν υπάρχει κανείς να τους ‘πετάξει’ έξω).
- Τους συνεχείς πειραματισμούς της και την έλλειψη μίας σύμπνοιας φορέων, επικεφαλής, κομμάτων και της κοινής λογικής για τα απλά και προφανή οφέλη από την χάραξη μίας ξεκάθαρης στρατηγικής.

Όσο αφορά τους εφήβους θα υπερθεματίσω . Ο έφηβος τι να σου πει για τα κοινά και τα προβλήματα του τόπου όταν σοφοί δυσκολεύονται να βρουν τις απαντήσεις; Ας ανακαλύψει το σώμα του το φύλο του, τον κόσμο πρώτα, ας ζήσει όπως του αρμόζει τα χρόνια εκείνα και αργότερα .. έχει ο καιρός.

Για το ζήτημα της παιδείας που ξεκινά από το σπίτι και την οικογένεια (που βέβαια όσο πάει και συρρικνώνεται (και συνολικά και σε μέλη σε καθεμία ξεχωριστά), στο όνομα της στείρας λογικής και φιλοσοφίας ζωής του ΝΑ ΠΕΡΝΑΜΕ ΚΑΛΑ (και ο άλλος ας πάει να κόψει το λαιμό του, προσθέτω εγώ) εννοείται ότι από εκεί ξεκινούν όλα, τα θεμέλια. Μετά ότι και να κάνεις αν έχεις σάπια θεμέλια ..

Θέλω να είμαι αισιόδοξος, και βασίζομαι στην ευαισθησία και στη δύναμη του απλού κόσμου που πιστεύει σε ένα καλύτερο μέλλον. Ναι, υπάρχει μία σιωπηρή πλειοψηφία εκεί έξω. Ας την κινητοποιήσουμε, πρώτα μέσα μας και μετά στους άλλους ..

museum είπε...

@ Kostas

Καλή Χρονιά και σε σένα Κώστα. Αν κατάλαβα καλά για το θέμα της επιβίωσης που αναφέρεις εννοείς πως όταν έχεις να κάνεις με βασικά καθημερινά προβλήματα ζωής τι να τα κάνεις τα λούσα, την υπερβολική μόρφωση; Εν μέρει θα συμφωνήσω αλλά θα σε παραπέμψω στο κείμενο του Δημόκριτου που αναφέρει η φίλη Silia, ότι ακόμα και για τους φτωχούς και μεροκαματιάρηδες, η παιδεία απλώνει χείρα βοηθείας. Όσο αφορά για τις κατηγόριες, είναι ο φθόνος αγαπητέ. Και η μαυρίλα, η μιζέρια μας.

museum είπε...

@ silia

Νομίζω ότι σε αυτές τις λίγες λέξεις του Δημόκριτου που μας άφησες, συμπυκνώνεται πάρα πολύ από το νόημα της Παιδείας, ίσως και όλο, πιθανόν ..
Καταλαβαίνω επομένως πως η παιδεία μπορεί να βοηθήσει όχι μόνο στο ευ ζην αλλά και το ζην. Τόσο σπουδαίο.

Θα συμμεριστώ την αισιοδοξία σου ίσως και παραπάνω από όσο δίνεις, όχι γιατί με συμφέρει να τα ωραιοποιώ, αλλά γιατί πιστεύω πως αρκετοί και ανώνυμοι εκεί έξω, πιστεύουν και μπορούν να αλλάξουν κάτι στην παιδεία αυτού του τόπου. Αρκεί ο καθένας μας, σε μία διαρκή εγρήγορση, να πράξει κάτι είτε σαν άτομο είτε σαν ομάδα συλλογικά ..

Alec είπε...

Συμφωνώ με τις μέχρι τώρα καταγραφηθείσες απόψεις και υπερθεματίζω. Δύο πράγματα θα πω μόνο. Πρώτον πρέπει να γίνει ένας σαφής διαχωρισμός μεταξύ των εννοιών παιδεία και εκπαίδευση. Η παιδεία νομίζω αφορά μια συνολικότερη στάση βίου. Η παιδεία μας βοηθάει να δρούμε ως πολίτες, να σχετιζόμαστε μεταξύ μας και να προάγουμε τον εν τη πόλη βίον. Η εκπαίδευση δεν είναι κάτι ξέχωρο αλλά έχει πλέον ταυτιστεί με την τεχνική, με το μέσο όπως ήδη ειπώθηκε. Σήμερα για τους περισσότερους ανθρώπους η εκπαίδευση και η μόρφωση ταυτίζονται αποκλειστικά με την εύρεση εργασίας. Πολλά παιδιά σπουδάζουν πράγματα που δεν τους ενδιαφέρουν αλλά υπόσχονται εύκολη πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Επιπλέον υπάρχει μια έλλειψη διάθεσης για διάβασμα πέραν του απολύτως απαραίτητου για να περάσει κανείς το μάθημα. Ταυτοχρόνως βλέπουμε ένα ολοένα αυξανόμενο αριθμό ανθρώπων να έχει μεταπτυχιακά και διδακτορικά οι οποίοι όμως δεν ξέρουν τίποτα άλλο να σου πουν εκτός από το αντικείμενο τους. Έχουν «εξειδικευθεί»!. Η λέξη «εξειδίκευση» έχει γίνει εκ των ουκ άνευ απαίτηση των καιρών. Μορφωμένος πλέον θεωρείται ο εξειδικευμένος. Θα μου πείτε, αυτή είναι η σημερινή οικονομική πραγματικότητα η παραγνώριση της οποίας ίσως αποτελεί μια ρομαντική εθελοτυφλία. Αυτό που με ανησυχεί πάντως περισσότερο δεν είναι η κατάσταση της εκπαίδευσης (έλλειψη κρατικής χρηματοδότησης, ανεπαρκής υλικοτεχνική υποδομή) όσο ο μηδενιστικός τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τα πράγματα ως κοινωνία. Επιζητούμε εξίσωση προς τα κάτω. Πόσα περισσότερα μπορώ να κάνω με τη μικρότερη δυνατή δαπάνη προσπάθειας έστω εις βάρος της ποιότητας. Το μεγαλύτερο έλλειμμα μας ως κοινωνία είναι ότι δεν ξέρουμε τι πάει να πει «πολίτης». Δεν έχουμε μάθει να δρούμε πολιτικά, δηλαδή συλλογικά. Το καλό της οικογένείας μας, και του σογιού το βάζουμε πάνω από το καλό της πόλης. «Θα ψηφίσω ΠΑΣΟΚ/ΝΔ για να μπει ο γιος μου στο Δημόσιο». Φυσικά χωρίς σωστή παιδεία δεν μπορεί να καλλιεργηθεί πολιτική συνείδηση, χωρίς παιδεία δεν μπορεί καν να υπάρξει ελευθερία. Δεν είναι τυχαίο το ότι οι λέξεις «παιδεία» και «παιδεύω» έχουν κοινή ρίζα. Η παιδεία είναι μορφή άσκησης. Είναι προσπάθεια υπέρβασης της ατομοκεντρικότητά μας ώστε να μπορέσουμε να λειτουργήσουμε συλλογικά. Σε μια εποχή όμως που καλλιεργεί συστηματικά την ιδέα της ήσσονος προσπάθειας, που το μόνο που μας απασχολεί είναι «πίωμεν, φάγωμεν, αύριο γαρ αποθνήσκωμεν» η παιδεία θα είναι στην καλύτερη περίπτωση ένας ενοχλητικός λαθρεπιβάτης.

museum είπε...

@ Dinos 1

Αγαπητέ Dino, ο ορισμός της παιδείας που δίνεις, ο διαχωρισμός της από την εκπαίδευση και οι αναλύσεις και αναζητήσεις σου είναι όλα εξαιρετικά και μας δίνουν τροφή για παραπάνω σκέψεις και προβληματισμό. Σαν μέρος αυτών επομένως θα σου στείλω τους δικούς μου συλλογισμούς.

Τα αρχικά ερωτήματα παιδείας που θέτεις είναι τόσο σοβαρά, παρόλο που οι απαντήσεις σε πολλά από αυτά είναι προφανείς. Εννοείται ότι χρειάζεται η Παιδεία, όλοι το παραδέχονται, το λένε και το εννοούν. Κοινή λογική και μόνο το υποδεικνύει. Η συντριπτική πλειοψηφία θέλει την ατομική καλλιέργεια και αλλά και την καλή ομαδική λειτουργία. Θα μου πεις γιατί υπάρχουν όλα αυτά που υπάρχουν (μαγκιές, κλοπές, κομπίνες κ λπ). Λίγοι, πολύ λίγοι είναι εγγενώς κλέφτες ή απατεώνες, οι πιο πολλοί αγαπούν το καλό (αν τους το δώσεις) ίσως στην απελπισία τους και ξέροντας ότι δεν μπορεί να αλλάξει τίποτα, έχουν αρχίσει να χάνουν τον έλεγχο. Ίσως έχοντας χάσει την πίστη τους σε οτιδήποτε καλό. Ποιος ξέρει;

Η Ελλάδα δεν πάει πουθενά χωρίς παιδεία, ακόμα και στενά τεχνοκρατικά να το δεις, η καινοτομία είναι αναπόσπαστο μέρος της οικονομικής ανάπτυξης εφόσον οι χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου έχουν μειώσει δραστικά το κόστος των προϊόντων τους και δεν ανταγωνίζονται στην τυποποιημένη παραγωγή. Επομένως με ποιότητα και νεωτερισμούς θα τους αντιμετωπίσεις. Αλλά και σε άλλους τομείς όπως στον τουρισμό, η ευγένεια και ο επαγγελματισμός απαιτούν καλλιέργεια, ελιγμούς, στην παιδεία καταλήγουμε.

Που μπορεί να ανασάνει η Παιδεία; Περισσότερο θα έλεγα στην ξεχωριστή ατομική πρωτοβουλία και προσπάθεια, στην θέληση και καθημερινό αγώνα για την γνώση και την εσωτερική μας βελτίωση. Για τις αναφορές σου στην Παιδεία που θα στηρίζεται ” ..στο πλήθος γνώσεων, στο πλήθος κανόνων, στο πλήθος συναισθημάτων ..” η δική μου άποψη έχει αναφερθεί στο δεύτερο post μου παλαιότερα που μιλάω για το μπούχτισμα της Τέχνης και ότι χρειαζόμαστε περισσότερο ηθική στάση πάνω στην γνώση και την τέχνη.

Η δύναμη της συνήθειας είναι άσχημο πράγμα, και η παρελθοντολογία σε πράγματα που δεν έχουν ουσιαστική χρησιμότητα σήμερα ή που είναι παρωχημένα. Μόνο που δεν πρέπει να το συγχέουμε με κάποιες οικουμενικές αξίες του παρελθόντος που καλό είναι να τις θυμόμαστε. Αλλά πράγματα θυμόμαστε και άλλα ξεχνάμε. Λατρεύουμε (ή έτσι μας το παρουσιάζουν) τις πορείες και διαμαρτυρόμαστε για τις παρελάσεις που εκφράζουν πολλαπλάσια νοήματα και θυσίες προγόνων μας.

Η αρνητικότητα είναι μία αλήθεια και οφείλεται στο σύμπλεγμα κατωτερότητας που έχουμε σαν λαός. Όταν δηλαδή δεν μπορείς να ανεβάσεις τον εαυτό σου, σου μένει μόνο να υποβιβάζεις τον άλλον.

museum είπε...

@ Dinos 2

Θα μου επιτρέψεις να έχω την αισιοδοξία μου για καλύτερες μέρες, ίσως όταν αυτά τα κακά των λίγων θα πάψουν να εκφράζουν, να επηρεάζουν, να κατευθύνουν, μέχρι και να καταδικάζουν τους πολλούς.

Πέρα από τους πολιτικούς, τα μήντια και άλλες κακές μειοψηφίες της κοινωνίας που εκφράζουν τα κακά, είναι και άλλες οι περιπτώσεις. Για παράδειγμα στο ασφαλιστικό ζήτημα ποιοι βγήκαν πρώτοι; Εκείνοι που τα δικαιώματά τους και η βόλεψη τους κινδυνεύουν, ενώ οι πολλοί, οι αδικημένοι αυτοί που θα έπρεπε να διαμαρτύρονται μένουν σιωπηροί. Βλέπε καλοπληρωμένοι δημόσιοι υπάλληλοι, αρκετοί από αυτούς κηφήνες, που ξεσηκώνονται όταν κινδυνεύουν τα παχυλά τους εφάπαξ, τα εικονικά εκτός έδρας, και άλλες κουτοπονηριές (υπάρχουν όμως και ήρωες δημόσιοι υπάλληλοι, όπως γιατροί - κυρίως αυτοί, με τις αμέτρητες εφημερίες, την πολύχρονη εκπαίδευση, τις πολλές ευθύνες κ.λπ).

Σαφώς και χρειάζεται προσωπική υπέρβαση και προσπάθεια και κυρίως ηθική στάση και αναστολές. Και για αυτό που λες, αν πας στον πάτο κάποια στιγμή θα ανεβείς. Μακάρι ..

museum είπε...

@ Alec

Αγαπητέ Alec, κι εσύ μας τα λες τόσο καλά με πολύ λεπτομέρεια να ανάλυση. Δυστυχώς σήμερα η εκπαίδευση είναι πολύ κοντά στην εξειδίκευση για την εύρεση εργασίας, να μην αναφέρω πως τελικά μόνο αυτό μένει μέσα μας σε πολλούς. Είναι το περιβάλλον ανταγωνισμού που ζούμε, όχι μόνο το εγχώριο, που καθιστά κάτι τέτοιο περίπου αναγκαίο. Η εξειδίκευση δεν είναι απορριπτέα (π.χ. ειδικοί ερευνητές μπορεί να ανακαλύψουν νέα φάρμακα ή τρόπους για την βελτίωση της ποιότητας ζωής) αρκεί να μην είναι μονοδιάστατη ή μονοθεματική. Να μην αντανακλά σε έναν άνθρωπο, αποτελεσματικό στη δουλειά του μεν, αλλά μία μηχανή γνώσεων και μεθοδολογιών, ένα τυποποιημένο τρόπο σκέψης, πέρα από ευαισθησίες και ανθρωπιστικές αναφορές. Έναν άνθρωπο που υπολείπεται σε βασικές αρχές κοινωνικότητας, αλληλεγγύης, πιθανόν και ηθικής σε εξαιρετικές περιπτώσεις.

Ας προσθέσω ακόμα πως υπάρχει η τάση να ανυψώνονται οι θετικές επιστήμες (αυτούς θεωρούμε σήμερα τους πιο μορφωμένους) σε βάρος των ανθρωπιστικών (ίσως επειδή αυτές δεν εξυπηρετούν τόσο άμεσα τους στόχους της ανταγωνιστικότητας και του άμεσου κέρδους).

Το θέμα του οικογενειακού ή συγγενικού συμφέροντος σε βάρος του συνολικού είναι μία αρνητική πραγματικότητα. Σκέψου όμως πως σήμερα είναι τέτοια η ατομικότητά μας που ούτε καν αυτές οι μικρές ομάδες μπορούν εύκολα να δημιουργηθούν. Τουλάχιστον θα ήταν και αυτό μία μικρή υποταγή του ‘εγώ’ μας κάτω από το ‘εμείς’.
Θυμάσαι το βιβλίο του Yalom, που έλεγε για την έλλειψη ελευθερίας και την μοναξιά ως δύο από τους έσχατες έγνοιες του ανθρώπου - οι άλλες είναι η φθορά (το πεπερασμένο της ύπαρξης) και η έλλειψη νοήματος. Επομένως η ελευθερία πρέπει να συνυπάρξει με την συντροφικότητα, την ομάδα.

Πιστεύω τελειώνοντας πως οι αναφορές πολλών για έλλειψη παιδείας δεν είναι τόσο μία διαπίστωση αλλά θαρρώ άλλοθι στις δικές τους ατομικές ευθύνες. Σαν να λένε: “ Αφού όλα είναι bordello, το κράτος κλέβει, τι πειράζει αν κλέψω ή παρανομήσω κι εγώ;” Και εδώ είμαι υπέρμαχος της αυστηρής τιμωρίας και εφαρμογής των νόμων για κάθε παρανομία. Ίσως έτσι, σιγά-σιγά, αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε πιο είναι το σωστό και να αποκτήσουμε παιδεία

panagiota είπε...

Eυαίσθητο θέμα φίλε Μ.
Συμφωνώ με όλα όσα γράφουν οι αναγνώστες σου.Δεν θα εμπλακώ σε σχόλια γιατί στα χρόνια μου η "παιδεία" ήταν αλλιώς.Υπήρχε τάξη, ήθος,όχι κομματικά, όχι κοινωνικοί διαχωρισμοί,αυστηρότητα στα σχολεία με ίσα κριτήρια για τον καθένα και άλλα πολλά.Και το βασικότερο δεν υπήρχε Παραπαιδεία!
Οι έξυπνοι προχωρούσαν τα ψιλοτούβλα κάνανε και ένα χρόνο φροντιστήριο για το πανεπιστήμιο και τα τούβλα έβρισκαν μια δουλειά και όλοι είμασταν ευτυχισμένοι.
Εναν πρόεδρο κι εναν ταμία είχαμε στην τάξη (που έπαιρναν το αξίωμα με τον υψηλό βαθμό και το ήθος τους. Ούτε 15μελή ούτε εκλογές,ούτε πολικές τοποθετήσεις!
Μην μου πείτε πως δεν περνούσαμε καλύτερα? Λιγότερες έγνοιες στα παιδικά μας κεφάλια!
Τώρα αυτό το μπάχαλο που συμβαίνει δεν μπορώ να το καταλάβω.
Η παραπαιδεία οργιάζει,οι εκπαιδευτικοί κοιτάνε να αυξήσουν τον μισθό τους και στ @.....@ τους τι έμαθαν τα παιδιά και αν είναι ΔΥΝΑΤΟΝ συγχρόνως με το γυμνάσιο...αρχίζει και το φροντιστήριο!!!
Τα έζησα με την κόρη μου, και ήταν δραματικές οι καταστάσεις για μια μόνη εργαζόμενη γυναίκα,που δεν της περίσσευαν για φροντηστήρια. Τούβλο μου ερχόταν το παιδί από το γυμνάσιο(άριστο στο δημοτικό) και καθόμουν και το διάβαζα εγώ(τώρα πως γίνεται και τα καταλάβαινε από μένα που δεν είμαι εκπαιδευτικός, εκείνο είναι άλλο καπελίνο)
Οι γνώσεις μου άντεξαν μέχρι την 2α λυκείου, μετά για μένα τα μαθηματικά ήταν Κινέζικα.
Και πλήρωσα εκείνα τα Κινέζικα της 3ης Λυκείου κοντά 1.000.000 δραχμές.
Να ουρλιάξω τώρα ή μετά (όταν θα έχω εγγόνι) για την παιδεία?

Φίλε Μ. πολλά είπα και άρχισα να συγχύζομαι με τις μαλακίες τις χώρας μας.
Αν και θα ήθελα και άλλα να πω,έχω την κόρη μου πάνω από το κεφάλι μου που θέλει να παίξουμε ...Μπιρίμπα!

Με εκτίμηση προς όλους
Παν.

museum είπε...

@ panagiota

Γεια σου Παναγιώτα. Ωραία μας τα γράφεις κι εσύ για την εκπαίδευση κι εγώ που είμαι κάπως παλαιός (τελείωσα το 1986 το Λύκειο) μπορώ να συγκρίνω με την σημερινή κατάσταση στα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ (διδάσκω εκεί με μερική απασχόληση). Νεαρά παιδία που δείχνουν αδιάφορα, με βασικές ελλείψεις στα βασικά και λειψό τρόπο σκέψης. Σαν να μην έχουν όραμα και όπως είπε και ο Alec, της ήσσονος προσπάθειας. Ο πιο ‘μάγκας’ (σιγά μην είναι αυτή η μαγκιά) μετράει που μπορεί να ξεχωρίσει με χίλιες δυο μικρο-απατεωνιές δίχως κόπο και πραγματική προσπάθεια ουσιαστικής γνώσης. Μηδενική αξιοκρατία στην κοινωνία, δηλαδή για να είμαι πιο ακριβής, οι φελλοί και οι χειρότεροι ξεχωρίζουν, συνήθως (π.χ. αυτοί που θα βάλουν το τάδε βύσμα κλπ).

Η ισοπέδωση προς τα κάτω βασικό χαρακτηριστικό, τα ΑΕΙ και ΤΕΙ πολλαπλάσια σε αριθμό και με χαμηλότερο επίπεδο, τόσο που δεν μπορείς να βρεις πραγματικά καλούς για την έρευνα και την καινοτομία. Και λογίζονται ίσης αξίας όλες οι Σχολές, τόσο που το πανεπιστήμιο π.χ. του MIT να φανταστείς έχει ίσια μόρια με το τελευταίο Ελληνικό Πανεπιστήμιο στους διορισμούς για το Δημόσιο.

Η παραπαιδεία και τότε υπήρχε αλλά σήμερα έχει πολλαπλασιαστεί σε αριθμό ωρών. Μεγάλη πληγή, αλήθεια, όχι τόσο για την παραοικονομία αλλά για την απαξίωση της κανονικής εκπαίδευσης μέσα από αυτή.

Οι επιστήμονες κοροϊδευτικά παρομοιάζονται σαν άνθρωποι που τυλίγουν σουβλάκια με τα πτυχία τους, την ώρα που στο εξωτερικό ο τίτλος είναι μέρος του ονόματός σου (Dr, κλπ).

Και όμως μέσα από όλα αυτά, υπάρχει άραγε αχτίδα αισιοδοξίας και φως στο βάθος του σκοτεινού διαδρόμου; Υπάρχει, ναι, δεν πετώ στα σύννεφα, δράση χρειάζεται όπως ξανάγραψα και πριν, συλλογική και ατομική. Ας μην τα παρατήσουμε ποτέ και θα έρθει η ανατροπή, θα το δεις.

Να’ σαι καλά.

Dinos είπε...

Όσον αφορά στην παραπαιδεία (παράπονο μεγάλο της panagiotas), η ύπαρξή της και μόνο δείχνει την έλλειψη παιδείας στο Δημόσιο Σχολείο. Βέβαια μη νομίσει κανείς ότι με την παραπαιδεία ένας μαθητής παιδεύεται. Το μόνο που προσφέρει η παραπαιδεία στο μαθητή είναι να βάζει ένα σύστημα στη μελέτη του, να του επισημαίνει διάφορα SOS, ουσιαστικά να τον πλάθει έτσι ώστε να ανταπεξέλθει επιτυχέστερα στις εξετάσεις. Δηλαδή η παραπαιδεία αρχίζει και τελειώνει με τις Πανελλαδικές εξετάσεις. Και μάλιστα επειδή είναι τόσο πολύ προσανατολισμένη στις Εξετάσεις δημιουργεί πολλά παράπλευρα προβλήματα σε επιμέρους τομείς της σκέψης, δράσης και προσωπικότητας του μαθητή. Και το τραγικότερο έναν τέτοιο εθισμό, που ο μαθητής αργότερα και ως φοιτητής προστρέχει για βοήθεια πάλι στο Φροντιστήριο. Μην πιστεύοντας στις δυνάμεις του, μη μπορώντας να ενεργοποιήσει τις όποιες δυνάμεις του, να τις βάλει σε μια σειρά και να αντιμετωπίσει το όποιο πρόβλημα (μάθημα) παραδίδεται στους αδηφάγους φροντιστές. Οι οποίοι και πληρώνονται όχι με την ώρα αλλά με το πακέτο (μάθημα).
Πόσο όμορφα και αρμονικά πλασμένος είναι ο χώρος όλης της Εκπαίδευσης. Όλοι εξυπηρετούνται ασελγώντας στο μέλλον μας (στους μαθητές) .Άρα πόση αισιοδοξία μπορεί να υπάρξει?

museum είπε...

@ Dinos

Μεγάλη ιστορία αγαπητέ. Οι φροντιστές θυμάμαι από το σχολείο είχαν φήμη, χρήματα (και έχουν κάνει πολλά) και τότε τους είχαμε περίπου θεοποιήσει, κάτι που πολύ σύντομα έπαψε όταν στο Πανεπιστήμιο και μετά την εφηβεία είδαμε λίγα πράγματα παραπάνω.

Ναι, έκαναν πολλά λεφτά, τόσο δυσανάλογα με την αξία και το επιστημονικό τους επίπεδο. Θα τα ζήλευαν ερευνητές, γιατροί, επιστήμονες με πολλή δουλειά, κόπο και σκέψη. Το παράλογο της υπόθεσης είναι πως αυτοί που δίδασκαν ήδη μόνιμοι σε δημόσιο σχολείο έκαναν τα πιο πολλά μαθήματα (και με την ανώτατη αμοιβή), ενώ οι αδιόριστοι, που υποτίθεται θα βοηθιούνταν, είχαν τα λίγα σε ώρες και χρήματα. Σαν την κοινωνία μας που ο πλούσιος γίνεται πλουσιότερος και ο φτωχός φτωχότερος.

Ως πότε θα συνεχιστεί αυτό; Τώρα που η εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο δεν προσθέτει και πολλά στην δυνατότητα εύρεσης εργασίας; Μακάρι να μειωθεί το φαινόμενο, εξαρτάται και από μας να μην στέλνουμε τα παιδιά μας.

Ανώνυμος είπε...

ΑΝ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ, Η ΛΕΓΟΜΕΝΗ ΠΑΡΑΠΑΙΔΕΙΑ ΠΟΥ ΘΑ ΔΟΥΛΕΨΟΥΝ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΠΟΥ ΒΓΑΙΝΟΥΝ ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ?
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΗ.ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΟΛΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΓΡΑΨΕΙ ΟΙ BLOGGERS, ΒΛΕΠΩ ΕΝΑ ΕΠΙΠΕΔΟ ΜΟΡΦΩΣΗΣ ΑΡΚΕΤΑ ΥΨΗΛΟ.ΟΣΟ ΓΙΑ ΠΑΙΔΕΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΚΑΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΕΝΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΔΙΠΛΩΜΑ. ΕΤΣΙ ΜΗΝ ΚΑΤΑΚΡΙΝΟΥΜΕ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΑ ΓΙΑΤΙ ΕΧΟΥΝ ΓΙΝΕΙ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ, ΣΕ ΓΝΩΣΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ.ΤΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΧΕΙ ΑΝΕΒΕΙ, ΠΑΡΑ ΠΟΛΛΟΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΟΧΟΙ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΕΝΟΣ ΑΛΛΑ ΔΥΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ,ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΩΝ.ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ ΝΟΜΙΖΕΤΑΙ, ΕΧΟΥΝ ΤΟΣΟ ΥΨΗΛΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ?ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΓΟΝΕΙΣ, ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΙΟ ΜΟΡΦΩΜΕΝΟ ΩΣ ΤΟΝ ΠΙΟ ΑΜΟΡΦΩΤΟ ΟΛΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΩΡΑ ΠΟΥ ΓΕΝΝΙΟΥΝΤΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥΣ, ΟΝΕΙΡΟ ΤΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΣΠΟΥΔΑΣΟΥΝ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ, ΚΑΙ ΚΑΛΑ ΚΑΝΟΥΝ.
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΟΜΩΣ ΑΚΟΜΗ ΚΑΛΥΤΕΡΗ.

Dinos είπε...

αγαπητή efi. Όταν αναφερόμαστε στην παιδεία, αναφερόμαστε στο μέσο μαθητή. Ζητούμενο οποιασδήποτε δράσης (εκπαίδευσης εν προκειμένω) είναι να δημιουργεί ένα καλό ΜΕΣΟ ΟΡΟ. Να εξασφαλίζει ένα κάτω όριο. Να κάνει το μαθητή χαρούμενο, δημιουργικό. Να πλάθει ένα σωστό κοινωνικό μέλος. Να τον βοηθά να βρίσκει τις ιδιαιτερότητές του και πάνω σε αυτές να χτίσει την επιτυχημένη επαγγελματική του καριέρα.
Οι περιπτώσεις που αναφέρεις είναι αληθινές. Είναι όμως οι εξαιρέσεις. Και βέβαια δεν οφείλονται στη φοίτηση στα συγκεκριμένα σχολεία. Αλλά στο οικογενειακό περιβάλλον, στην ιδιοφυΐα, σε άλλους εξωγενείς παράγοντες.
Η απαισιοδοξία (που ίσως εκφράζεται) δεν δρα σαν υπνωτικό χάπι ούτε σαν σύγκριση του χτες με το σήμερα, προκειμένου εμείς οι "παλιοί" μαθητές να ανακηρυχθούμε νικητές. Αποτελεί μια διαπίστωση, πάνω στην οποία πρέπει να βασιστούν οι όποιες ενέργειες.

Ανώνυμος είπε...

ΑΓΑΠΗΤΕ DINO,ΟΙ ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ ΠΟΥ ΜΟΥ ΕΓΡΑΨΕΣ, ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΠΟΛΥ ΦΤΩΧΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ, ΞΕΡΩ ΔΥΟ ΗΔΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΔΙΑΠΡΕΠΟΥΝ ΣΕ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ, ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΝΕΑ ΑΤΟΜΑ.ΔΕΝ ΝΟΜΙΖΩ ΟΤΙ ΟΛΟΙ ΟΙ BLOGGERS ΗΤΑΝ ΑΡΙΣΤΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ, ΕΓΩ ΠΑΝΤΩΣ ΗΜΟΥΝ ΤΟΥ ΜΕΣΟΥ ΟΡΟΥ ΚΑΙ ΝΟΜΙΖΩ ΟΤΙ ΤΑ ΠΗΓΑ ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ.ΚΑΝΕ ΜΙΑ ΒΟΛΤΑ ΣΤΙΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ ΤΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ, ΝΑ ΔΕΙΣ ΠΟΣΟΙ ΠΟΛΛΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΔΑΝΕΙΖΟΝΤΑΙ ΒΙΒΛΙΑ, ΚΑΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΠΙΣΤΕΥΩ ΠΡΙΝ ΑΠΟ 13 ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΥ ΤΕΛΕΙΩΣΑ ΕΓΩ.ΚΑΙ ΜΠΡΑΒΟ ΤΟΥΣ!ΞΕΡΕΙΣ ΠΟΣΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΤΟ ΑΝΟΙΧΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ, ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΥ ΗΛΙΚΙΑΣ?ΠΑΡΑ ΠΟΛΛΟΙ. ΜΠΡΑΒΟ ΤΟΥΣ, ΠΑΛΕΥΟΥΝ, ΔΙΑΒΑΖΟΥΝ ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΧΩΡΗΣΟΥΝ, ΔΕΝ ΣΤΕΚΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΕΝΑ ΠΤΥΧΙΟ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΕΡΜΑ.
ΕΠΟΜΕΝΩΣ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΚΑΛΗ, ΚΑΙ ΕΥΧΟΜΑΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΓΡΗΓΟΡΑ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΗ

museum είπε...

@efi

Έφη τα πράγματα δεν είναι έτσι ακριβώς. Για το που θα δουλέψουν οι αδιόριστοι, το προσωρινό καλό (;) των λίγων δεν μπορεί να είναι σε βάρος του καλού των πολλών για να μην πω όλων. Στην εκπαίδευση ενδιαφέρει βασικά το έργο για όλους τους μαθητές, και όχι το τι θα κάνουν οι εκπαιδευτικοί.

Για το επίπεδο της εκπαίδευσης τα είπαμε αναλυτικά πιο πάνω. Οι περισσότεροι καθηγητές Πανεπιστημίων είτε έχουνε έρθει από το εξωτερικό, που έκαναν διατριβές, είτε είναι μεμονωμένες περιπτώσεις πολύ καλών που βασίστηκαν στην δικιά τους θέληση και σε ότι πήραν από το περιβάλλον τους. Υποθέτω υπάρχουν και άλλοι που τους έγινε εκδούλευση και με δημόσιες σχέσεις, ανάξιοι για να πάρουν θέσεις.
Όσο για τα πτυχία, μεταπτυχιακά και διατριβές, ο αριθμός τους έχει ανέβει πολύ τα τελευταία χρόνια. Στη σχολή μου όταν μπήκα το 1987, ήταν 100 άτομα, τώρα πάνω από 200. Καταλαβαίνεις ότι εγώ εξισώνομαι με τον κάθε υποδεέστερο. Τα επίπεδο όσο κοιτάω είναι πεσμένο. Ψάχνουμε να βρούμε άτομα με τεχνογνωσία να δουλέψουν στην καινοτομία και δεν βρίσκουμε. Το Ελληνικό Κράτος για να κάνει τα χατήρια των τοπικών κοινωνιών και για μικροκομματικό συμφέρον πολλαπλασιάζει τα Πανεπιστήμια, χωρίς χάραξη στρατηγικής για το που θα δουλέψουν αυτοί. Μπαίνουμε σε ένα φαύλο κύκλο, κυνήγι πτυχίων (υποβαθμισμένων) βασικά για βόλεμα στο Δημόσιο, την ίδια ώρα που λίγοι τολμάνε να δουλέψουν έξω στον ανταγωνισμό να μετρήσουν τις δυνάμεις τους.

Συμφωνώ με το Dino ότι αυτά που λες είναι οι εξαιρέσεις. Υπάρχουν και καλοί. Δυστυχώς όμως στην Ελλάδα, οι μέτριοι είναι το ίδιο και υψηλότερα από τους πολύ καλούς και τους άριστους. Καθόλου τυχαίο που δεν βλέπεις ξένο να έρχεται να δουλέψει εδώ σαν επιστήμονας (και γενικότερα σε απαιτητικές εργασίες). Ενώ το αντίστροφο συμβαίνει τόσο συχνά. Ελάχιστοι, πολύ καλοί και άριστοι παρέμειναν εδώ. Ήξεραν αυτοί.

museum είπε...

@Dinos

Ντίνο, ξέρεις ότι οι απόψεις μας είναι κοντά. Υπερθεματίζω στο ότι το στοίχημα για έναν εκπαιδευτικό είναι να κάνει τον μέτριο και τον αδύνατο καλύτερο. Να υπάρχει μία συνοχή γνώσης και κοινωνικής ένταξης, το “κάτω όριο” που λες. Είναι ένας στόχος που πιστεύω δεν διαφωνεί κανείς όμως πολλοί, λαθεμένα, προσπάθησαν να το πετύχουν με την εξίσωση την πολύ καλών και αρίστων προς τα κάτω. Δυστυχώς συνέβη και αυτό με θλίβει.

Πες μου ότι θέλεις αλλά πρέπει να υπάρχει και η ελίτ, με την έννοια της εξαιρετικής επίδοσης στις γνώσεις και τις νέες ιδέες. Αυτή η ελίτ, θα δώσει την ώθηση μέσα από την καινοτομία, την πνευματική υπεροχή. Αρκεί βέβαια να συνοδεύεται από την ηθική – όπως έχω πει πολλάκις. Ας δώσουμε κίνητρο σε αυτούς τους ανθρώπους.

Συμφωνώ και ότι η κριτική μας είναι προσπάθεια αυτογνωσίας και εφαλτήριο για την βελτίωσή μας στην παιδεία και όχι μόνο.

Dinos είπε...

Με την efi συμφωνώ απόλυτα στο ότι πρέπει να σεβόμαστε (και να θαυμάζουμε) τους ανθρώπους που προσπαθούν να αποκτήσουν γνώσεις και πτυχία ακολουθώντας μια εσωτερική παρόρμηση, υπερνικώντας μύριες όσες δυσκολίες.
Όμως, δεν μπορεί να αρνηθεί επίσης κανείς ότι υπάρχει τεράστιος αριθμός φοιτητών και υπερπληθωρισμός (Hyperinflation) πτυχίων στη χώρα μας (θεωρούμαστε ο πιο "μορφωμένος" λαός του πλανήτη). Αυτά τα "πτυχία" θέλουν φυσικά να εξαργυρωθούν (επί τω πλείστω) εργασιακά. Οπότε αυτό μεταφράζεται σε υπερπληθωρισμό προσφοράς "μόρφωσης". Το οποίο οδηγεί σε υπερπληθωρισμό υποψηφίων φοιτητών. Και έτσι ολοκληρώνεται ένας φαύλος κύκλος. Μην ξεχνάμε επίσης ότι υπερβάλλον (κατά πολύ) αριθμός φοιτητών οδηγεί σε υποβάθμιση σπουδών.
Δυστυχώς η γνώση από μόνη της δεν μπορεί να ταΐσει κανένα λαό. Χρειάζεται αυτή να μετουσιωθεί σε κάτι απτό (δημιουργία, ευρηματικότητα, πρωτοτυπία, προϊόν, θετική επίπτωση σε διαδικασίες). Η γνώση δεν είναι αυτοσκοπός.

Dinos είπε...

Όσον αφορά φίλε museum τις ελίτ, για μένα οι ελίτ φυσικά και είναι απαραίτητες, όμως πρέπει να αναδεικνύονται με αξιοκρατικές διαδικασίες μέσα από τη μάζα. Να διατρέξουν τη μάζα κάθετα (από κάτω προς τα πάνω), οπότε γνωρίζοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της να μπορούν να προσφέρουν σε αυτή. Εμείς οι ίδιοι πρέπει να διευκολύνουμε την ανάδειξη των ελίτ, αξιολογώντας σωστά και συναισθανόμενοι το βάρος και τη σημασία της επιλογής μας.

Ανώνυμος είπε...

Θα συμφωνήσω με το Χατζιδάκη.
Έτσι είναι, αλλά προσωπικά πιστεύω ότι η γνώση της "πληροφορίας και της τεχνικής" είναι εξίσου σημαντική με την "πνευματική και ψυχική διάπλαση ενός ελεύθερου ανθρώπου, με τεχνική αναθεώρησης κι ονειρικής δομής".
Χρειάζονται και τα δύο για να... πετάξεις :).
Το πρόβλημα είναι η πρόθεση από κάποιο σύστημα να σου κόψει τα φτερά.
Στις παλιές εποχές, οι ευγενείς είχαν για τα παιδιά τους προσωπικούς παιδαγωγούς οι οποίοι ήταν υπεύθυνοι για τη γενική παιδεία των παιδιών.
Αυτό, κατά τη γνώμη μου, είχε πολλά θετικά στοιχεία και ένα από αυτά είναι το γεγονός ότι το παιδί δεν ήταν αναγκασμένο να "κοινωνικοποιηθεί" ανάμεσα στον υπόλοιπο όχλο και έτσι δεν ανέπτυσσε και τη νοοτροπία του όχλου.
Κανένα σύστημα δεν είναι, βέβαια, τέλειο αφού για να "πετάξεις", το βασικό είναι να σε διδάξει κάποιος που έχει "φτερά"! :)

Καλό απόγευμα!

museum είπε...

@Dinos

Συμφωνώ ότι πρέπει να εκθειάζουμε ανθρώπους που συνεχίζουν να μορφώνονται, ενδιαφέρονται να μάθουν πρώτιστα και έπειτα για το χαρτί, μετουσιώνοντας την γνώση τους σε ωφέλεια για την κοινωνία. Και ανάλογα να έχουμε ως παραδείγματα προς αποφυγή εκείνους που έχουν στόχο το χαρτί χωρίς να τους ενδιαφέρει να μάθουν και που χρησιμοποιούν κάθε μέσο για αυτό (αντιγραφές, γνωριμίες κ.λπ). Αυτοί οι τελευταίοι δυσφημούν και τους καλούς. Κι εδώ είναι που χρειάζεται να έρχονται τα εκπαιδευτικά ιδρύματα να λειτουργήσουν σαν ιδρύματα αξιοσύνης και όχι φιλανθρωπίας. Να προκρίνουν μόνο τους καλούς και να πετάνε έξω τους ανεπαρκείς. Κάτι που δυστυχώς δεν συμβαίνει με αποτέλεσμα τον υποβιβασμό του επιπέδου. Επίσης να διαπιστώσω μία επιλεκτικότητα, αδικία να το πω καθαρά, ανάμεσα σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Στον ιδιωτικό δηλαδή δεν παίρνεις άδεια (με αποδοχές ) για να σπουδάσεις. Αλλά αυτά τα ερωτήματα μας απασχόλησαν παλαιότερα.

museum είπε...

@Lilith

Καλώς ήρθες στην ηλεκτρονική μου γωνιά!

Πράγματι χρειάζεται τόσο η πνευματική μας διάπλαση, η γενική μας παιδεία αλλά και οι εξειδικευμένες σπουδές. Εξίσου; Είναι κάποιο από τα δύο σημαντικότερο; Δύσκολο να το απαντήσει κανείς. Ούτε καν είμαστε βέβαιοι αν το ένα είναι προϋπόθεση του άλλου. Ένας ερευνητής γιατρός ας πούμε που λόγω της φοβερής του επιστημονικής εξειδίκευσης, της ευφυΐας του και των άπειρων ωρών δουλειάς ανακαλύπτει ένα φάρμακο που σώζει ζωές δεν είναι υπερπολύτιμος; Όσο και να υπολείπεται στη γενική παιδεία, στην γνώση Τεχνών και άλλων σημαντικών, είναι στην κορυφή, όπως και να το κάνουμε. Αρκεί βέβαια να έχει την στοιχειώδη ηθική, να καταλαβαίνει το καθήκον της προσφοράς του επινοήματός του.

Σωστά τα λες για τα «φτερά», μόνο αυτός που έχει φτερά, δηλαδή είναι τεχνικά καταρτισμένος, ελεύθερος άνθρωπος να έχει και αίσθηση της συντροφικότητας, της κοινωνικότητας, μιας και η ατομική ελευθερία και η ομάδα συνυπάρχουν.

Να είσαι καλά.