"Vivaldi: Four Seasons - Winter"

Δευτέρα 14 Δεκεμβρίου 2009

Λίγη Τέχνη: Το φιλί

_

Ας πάμε για λίγη Τέχνη σήμερα με δύο από τους πιο χαρακτηριστικούς πίνακές της. Στην αρχή, “Το φιλί”, έργο του Νορβηγού Έντβαρτ Μουνκ το 1897. Μία εξπρεσιονιστική απεικόνιση που εξωτερικεύει πάθος δίχως άλλο, μα και τρόμο που προκύπτει μέσα, όχι τόσο από τα χρώματα και την σκοτεινή ατμόσφαιρα, όσο από την παραμόρφωση των προσώπων. Δεν υπάρχουν πρόσωπα μέσα στο πλαίσιο, το ένα παραβιάζει το άλλο, το φιλί και ο έρωτας γίνονται επιθετικοί και φτάνουν στον να αλλοιώσουν τα άτομα που συμμετέχουν σε αυτόν αρχικά σαν αυτόνομες, ανεξάρτητες οντότητες. Πάρα πολλοί φιλότεχνοι, απλοί άνθρωποι που μαγεύτηκαν στην ματιά του έχουν υμνήσει τον πίνακα μιας και περικλείει όλο το φάσμα των συναισθημάτων: πάθος δράμα, ένωση των δύο ανθρώπων σε ένα και πάνω από όλα αληθινή αγάπη.

Δεν μπορεί εύκολα κάποιος μέσα σε λίγες αράδες να αποδώσει και πολλά από τη δουλειά αυτού του μέγιστου Εξπρεσιονιστή. Μόνο να ψηλαφίσουμε μπορούμε και να δώσουμε λίγα ερεθίσματα. Ο καθένας και η καθεμία μας μπορούν να κρίνουν και να συμπεράνουν.



Στη δικιά μου ματιά και αισθητική βέβαια ο Πίνακας “Το φιλί” του Γκούσταφ Κλιμτ (1907-1908) είναι ότι πιο ωραίο στο είδος του που έχω δει ή γνωρίσει. Ρομαντική ατμόσφαιρα, αντίστιξη εμπρός χρυσαφένιου με το φόντο - ο άνθρωπος στο κέντρο και στο προσκήνιο, αντίθεση της φωτεινής πλευράς με το σκοτεινό, ανέραστο, μουντό μας κομμάτι. Ο πλούτος του έρωτα εκφράζεται στον πίνακα μέσα από βαρυφορτωμένα υλικά αγαθά – τα κοσμήματα και χρυσαφικά στην ένδυση των νέων. Ο άντρας χαμηλώνει ελαφρώς για να συναντήσει την σύντροφό του με μία διακριτικότητα.

Το πιο χαρακτηριστικό σημείο του όμως είναι ο τρόπος του φιλιού και ο απόλυτος σεβασμός στην ελευθερία και το απαραβίαστο της υπόστασης του άλλου. Τα πρόσωπα δεν παραμορφώνονται, διατηρούν την ακεραιότητά τους και αναδεικνύονται κιόλας – ειδικά εκείνο της γυναίκας. Ο έρωτας καταφέρει να ισορροπεί ιδανικά ανάμεσα στην συντροφικότητα και την ελευθερία, σε μία σταθερή, αμφίδρομη σχέση. Να γιατί, με τα όσα ξέρουμε και καταλαβαίνουμε, τον κατατάσσουμε στους πιο σπουδαίους.

------------------------



Ο Έντβαρτ Μουνκ (Edvard Munch) ήταν Νορβηγός ζωγράφος, που ανήκει στους προδρόμους του εξπρεσιονισμού. Γεννήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 1863 στο χωριό Άνταλσμπρουκ της Νορβηγίας και μεγάλωσε στο Όσλο. Πέθανε στις 23 Ιανουαρίου 1944 στο Όσλο. Το πιο γνωστό του έργο είναι «Η Κραυγή». Το ύφος στα έργα του επηρεάζεται αρκετά από προσωπικά δράματα που βιώνει στην οικογένεια του.
Όπως λέει και ο ίδιος: “Kληρονόμησα δύο από τους πιο φοβερούς εχθρούς της ανθρωπότητας – την κληρονομιά της φυματίωσης και της παραφροσύνης – η ασθένεια, η τρέλα και ο θάνατος ήταν οι μαύροι άγγελοι που στάθηκαν στο λίκνο μου.”


Ο Γκούσταφ Κλιμτ (Gustav Klimt, 14 Ιουλίου 1862 – 6 Φεβρουαρίου 1918) ήταν Αυστριακός ζωγράφος και ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του κινήματος της Απόσχισης (Sezession) της Βιέννης που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της Αρ Νουβό (Art Nouveau). Είχε σημαντική συμβολή στη διεθνή αναγνώριση της αυστριακής τέχνης και υπήρξε από τους πρώτους που κατάφεραν να συνδυάσουν την εικονιστική με την αφηρημένη ζωγραφική. Ο ερωτισμός που κυριαρχεί στα έργα του προκάλεσε συχνά αντιδράσεις. Το ερωτικό στοιχείο είναι απροκάλυπτο και σε αρκετά από τα σχέδιά του, τα οποία ο ίδιος χαρακτήρισε ως φόρο τιμής “στην αγαθή αλλά και λάγνα φυλή των υπερευαίσθητων”.
_

16 σχόλια:

Dimitra είπε...

Πολύ όμορφο museum! Από τις πιο ωραίες αναρτήσεις σου που έχω διαβάσει με λυρισμό κι ευαισθησία. Δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποιο πίνακα, μου αρέσουν το ίδιο όλοι. Ότι και να σου πω, την επόμενη στιγμή μπορεί να αλλάξω γνώμη.

Μπράβο σου για το ωραίο post!

Silia είπε...

Υπέροχη ανάρτηση museum , όπως πάντα .
Δείχνει το εκλεπτυσμένο σου γούστο , τον εκτεταμένο ορίζοντα των γνώσεων σου και την άριστη αισθητική σου .
Επέτρεψέ μου να προσθέσω κάτι , όχι γιατί θέλω να το παίξω "έξυπνη" , αλλά γιατί λένε πως και η Φωτογραφία , είναι Τέχνη .
Επειδή δεν ξέρω , πως μπαίνουνε λινκς στον blogger , βάλτα στο Google για να τα δεις .
---------------------------
Το φιλί του Ιούδα:
http://farm3.static.flickr.com/2781/4184625129_873af9bb26_o.jpg
Το φιλί της μητέρας:
http://farm3.static.flickr.com/2773/4185395108_4437c0e718_o.jpg
Το φίλί των ... άλλων πλασμάτων:
http://farm5.static.flickr.com/4002/4185401176_0f2c677860_o.jpg
----------------------
Φιλια , για το "Φιλί" σου .

museum είπε...

@ Dimitra

Χαίρομαι που σου άρεσε τόσο Δήμητρα! Η ευαισθησία και ο λυρισμός βγαίνουν αβίαστα αν δει απλώς κανείς τους πίνακες. Έχεις δίκιο που δεν ξεχωρίζεις κάτι, άλλωστε και τα δύο ‘φιλιά’ έχουν υμνηθεί από το κοινό.

Καλή σου μέρα.

museum είπε...

@ Silia

Σε ευχαριστώ για όλα όσα καλά γράφεις για μένα! Εκτός από την παρουσίαση αυτών των αριστουργημάτων, μου αρέσει και η συγκριτική τους για να δούμε το θέμα του έρωτα και του κατά πόσο περιορίζει ή όχι τον εαυτό μας και αν μπορούμε να τον αντέξουμε. Εκεί επικεντρώνεται και η σκέψη μου, για αυτό και θεωρώ το πίνακα του Κλιμτ υπέρτερο.

Οι φωτογραφίες που μου έστειλες στις συνδέσεις είναι έξοχες κι αυτές. Θα ασχοληθώ προσεχώς και από εδώ.

Σου ανταποδίδω τα φιλιά!

Christos είπε...

Πολύ προχωρημένο το θέμα museum και για λίγους. Ο τρόπος που επεξεργάζεσαι του πίνακες όμως μπορεί να κατανοηθεί με αρκετή ευκολία. Συνέχισε να ανεβάζεις και άλλα τέτοια ενδιαφέροντα post για να μαθαίνουμε και εμείς οι υπόλοιποι.

museum είπε...

@ Christos

Δυστυχώς Χρήστο δεν ενδιαφέρονται πολλοί για την Τέχνη παρόλο που μπορεί να γίνει αρκετά απλή και κατανοητή. Δεν είναι πάντα κάτι το εξεζητημένο για να απευθύνεται σε μία μικρή ελίτ. Ευχαριστώ για το σχόλιο.

Ανώνυμος είπε...

Arhika pistepsa oti tha anferthis sto fili tu RODIN ala meta ida oti perioristikes ston MUNK ke KLIMT.Protimao to devtero isos giati bgazi mia esiodoxia ke mia omorfia eno to alao vgazi poly pathos ke dystihia.Na ise kala pu mas taxidevis.ΥΓΕΝΙΑ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ

Maria Tzirita είπε...

Ο πρώτος πίνακας συγκλονιστικός! Με άκανε να νιώσω και να δω την απόλυτη ένωση. Την αληθινή σημασία που έχει η λέξη φιλί. Ο ένας μέσα στον άλλον και οι δύο γίνονται ένα...εκπληκτικό! Πολύ όμορφη ανάρτηση, να'σαι καλά!

Lilith είπε...

Πολύ όμορφη ανάρτηση, Museum!
Στους δύο πίνακες του Έντβαρτ Μουνκ, αυτό που σε μένα έρχεται πρώτο στο μάτι μου, είναι η στάση του σώματος των αντρών.
Στον πρώτο πίνακα, το αγκάλιασμα του άντρα δείχνει μια ανυπομονησία να εκφράσει την αγάπη του ενώ στον δεύτερο πίνακα φαίνεται να έχει μια χαλαρή στάση στην οποία δε διακρίνει κανείς έντονο πάθος.
Προσωπική μου επιλογή είναι ο πίνακας του Κλιμτ στον οποίο αυτό που μου έκανε φοβερή εντύπωση, είναι ότι παρόλο του ότι το πρόσωπο της κοπέλας φαίνεται να έχει μια ήρεμη έκφραση, τα χέρια της (το ένα περασμένο στον λαιμό του και το άλλο στο χέρι του) δείχνουν ένταση και πάθος!
Μπορεί να έχεις δίκιο όταν λες ότι δεν ενδιαφέρονται πολλοί για την τέχνη, αλλά όπως βλέπεις οι επισκέπτες του blog σου δείχνουν αρκετό ενδιαφέρον στο θέμα. Άρα, δε θα μας πείραζε να βλέπουμε πιο συχνές τέτοιες αναρτήσεις από σένα. :)

Καλημέρα!

museum είπε...

@ Ανώνυμος – Ευγενία

Μου αρέσουν πιο πολύ τα εικαστικά μιας και έχω ασχοληθεί και τα καταλαβαίνω καλύτερα, γι’αυτό τα έβαλα στο post. Όπως θα διάβασες, συμφωνώ με τις προτιμήσεις σου. Σε ευχαριστώ.

museum είπε...

@ Maria Tzirita

Μαρία, χαίρομαι που σου αρέσουν τόσο οι πίνακες και το post! Ακόμα, είδες στο πίνακα το Μουνκ όμορφα πράγματα που ίσως εγώ δεν παρατήρησα. Σε ευχαριστώ για τα λόγια και το σχόλιο!

museum είπε...

@ Lilith

Πολύ μου άρεσε η ανάλυση που μου έστειλες Λίλιθ. Ο πίνακας του Μουνκ έχει τέτοιο πάθος κι ένταση, τα οποία σχεδόν ξεπερνούν τα όριά μας να τα δεχθούμε και να τα αντέξουμε. Για αυτό και με φοβίζει. Ο Κλιμτ από την άλλη πλευρά, συνδυάζει τη διακριτική στάση του άντρα χωρίς να αφαιρεί καθόλου από το πάθος που εκφράζεται και από τα κλειστά μάτια της γυναίκας και το γονάτισμά της – εκτός από τα χέρια που ανέφερες που βέβαια εντείνουν τη σχέση.

Θα κοιτάξω να ανεβάζω παρόμοια θέματα προσεχώς, αφού όπως λες αρέσουν :) Την καλημέρα μου!

Ανώνυμος είπε...

Εγώ φίλε museum αντί για το φιλί στην Τέχνη, προτιμώ την Τέχνη στο φιλί. Επίσης όταν φιλάω (ή με φιλάνε) δεν συλλογίζομαι, κάτι το οποίο κάνω έντονα όταν περνώ φάσεις μοναξιάς. Το φιλί είναι για μένα ένας μικρός σεισμός του "Eίναι" λίγο πριν τον κύριο σεισμό, εκεί που γίνεται ο ωραιότερος μετασχηματισμός στη φύση (το 1 και 1 γίνονται 1). Με το φιλί αποχαιρετά κανείς τον παράδεισο της συνομιλίας των ψυχών και εισέρχεται στην κόλαση της πάλης των σωμάτων.

museum είπε...

@ Ανώνυμος

Ανώνυμε φίλε Ντίνο, η στιγμή του φιλιού σταματάει τη σκέψη. Οι φιλοσοφικές ή υπαρξιακές αναζητήσεις πάνε περίπατο. Τελικά η ‘ολοκλήρωση’ ενός φιλιού περιλαμβάνει την ψυχική συνομιλία όπως λες που εκφράζεται καλύτερα στον Κλιμτ μαζί με μία εφιαλτική, κολασμένη περίοδο που χάνεις τον εαυτό σου και σε απορροφάει ολοκληρωτικά η σωματοποίηση της σχέσης – όπως απεικονίζει ο Μουνκ.

ΦΩΦΩ είπε...

Για μένα..... Κλιμτ!!! Όχι ότι οι άλλοι πίνακες δεν είναι υπέροχοι και πολύ εκφραστικοί αλλά το μάτι μου κολλάει στον Κλιμτ επειδή βασικά εκφράζει με ασυνήθιστα χρώματα και τρυφερότητα (είχε τόλμη κι έμπνευση να ξεφύγει από τα κλασσικά και τα παραδοσιακά στη ζωγραφική...) την πραγματική μαγεία ανάμεσα σε δύο πλάσματα....

Δεν θα επαναλάβω αυτά που ήδη είπες εσύ Δημήτρη επειδή απλά δεν μπορώ να τα πω καλύτερα και με κάλυψες με την ανάλυσή σου (γιατί δεν ασχολήθηκες ποτέ επαγγελματικά με την τέχνη;...) Κι ένας ακόμα λόγος που το μάτι μου κολλάει όπως είπα σε αυτή την εικόνα - πραγματικά μου θυμίζει εικόνες όπως τις βλέπουμε πολλές φορές σε εκκλησίες... και στην ουσία ένα φιλί δεν έχει μια ιερή διάσταση, δεν μπορεί να έχει κάτι το λυτροτικό για εκείνον που το λαμβάνει; - είναι μάλλον επειδή βλέπω την αντανάκλαση της ίδιας μου της επιθυμίας, δηλαδή την απεικόνιση των συναισθημάτων των δύο ανθρώπων μέσα από το φιλί και τη γλώσσα των σωμάτων τους έτσι όπως θα ήθελα να είναι.... Έτσι όπως μάλλον το ονειρευόμαστε πολλοί από εμάς και δυστυχώς λίγοι πραγματικά το βιώνουν ή το βίωσαν... Ο γλυκόπικρος πόνος και πόθος που σου προκαλεί όταν βλέπεις αυτό το έργο που σε φέρνει αντιμέτοπα με την εικόνα και τη επιθυμία που κουβαλάς μέσα σου είναι για μένα επίσης ένα ακόμα στοιχείο που δίνει την ομορφιά και τη καλλιτεχνική αξία στο φιλί του Κλιμτ...

museum είπε...

@ ΦΩΦΩ

Καλωσήρθες αγαπητή Φωφώ. Υπάρχουν πολλές ωραίες πλευρές και στους δύο πίνακες. Το να επιλέξεις ποιος είναι ο καλύτερος είναι ίσως και θέμα αισθητικής και οπτικής γωνίας του καθενός. Ποιες αισθήσεις διεγείρει και ποια συναισθήματα παρακινεί σε μία δεδομένη στιγμή ή και διαχρονικά.

Κι εγώ είμαι υπέρ του Κλιμτ μιας και εξωτερικεύει μία ευαισθησία και δίνει μία εκλεπτυσμένη αισθητική. Ο Μουνκ βγάζει ένα πάθος και μία κατάσταση πάλης των σωμάτων, που διαδέχεται την ευγενή συνομιλία των ψυχών. Δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι κι αυτό είναι μία πραγματικότητα.

Για το πόσο λυτρωτικό είναι ένα φιλί, κάποιες στιγμές είναι. Προσωπικά βέβαια δεν θέλω να είμαι σε κατάσταση να θέλω να λυτρωθώ αλλά να επιζητώ το κάτι παραπάνω με αυτό.

Σε ευχαριστώ που ξανάρθες εδώ. Θα σου γράψω και εγώ, έχω τόσα πράγματα στο μυαλό μου τελευταία και δεν έχω προλάβει!