Περί πατριωτισμού

_
Παρακολουθούσαμε μια ταινία ντοκιμαντέρ τις προάλλες, ένα συγκινητικό φιλμ ομολογουμένως. “Once brothers” ο τίτλος του και μιλούσε για τον εμφύλιο πόλεμο της πρώην Γιουγκοσλαβίας παράλληλα με τη σχέση δύο διάσημων μπασκετμπολιστών: Ενός Σέρβου, του Βλάντε Ντίβατς και ενός Κροάτη, του Ντράζεν Πέτροβιτς. Οι σχέσεις τους ήταν αδερφικές - όπως τουλάχιστον αφηγούνταν ο Σέρβος άσσος - μέχρι τον Αύγουστο του 1990. Τότε που μετά την νίκη της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας στον τελικό του παγκοσμίου πρωταθλήματος της Αργεντινής, ένας Κροάτης φίλαθλος μπήκε στο γήπεδο να πανηγυρίσει κρατώντας μία σημαία της Κροατίας.

Ο Ντίβατς, όταν το αντιλήφθηκε, την άρπαξε αμέσως και αφού τη μάζεψε σαν πατσαβούρα, την πέταξε μακριά. Το γεγονός πήρε διαστάσεις στα μέσα της Κροατίας - που τότε δεν ήταν ακόμα ανεξάρτητη, και σήμανε το τέλος της φιλίας των δύο, όπως λεγόταν πιο πριν, φίλων. Ο Ντίβατς απορούσε: - Πώς μπορεί να έχει σχέση η πολιτική με τους ανθρώπους, δεν είχε να κάνει αυτό με τον φίλο μου. Ο Πέτροβιτς δεν ήρθε σε σύγκρουση μαζί του αλλά απομακρύνθηκε σιωπηρά, και, μέχρι το θάνάτο του σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα τον Ιούνιο του 1993, οι σχέσεις τους δεν ήταν ποτέ παραπάνω από τυπικές.



Προσωπικά πιστεύω ότι οι εκφράσεις του τύπου δεν έχει να κάνει η πολιτική με τους ανθρώπους και άλλα τέτοια γενικόλογα, είναι εργαλεία των ολοκληρωτικών καθεστώτων για να καταπνίγουν τον πατριωτισμό των λαών που έχουν καταπατηθεί ή μεταχειριστεί με τον χειρότερο τρόπο. Όχι ρε εσύ, δεν μπορεί να είναι όλοι φίλοι και να μην μετράνε σφαγές, τιμωρίες, καταπιέσεις και να αντιμετωπίζεται σαν γενικότητα ότι όλα τα κάνουν οι πολιτικοί. Και ιδίως όταν προσβάλλονται οι ιδέες, τα σύμβολα και η αξιοπρέπεια των λαών.

Επικροτώ την σιωπηρή, αξιοπρεπή στάση του Ντράζεν Πέτροβιτς. Απομακρύνθηκε, πάγωσε, έκανε αυτό που ένιωθε, σαν γνήσιος πατριώτης που σέβεται τον εαυτό του και τους γύρω του. Να ξεκαθαρίσω πως αυτή η άπόψη μου ασφαλώς και δεν έχει να κάνει με συμπάθεια ή αντιπάθεια σε κανέναν λαό ή εθνότητα.

Τι γίνεται στην Ελλάδα σήμερα από πλευράς πατριωτισμού; Μάλλον διακρίνεται περισσότερο μία τάση κολακείας σε κάποιους που τους έχουμε υποτίθεται ανάγκη με τους οποίους ποτέ μας δεν είμαστε φίλοι. Αποποιείται ο τίτλος της Μικρασιατικής καταστροφής σαν σφαγή, αποσιωπείται η αλήθεια του λαού (= μη λήθη, κάτι που κανείς δεν ξεχνά, το έχουμε ακούσει από ζωντανές διηγήσεις των παππούδων μας). Πάμε να κάνουμε Ευαγγέλιο εκπομπές των media για το 21 και μέχρι πολύ πρόσφατα θεωρούσαμε το Γερμανικό κράτος σαν φίλο μας. Αν υποθετικά δεν είμαστε ενωμένοι μαζί τους στην Ευρώπη, πόσο χειρότερα θα ήταν τα πράγματα;

Οι μεμονωμένοι άνθρωποι είναι ενδιαφέρουσες προσωπικότητες, μπορεί να βρίσκονται και στη Γερμανία και στη Τουρκία αλλά έως εδώ. Δυστυχώς για εμάς τους Έλληνες φαίνεται να μας ενώνει μόνο ένας κοινός γεωγραφικός προσδιορισμός. Όλα αρχίζουν και τελειώνουν στην έλλειψη του σεβασμού στους εαυτούς μας και στους Νόμους της χώρας, στην καχυποψία των πολλών, στην έλλειψη σεβασμού για τα πρόσωπα και θεσμούς της πατρίδας (καλούμε Κωστάκη ή Γιωργάκη τους πρωθυπουργούς της χώρας, περιγελούσαμε κάποτε τον Αρχιεπίσκοπο ή και αποκαλούμε την αστυνομία μπάτσους).



Η παρανομία μας βρίσκεται σε σημείο ρεκόρ παγκόσμια (φοροδιαφυγή, καθαριότητα, οδηγική συμπεριφορά, κανόνες της πόλης, κλεψιές, έλλειψη σεβασμού στον δίπλα για την δική μας ασυδοσία) μαζί με την περίπου ατιμωρησία που την συνοδεύει. Πώς να θυσιαστείς για την πατρίδα σου όταν δεν πράττεις τα βασικά και αυτονόητα;

Ο Σωκράτης θυσίασε την ζωή του για την πίστη του στους Νόμους έστω κι αν αυτοί ήταν άδικοι. Εμείς σήμερα θυμόμαστε τον Σωκράτη μόνο για τα υπόλοιπα και όχι για το μαρτυρικό του τέλος. Δεν ερμηνεύουμε σωστά τις πράξεις του, απλά τις αναφέρουνε για να διατρανώνουμε, υποτίθεται την ανώτερη καταγωγή μας. Για το αν έχει χώρο ο πατριωτισμός εδώ, ας βγάλει ο καθένας τα συμπεράσματά του.
_