"Vivaldi: Four Seasons - Winter"

Τετάρτη 8 Ιουλίου 2009

Ύμνος στη Θάλασσα


Να σ' αγναντεύω, θάλασσα, να μη χορταίνω
απ' το βουνό ψηλά

στρωτή και καταγάλανη και μέσα να πλουταίνω

απ' τα μαλάματά σου τα πολλά.


Να ναι χινοπωριάτικον απομεσήμερο, όντας

μετ' άξαφνη νεροποντή

χυμάει μες απ' τα σύνεφα θαμπωτικά γελώντας

ήλιος χωρίς μαντύ.



Να ταξιδεύουν στον αγέρα τα νησάκια, οι κάβοι,
τ' ακρόγιαλα σα μεταξένιοι αχνοί

και με τους γλάρους συνοδιά κάποτ' ένα καράβι

ν' ανοίγουν να το παίρνουν οι ουρανοί.


Ξανανιωμένα απ' το λουτρό να ροβολάνε κάτου

την κόκκινη πλαγιά χορευτικά

τα πεύκα, τα χρυσόπευκα, κι' ανθός του μαλαμάτου

να στάζουν τα μαλλιά τους τα μυριστικά.


Κι' αντάμα τους να σέρνουνε στο φωτεινό χορό τους
ως μέσα στο νερό

τα ερημικά χιονόσπιτα-κι' αυτά μες στ' όνειρό τους

να τραγουδάνε, αξύπνητα καιρό.



Έτσι να στέκω, θάλασσα, παντοτεινέ έρωτά μου

με μάτια να σε χαίρομαι θολά

και να ναι τα μελλούμενα στην άπλα σου μπροστά μου,

πίσω κι' αλάργα βάσανα πολλά.


Ως να με πάρεις κάποτε, μαργιόλα συ,

στους κόρφους σου αψηλά τους ανθισμένους

και να με πας πολύ μακρυά απ' τη μαύρη τούτη Κόλαση,

μακρυά πολύ κι' από τους μαύρους κολασμένους.



Κώστας Βάρναλης

Από τον πρόλογο του βιβλίου του: “Το Φως που καίει” που έκδοσε στην Αλεξάνδρεια το 1922 με το ψευδώνυμο Δήμος Τανάλιας.
.

12 σχόλια:

Dimitra είπε...

Καλημέρα Δ. Έξοχο το ποίημα που ανέβασες στο blog σου, πλημμυρισμένο από δύναμη και συναισθήματα! Θα τρέξω να αγοράσω την ποιητική συλλογή με την πρώτη ευκαιρία!

Καλή συνέχεια!

museum είπε...

@ Dimitra

Γεια σου Δήμητρα. Το ποίημα ζωντανεύει τα στοιχεία που καταπιάνεται, οι λέξεις πάλλονται στους στοίχους του.

Καλό σου μεσημέρι!

Kostas είπε...

Καλησπέρα φίλε museum! Το ποίημα που μοιράζεσαι μαζί μας είναι γεμάτο ένταση και σε κάνεις να νομίζεις ότι η θάλασσα είναι τα πάντα.

Να περνάς καλά.

museum είπε...

@ Kostas

Κώστα είναι πράγματι έτσι όπως τα λες. Οι λέξεις, καθόλου φλύαρες, έχουν μία δύναμη που σε κερδίζει.

Ευχαριστώ για το σχόλιο!

Silia είπε...

"....................
Ήλιε και θάλασσα γαλάζα
και βάθος τ' άσωτου ουρανού
ώ της αυγής κροκάτη γάζα
γαρούφαλα του δειλινού
λάμπετε , σβύνετε μακριά μας
χωρίς να μπείτε στην καρδιά μας .
....................."
(Από το ποίημα "Οι μοιραίοι" ... Ξέρεις ... "Μες την υπόγεια την ταβέρνα μες σε καπνούς και σε βρισιές ...κλπ...κλπ" )
======================
Μάγος ο Βάρναλης ... μάγος φίλε μου MUSEUM ...
Σ' ευχαριστώ γι αυτήν την ομορφιά που μας χάρισες .
Καλό καλοκαίρι να έχουμε . Η θάλασσα να είναι μέσα στην ψυχή μας .

museum είπε...

@ silia

Σείονται οι στίχοι στον ποιητή, γεμάτοι δύναμη, καθόλου φλύαροι. Κάθε λέξη έχει τον σκοπό της, όχι δήθεν για να εντυπωσιάσει. Ναι, σε μαγεύει το κάθε ποίημα του Βάρναλη. Καμιά φορά κι εμείς οι ‘μικροί’ συγγραφείς, ας δίνουμε τον λόγο στους πραγματικά μεγάλους να ‘μιλήσουν’.

Σε ευχαριστώ κι εγώ για το απόσπασμα από τους Μοιραίους. Καλό καλοκαίρι να έχουμε. Φιλιά!

Lilith είπε...

Όταν κοιτάμε τη θάλασσα, νιώθουμε κι' εμείς πολλά...
Δεν έχουμε όμως πάντα τον τρόπο να τα εκφράσουμε.
Οι ποιητές όμως έχουν αυτό το χάρισμα... και αυτό τους το χάρισμα πολλές φορές διαπερνάει την καρδιά μας!

"Ως να με πάρεις κάποτε, μαργιόλα συ,
στους κόρφους σου αψηλά τους ανθισμένους
και να με πας πολύ μακρυά απ' τη μαύρη τούτη Κόλαση,
μακρυά πολύ κι' από τους μαύρους κολασμένους."

Αυτό διαπέρασε τη δική μου.

Καλή σου μέρα!

museum είπε...

@ Lilith

Αγαπητή Λίλιθ, τι θα είμαστε χωρίς τη θάλασσα; Μπορεί και κρύβει την ασχήμια των πόλεων, την σκληρότητα του τσιμεντοπολιτισμού μας. Φέρνει μαζί της ένα κύμα δροσιάς και νέων ιδεών. Θυμώνει κάπου κάπου, μα δεν κρατάει πολύ. Δεν θα μπορούσα να φανταστώ, ειδικά το καλοκαίρι, τη ζωή μου μακριά από τη θάλασσα.

Αν συνδυάσουμε την ομορφιά που κρύβει μέσα της, με την μαγική πένα του ποιητή, καταλαβαίνεις πως το αποτέλεσμα είναι κάτι το αξεπέραστο! Καλό σου μεσημέρι!

ΦΩΦΩ είπε...

Γεια και καλησπέρα Δημήτρη!

Μπράβο!! Πραγματικά ένα πολύ όμορφο και συναισθηματικό ποίημα... εύστοχο, ατμοσφαιρικό και σου φέρνει εικόνες στο μυαλό. Όποιος δεν λατρεύει τη θάλασσα, θα πάρει τη γεύση και την ομορφιά της μέσα από αυτές τις στροφές... Διαβάζοντάς το μου θύμησε ένα γράμμα που έγραψα σε ένα ιδιαίτερο άτομο τον περασμένο Ιούλιο. Μου είχε πει πόσο πολύ αγαπάει τη θάλασσα κι έτσι μου έδοσε την αφορμή να του πω για τα δικά μου συναισθήματα και της αναμνήσης μου σε σχέση με αυτή. Τελείωσα αυτό το γράμμα με ένα πολύ κλασσικό, διαχρονικό γαλλικό τραγούδι με τίτλο “LA MER”. Μερικά αποσπάσματα και τη μουσική θα τη μοιραστώ εδώ με όλους που νιώθουν την ίδια αγάπη για τη θάλασσα.Επειδή το σύστημα εδώ μου λέει ότι το κειμενάκι μου είναι λίγο μεγάλο για να το δεχτεί όλο σε ένα post, θα το δώσω σε δύο.


PART 1

“[…] Εγώ έμαθα να κολυμπάω σχετικά αργά. Δεν θυμάμαι καλά, αλλά νομίζω ότι ήμουν κάπου ανάμεσα στα 9 και 11 χρονών όταν έμαθα κι η αγάπη για τη θάλασσα ήρθε σιγά, μετά και μαζί με το κολύμβι. Πριν μάθω να κολυμπάω, φοβόμουν πολύ τη θάλασσα κι όταν οι γονείς μου προσπαθούσαν να με βάλουν στη θάλασσα, εγώ αναστάτωνα όλη την παραλία. Δεν ξέρω τι ακριβώς φοβόμουν επειδή δεν φοβόμουν το νερό γενικά […]. Πιστεύω αυτό που με τρόμαζε τόσο πολύ στη θάλασσα ήταν ότι – κι ας ήμουν ακόμα μικρούλα – ενστινκτωδώς διαισθανόμουν τον κίνδυνό της. Φοβόμουν τρελά πως θα πνιγώ. Θυμάμαι καλά ότι δεν μπορούσα να χαλαρώσω ούτε στα χέρια του πατέρα μου που με κρατούσε για να μην πάω κάτω... Ενώ με κρατούσε , εγώ έκλαιγα, τσίριζα, έτρεμα και με τρομοκρατούσε το γεγονός που δεν μπορούσα να δω τι γίνεται κάτω από τα πόδια μου, δεν άντεχα το σκοτεινό βυθό. Κατά κάποιο τρόπο αυτό μου έχει μείνει αν και τώρα δεν το πολυσκεύτομαι και δεν τρελένομαι.[…]

Όταν πάντως είμαι στο θαλασσινό νερό, χαλαρώνω πολύ επειδή απλά ξέρω ότι θα με κρατήσει και ξέρω επιπλέον πως να ξεκουραστώ. Δεν υπερεκτιμώ ποτέ τις σωματικές μου δυνάμεις διότι πρέπει να σέβεται κάποιος τους νόμους, τη δύναμη και τα κέφια της θάλασσας. Σε αφήνει να παίξεις, να χαρείς, σου δίνει ευεξία, χαλάρωση, ψυχική υγεία κλπ. αλλά δε θα δεχτεί ποτέ επιπόλαιες συμπεριφορές και υποτίμηση... κάθε λάθος που θα κάνεις μαζί της, θα το πληρώσεις. Είναι πολύ σκληρή... έδωσε και δίνει ζωή σ’αυτόν τον πανέμορφο πλανιτάκο μας, αλλά καταστρέφει και σκοτώνει χωρίς έλεος. Μοιάζει πολύ αυτό το δυαδικό στοιχείο του χαρακτήρα της με τα υφαίστια. Όταν ξεσπάνε, οργιάζουν καταστρέφοντας, αλλά στον ίδιο τόπο, με το πέρασμα του χρόνου, αναπτύσεται καινούρια ζωή. Όπως το νερό, έτσι κι η λάβα προσφέρει τη βάση για μια νέα αρχή. Πιστεύω είναι ένας από τους βασικούς λόγους που μ’αρέσει η θάλασσα τόσο πολύ... μ’άρέσει η ιδέα ότι είναι η πυγή της ζωής.

Παρατήρησα στον εαυτό μου ότι με τα χρόνια και την ωριμότητα της ηλικίας, μαγεύομαι όλο και πιο πολύ με τα διάφορα πρόσωπα της θάλασσας, τα χρώματα, την ατμόσφαιρα και τους ήχους της. Πολλές φορές μου φτάνει και με γεμίζει με ευτυχία όταν απλά καθίσω στην παραλία, παρακολουθόντας πως αλλάζουν τα χρώματα του ουρανού και πως τονίζονται οι αποχρώσεις τους από το φως... Έιναι υπέροχο όταν κλείνεις τα μάτια και αφοσιώνεσαι στον ήχο του νερού. Δεν βαριέμαι και δεν κουράζομαι ποτέ από τους θαλασσινούς ήχους κι όσο περίεργο να σου φανεί τώρα αυτό, για κάποιον λόγο που κι εγώ δεν γνωρίζω, μου αρέσει ιδιαίτερα ο ήχος της ανήσυχης θάλασσας... γενικά η ατμόσφαιρα της αγριεμένης θάλασσας με τα γκρίζα κύμματα, τα λευκά ‘αρνάκια’, τα μεγάλα σκούρα σύννεφα κι εκείνο το βαθύ, έντονο γαργαριτό του νερού... Δεν ξέρω γιατί, αλλά εγώ ζωντανεύω όταν τη νιώθω έτσι και για μένα είναι σαν να αποκαλύπτει στους ανθρώπους λίγο από την θεϊκή της ενέργεια... maybe it’s pure passion... Είναι πολύ ωραία να πας μετά από μια τρικυμία στην παραλία και να ψάχνεις ανάμεσα στα διάφορα κοχυλάκια που έβγαλε η θάλασσα. Η Βαλτική Θάλασσα (θα σου πω σε λίγο γι’αυτή) όταν αγριεύει βγάζει μικρά κομματάκια κεχριμπαριού στην παραλία... [...].

ΦΩΦΩ είπε...

PART 2

Αν ζούσα δίπλα στη θάλασσα, θα πήγαινα πολύ σιχνά για περίπατο κατά μήκος της και θα εξαφανιζόμουν για ώρες, ας με πονούσαν τα πόδια μου... Την πρώτη φορά που πήγα στην Αγγλία αλλά και το 1996 όταν είχα πάει με μια φίλη μου σ’ένα από τα γερμανικά νησιά της Βαλτικής (στο Usedom… υπέροχος τόπος... [...] ) κάναμε πολλές οδοιπορίες στις παραλίες χωρίς να μας ενδιαφέρει αν είχε ήλιο ή αν έβρεχε... Περπατούσαμε με διαλλείμματα σχεδόν τη μισή μέρα, μας πονούσαν τα πόδια αλλά καμία από μας δεν ήθελε να σταματήσει (εκτώς για να πιούμε και να φάμε ένα μικροπράγμα)... [...] δεν θυμάμαι άλλες στιγμές ή περιόδους στη ζωή μου που αισθάνθηκα και ήμουν τόσο καλά σωματικά και ψυχικά, τόσο γεμάτη ενέργεια, καλή διάθεση, χαρά, ελεύθερη... τόσο φοβερή απόλαυση από τον καθαρό, δροσερό αέρα, το φως του ηλίου, τις μεγάλες λευκές τούφες από τα σύννεφα, το άρωμα της θάλασσας, την πρασινάδα και τα γραφικά κτήρια του τόπου... Όταν πήγα για πρώτη φορά στη ζωή μου στην Αγγλία το 1991, είχα πάει Cornwall και κυριολεκτικά έμεινα από το όμορφο, ρομαντικό, μαγευτικό τοπίο... Αγάπησα πολύ τους βράχους και τις ιστορίες των πιρατών του τόπου... Είναι ιστορίες αγριορομαντικές, με δράση, μυστηριώδεις, λίγο spooky, μερικές φορές με βίαιο ή μελαγχολικό τέλος και περιέχουν επίσης στοιχεία από μύθους που αναφέρονται σε στοιχειομένα καράβια, διάφορα πλάσματα και πνεύματα της θάλασσας όπως γοργόνες, τέρατα κλπ. Είναι αυτά τα παραμύθια που προσθέτουν και στους δύο τόπους που ανέφερα, μια ιδιαίτερη χάρη... Μου αρέσει πολύ το «Seemansgarn» (άλλη μια μεταφορική έκφραση), οι «κλωστές των ναυτών», δηλαδή τα παραμύθια των ναυτών που διηγούνται οι ναύτες με πολύ ταλέντο, ξέροντας πως να κάνουν τους μικρούς και τους μεγάλους ακροατές να ανατριχιάζουν λίγο από φόβο και λίγο από απόλαυση... [...].

Θ’άθελα πάρα πολύ να ξαναπάω Usedom και Cornwall......... Πραγματικά μου λείπει πολύ το να ξυπνάω το πρωί και να ακούω έξω τους γλάρους, να πηγαίνω περίπατο στην παραλία και να τους βλέπω να πετάνε με τον δικό τους φανταστικό τρόπο στον αέρα και να κάνουν αστεία πράγματα στην παραλία όταν παρακολουθούν τους ανθρώπους ή όταν καυγαδίζουν μεταξύ τους για την τροφή... Πόσες φορές μ’έκαναν να γελάω και να χαμογελαώ... Είναι άτακτα πουλιά με θράσος χα χα χα!! Μερικά είδη γλάρων είναι ιδιαίτερα όμορφα αλλά επειδή αγαπώ όλα τα θαλασσινά πτηνά, δεν έχω κάποιο αγαπημένο είδος. Όχι μια στιγμή... μια μικρή διάκριση πρέπει να κάνω: τα αλμπατρός! Όσο υπέροχα, τέλεια και θεαματικά είναι στον αέρα, τόσο κωμικά και αδέξια μ’έναν μοναδικό τρόπο είναι στην απογείωση και στην προσγείωση. Έχει πολύ γέλιο!! Δυστυχώς αυτά τα αξιοαγάπητα πτηνά τα ξέρω μόνο από τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ και γι’αυτό θά ‘θελα πολύ να τα δω μια φορά από κοντά........”


Charles Trénet “LA MER”

http://www.youtube.com/watch?v=fd_nopTFuZA


Υ.Γ. Συγκνώμη Δημήτρη γι'αυτή τη θάλασσα λέξεων..... Δεν ήθελα να το παρακάνω φυσικά ούτε να εκμεταλευτώ τον τόπο σου εδώ.

Καλό σου βράδυ και να περνάς πάντα όμορφα

museum είπε...

Καλημέρα Φωφώ. Σε ευχαριστώ πολύ για όλο αυτό το όμορφο κείμενο που άφησες εδώ. Βλέπεις ότι, για να περιγράψει κανείς τη θάλασσα χρειάζονται δεκάδες εκατοντάδες ή και χιλιάδες λέξεις, όχι μόνο παράγραφοι αλλά ολόκληρα βιβλία ή τόμοι για να δώσει ένα ελάχιστο δείγμα της πολυμορφίας και του βάθους της, να απλώσει και να αναλύσει τα νοήματά της.

Ο ποιητής εδώ, από την άλλη, συμπυκνώνει τη θάλασσα σε λίγες λέξεις δίνοντας και αυτός άπειρα νοήματα. Το ποίημα αυτό μου το είχε στείλει πριν χρόνια ένας φίλος και από τότε δεν έπαψα να το θυμάμαι κάθε χρόνο, τέτοια εποχή. Δεν μπήκε τυχαία εδώ, το σκέφτηκα καιρό να το ανεβάσω.

Η μεσογειακή θάλασσα και ειδικά η Ελληνική έχει για μας ένα ακόμα στοιχείο που την διαφοροποιεί και είναι το αγκάλιασμα των ανθρώπων γιατί βλέπεις πέντε μήνες το χρόνο μπορούμε και κολυμπάμε και να γινόμαστε ένα μαζί της. Προσωπικά δεν την χορταίνω τη θάλασσα όλο το καλοκαίρι από το τέλος Μαΐου μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου που βουτάω στα νερά της σχεδόν καθημερινά. Και βέβαια μην ξεχνάμε την ιδιαίτερη σχέση που έχουμε με τη θάλασσα σαν χώρα μιας και μας περιβάλλει γύρω-γύρω με χιλιάδες χιλιόμετρα ακτογραμμής που είναι κάτι το μοναδικό στην πατρίδα μας.

Ασφαλώς, κάθε θάλασσα έχει τη δική της ομορφιά για τους ανθρώπους, ανάλογα πως την έχουν ζήσει και τι θυμούνται από αυτή. Όλα τα στοιχεία της φύσης έχουν τα δικά τους χαρίσματα που είναι πιο ξεχωριστά για όσους ανθρώπους τα έχουν βιώσει. Και είναι ωραίο για εμάς να τα απολαμβάνουμε μέσα από λογοτεχνήματα ή στίχους τραγουδιών!

Καλό σου μεσημέρι!

museum είπε...

@ ΦΩΦΩ

Να μην ξεχάσω να σου στείλω ένα ακόμα ποίημα του Βάρναλη, ο οποίος είναι εκτός από μεγάλος και ανατρεπτικός ποιητής. Εδώ θα διαβάσεις μία παρωδία του έξοχου ποιήματος κατά τα άλλα Αν του Κίπλινγκ:

http://karies-news.pblogs.gr/2007/10/to-an-toy-kiplingk-se-parwdia-toy-k-barnalh.html