Κοιτάξτε τι διάβασα προ ημερών. Παράξενο, δεν ήξερα, ούτε καν περίμενα ότι θα υπάρχει κάτι τέτοιο. Είναι τόσο ανατρεπτικό σε αυτά που ξέραμε ή νομίζαμε ότι ξέραμε, τουλάχιστον για κάποιους που θεωρούνται, και πράγματι ήταν, κορυφαίοι καλλιτέχνες. Ας ευχαριστήσω πρώτα τον ξάδερφό μου Αλέξανδρο που μου το έστειλε. Τα συμπεράσματα και οι κριτικές, δικά σας.
Ο επιφανής ζωγράφος Πάμπλο Πικάσο σε συνέντευξή του στο συγγραφέα Τζιοβάνι Παπίνι είπε:
« Στην τέχνη, ο λαός δεν αναζητά πλέον ανακούφιση και εξύψωση. Αλλά οι λεπτεπίλεπτοι, οι πλούσιοι, οι αργόσχολοι, αναζητούν το καινούργιο, το παράδοξο, το πρωτότυπο, το ασυνήθιστο, το σκανδαλώδες. Και εγώ, από τον κυβισμό και έπειτα, ικανοποίησα τους σοφούς και τους κριτικούς με όλες τις ευμετάβλητες σαχλαμάρες που μου έρχονται ... στο κεφάλι, και όσο λιγότερο με καταλάβαιναν τόσο περισσότερο με θαύμαζαν.
Με το να διασκεδάζω με αυτά τα παιχνίδια, αυτές τις κουταμάρες, αυτές τις σπαζοκεφαλιές, έγινα διάσημος και μάλιστα πολύ γρήγορα. Και η διασημότης για ένα ζωγράφο σημαίνει πωλήσεις, κέρδη, περιουσία, πλούτη. Και σήμερα -όπως ξέρεις- είμαι διάσημος, είμαι πλούσιος.
Αλλά όταν βρίσκομαι μόνος με τον εαυτό μου, δεν έχω το κουράγιο να θεωρούμαι καλλιτέχνης με τη μεγάλη και την παλιά σημασία της λέξεως. Αυτοί ήσαν μεγάλοι ζωγράφοι, ο Τζιότο, ο Ρέμπραντ, ο Τισιανός, ο Γκόγια.
Δεν είμαι παρά ένας κοινός σαλτιμπάγκος, που κατάλαβε το πνεύμα των καιρών του και εξήντλησε όσο καλύτερα μπορούσε τη βλακεία, τη ματαιοδοξία, τη φιλοχρηματία των συγχρόνων του.
Είναι πικρή η εξομολόγηση μου, πιο βλαβερή απ' όσο φαίνεται, αλλά έχει τη χάρη να είναι ειλικρινής. »
(«Δημοσιογραφική» τεύχος Μαρτίου 1999, διά περισσότερα εις «Βήμα» 14- 3-1999)
15 σχόλια:
Καλημέρα φίλε museum,
Θα συμφωνήσω απόλυτα, αυτή η τέχνη είναι κυρίως για τους αργόσχολους, που έχουν εξασφαλίσει τα προς το ζην και κάθονται και αμπελοφιλοσοφούν. Η πραγματική αξία είναι ο εργάτης του μόχθου, αυτός είναι που θαυμάζω. Εκεί είναι πόσο μετράει κανείς.
Ανώνυμε, μη γινόμαστε τόσο απαξιωτικοί. Η Τέχνη μπορεί να ανοίξει καινούριους δρόμους στη σκέψη και στις αισθήσεις, η Τέχνη μπορεί να εκφράσει ίδια πράγματα με διαφορετικό τρόπο, η Τέχνη μπορεί αποδομήσει και να επαναδομήσει, η Τέχνη μπορεί να εξυψώσει, η Τέχνη μπορεί να δημιουργήσει μια άλλη πραγματικότητα για τον καθένα μας.
Οσον αφορά στον εργάτη του μόχθου, δεν νομίζω ότι αυτός βρίσκεται κατ΄ανάγκη και εξ' ορισμού από την αντίπερα όχθη της Τέχνης. Τα δημιουργήματα ενός τέτοιου ανθρώπου μπορεί να είναι καλλιτεχνήματα, αξιοζήλευτα και θαυμαστά υπό συνθήκες.
Όμως είναι επίσης αλήθεια ότι όταν δουλεύεις και αγωνιάς και γι' αυτή την ίδια την επιβίωση, ο στόχος εξαντλείται και μόνο σε αυτό. Οπότε δε μένει χώρος για τίποτε άλλο.
Αχαχαχα! Τουλάχιστον ήταν ειλικρινής! :)
"Σας δούλεψα, αλλά τουλάχιστον σας το λέω να το ξέρετε"!
Θα το πιστέψεις ότι είχα ΑΥΤΗΝ ακριβώς τη συζήτηση πριν λίγες μέρες; Και συγκεκριμένα, με αφορμή τον πίνακα του Seurat που έβαλα στο προηγούμενο post μου.
Έλεγα ότι δεν είναι δυνατόν να συγκριθεί η τεχνοτροπία, τα χρώματα, η λεπτομέρεια και το ΦΩΣ του Seurat, με τον κυβισμό του Πικάσσο.
Όπως ήταν φυσικό, οι συζητητές μου με... αποπήραν.
Απόλυτα αποδεκτό, βέβαια, αφού (όπως φαίνεται) η τέχνη είναι καθαρά υποκειμενική.
Φίλε Museum, ξετρύπωσες πολύ ενδιαφέρον θέμα!
Το λέω αυτό, για δυο εξίσου συναρπαστικούς λόγους:
1) Το νόημα της Τέχνης, τι είναι Τέχνη και τι όχι.
2) Το απόσπασμα που αποδίδεται στον Πικάσο φαίνεται να είναι ψευδές.
Θα ξεκινήσω από το δεύτερο, μιας και ταράχτηκα με αυτή την ανακάλυψη, αφού την είδηση την έχει όντως αναδημοσιεύσει το Βημα και μάλιστα μεγάλος δημοσιογράφος και ευρωβουλευτής (!) ονόματι Γιάννης Μαρίνος.
(http://www.tovima.gr/default.asp?pid=46&ct=6&artId=91945)
Ομολογώ ότι απο την αρχή είχα τις επιφυλάξεις μου. Έτσι κάθησα και έψαξα:
Τα δήθεν λεγόμενα του μεγάλου ζωγράφου, πρωτοεμφανίστηκαν σε συνέντευξη που υποτίθεται έδωσε στον Ιταλό δημοσιογράφο Giovanni Papini. Όμως πολύ απλά η συνέντευξη αυτή δεν έγινε ποτέ. Μάλιστα ο ίδιος ο Πικάσο ζήτησε από τον φίλο του (και βιογράφο του) Piere Daix να αποκαλύψει την απάτη στο "Les Lettres Francaises"
(http://www.artnet.com/magazine_pre2000/news/cfinch/cfinch6-10-98.asp)
Ποιός ήταν όμως ο Papini που φέρεται να δημοσίευσε μια πλαστή συνέντευξη και για ποιο λόγο να κάνει κάτι τέτοιο?
Ο εν λόγω κύριος διορίστηκε το 1935 στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια επί Μουσολίνι, παρόλο που δεν πληρούσε τα απαραίτητα κριτήρια. Το 1937 δημοσίευσε την "Ιστορία της Ιταλικής Λογοτεχνίας" με αφιέρωση "στον Δεύτερο Ντούτσε, φίλο της Ποίησης και των Ποιητών".
(http://en.wikipedia.org/wiki/Giovanni_Papini#Fascism_and_later_years)
Τώρα άρχισαν να ξεκαθαρίζουν λίγο τα πράγματα... Σίγουρα όλοι έχουμε δει κάποια στιγμή το έργο του Πικάσο Guernica, εμπνευσμένο απο την ισοπέδωση της Ισπανικής πόλης απο την Ναζιστική αεροπορία (ύστερα από "πρόσκληση" του Φασιστικού καθεστώτος της Ισπανιας του Φράνκο). Ο Πικάσο ήταν σαφώς εχθρός του Φασισμού λοιπόν και μάλιστα από το 1944 μέλος του γαλλικού κομμουνιστικού κόμματος...
Ύστερα από αυτά, θέλω να πιστεύω ότι ο δημοσιογράφος ξέχασε να αναφέρει την (πιθανότητα έστω) να είναι πλαστή η συνέντευξη.
Αυτό που αδυνατώ να πιστέψω είναι το γεγονός ότι ο βουλευτής/δημοσιογράφος Γιάννης Μαρίνος έγραψε για τον "διάσημο συγγραφέα Τζιοβάνι Παπίνι", χωρίς να αναφέρει τίποτε παραπέρα για αυτόν τον θαυμαστή του Μουσολίνι.
Τελειώνοντας (επιτέλους :)) να πω το εξής: Πολλοί προσπάθησαν να ορίσουν τι είναι Τέχνη και τι όχι. Συνήθως αυτές οι προσπάθειες κατέληγαν στη λογοκρισία των καλλιτεχνών: Για παράδειγμα στα κομμουνιστικα κράτη κυνηγήθηκαν όλοι όσοι τολμούσαν να ασχοληθούν με το ελαφρύ, το συναίσθημα πέρα από την "ταξική πάλη" και το "συμφέρον της επανάστασης". Στα δυτικά κράτη πάλι, διώχθηκαν αριστεροί καλλιτέχνες μιας και "η Τέχνη τους δεν υπηρετεί τα Εθνικά συμφέροντα".
Προσωπική μου άποψη είναι ότι η Τέχνη είναι και Υποκειμενική. Μπορούμε άνετα λοιπόν να πούμε πως "εμένα δεν μου αρέσει αυτό το έργο". Χωρίς να πρέπει παράλληλα να καταλήξουμε αφοριστικά πως "Αυτό δεν ειναι Τέχνη".
Thimithite tous MILLI VANILLI...Megali apati !!!
Filia Museum
@ Ανώνυμος – 1
Αγαπητέ, θα μου επιτρέψεις να σου πω πως πολλοί σκληρά εργαζόμενοι άνθρωποι, αξιοποιούν τον ελεύθερο χρόνο τους για σκέψη και τέχνη. Εννοείται ότι μέσα στο σύνολο υπάρχουν και αργόσχολοι και πλούσιοι, μα το ζητούμενο δεν είναι τόσο η έλλειψη χρόνου αλλά η έλλειψη θέλησης να ασχοληθούμε πολλοί με κάτι ουσιαστικό.
@ Ανώνυμος – 2
Με εσένα δεύτερε ανώνυμε είμαι πιο κοντά στις απόψεις σου. Η Τέχνη είναι κάτι το εξαιρετικό, μπορεί να συγκινήσει και να παρακινήσει, να δώσει ενθουσιασμό αλλά και περισυλλογή. Να μην πέσουμε όμως στην παγίδα πως κάθε επώνυμη δημιουργία είναι τέχνη. Όχι, δεν είναι κάθε μουσική τέχνη ή κάθε ζωγραφική. Μπορεί όμως να είναι τέτοια και μία δημιουργία, από τις πολλές, ενός καθημερινού εργάτη.
Η συνέντευξη εδώ θέλει να δείξει και την παγίδα που πέφτουν πολλοί, κρίνοντας μόνο και μόνο από το όνομα κα τη φήμη του δημιουργού.
@ Lilith
Καλή σου μέρα Λίλιθ!
Ναι έτσι όπως παρουσιάζεται η συνέντευξη είναι πολύ ειλικρινής. Νομίζω κιόλας πως από την στιγμή που η Τέχνη είναι κατά παραγγελία δεν είναι βέβαιο πως πάντα τα δημιουργήματά της θα είναι εξαιρετικά (εδώ ξέρω ότι ανοίγω ένα μεγάλο ζήτημα και τα πράγματα δεν είναι πάντα έτσι για πολλούς).
Για το θέμα του προηγούμενου post σου, συμφωνώ μαζί σου ότι υπάρχει ο υποκειμενισμός σε μεγάλο βαθμό αν και νομίζω πως υπάρχουν και αρκετά αντικειμενικά πράγματα, δεν είναι όλα “κατά την γνώμη μας” (για παράδειγμα ανάμεσα σε δύο πίνακες στην ίδια κατηγορία). Εσύ εκφράζεις την προτίμησή σου στον ιμπρεσιονισμό και το φως σε σχέση με τις γεωμετρικές φόρμες του κυβισμού που είναι δύο τελείως διαφορετικά πράγματα, σωστά επομένως και υποκειμενικά!
@ Markos
Αγαπητέ Μάρκο, τώρα μου έβαλες τα δύσκολα. Επιχειρείς την ανατροπή της ανατροπής, επομένως την αποκατάσταση της τάξης ή της αλήθειας στην τέχνη του Πικάσο (μετά τον κυβισμό όπως λέει και ο ίδιος). Μπράβο σου αρχικά για την έρευνα, την ανάλυση για τη συνέντευξη, το ρόλο και τις πεποιθήσεις του Ιταλού δημοσιογράφου για όλα όσα έψαξες! Ενδεχομένως να έκρυβε κάποια σκοπιμότητα. Έκανες φοβερή δουλειά!
Επιπλέον, οι αμφιβολίες για την γνησιότητα της συνέντευξης γεννιούνται και μέσα και από το γεγονός ότι ο ζωγράφος χλευάζει ή και αναθεματίζει την τέχνη του, αναφερόμενος στην μετά τον κυβισμό εποχή. Τι άλλαξε δηλαδή και μέχρι τότε έφτιαχνε μεγάλη Τέχνη και έπειτα έγινε σαλτιμπάγκος που κορόιδευε τους αργόσχολους; Μία σκοπιμότητα θα ήταν ότι ήθελε η συνέντευξη να μην αγγίξει καλλιτεχνήματα που έτυχαν της καθολικής αναγνώρισης και αποδοχής – και συνεπακόλουθα θα ξεσήκωνε την μήνη των θαυμαστών της. Ήθελε να δηλαδή να παρουσιαστεί όσο το δυνατόν περισσότερο αληθοφανής.
Το πιο τρανταχτό επιχείρημα βέβαια που καταδεικνύει την πλαστότητα της συνέντευξης έχει να κάνει με τις αντιδικτατορικές του πεποιθήσεις και εκφράσεις του μέσα από τους πίνακές και βασικά την Guernica. Από ότι θυμάμαι και έχω ακούσει ή διαβάσει, η Guernica άργησε χρόνια να έρθει στην Ισπανία (λίγες δεκαετίες πριν έφτασε) γιατί ο ίδιος ο Πικάσο δεν ήθελε να πάει στο έδαφος της πατρίδας του αν πρώτα δεν απομακρύνονταν το φασιστικό καθεστώς. Είχε δηλαδή μία έντονη και φανερή αντιδικτατορική θέση.
Στην αντίπερα όχθη βέβαια υπάρχει και η άλλη πλευρά που μιλάει για έναν παρορμητικό άνθρωπο, που συχνότατα, όταν μιλούσε, ανέτρεπε τον εαυτό του τα δημιουργήματά του, κορόιδευε την κενότητα των αποδεκτών αυτών που έφτιαχνε και άλλα μύρια. Αλλά όλες αυτές οι αιτίες είναι τόσο λίγες.
Όσο αφορά το λόγο που ανέβασα το post είναι για να διαπραγματευτούμε το θέμα των αποδεκτών της τέχνης πολλοί από τους οποίους είναι επιφανειακοί άνθρωποι, με αμφίβολες ευαισθησίες και ουσιαστική καλλιέργεια και την λογίζουν ως ένα μέσο για να επιβεβαιώσουν την δική τους κοινωνική, και υποτιθέμενη πνευματική ανωτερότητα. Ενώ στην ουσία δεν είναι παρά μία ακόμη δραστηριότητά τους για την αυτοεπιβεβαίωση και φιλαρέσκειά τους.
Να είσαι καλά φίλε!
@ Ανώνυμος – 3
Δεν κατάλαβα τι σχέση έχει το συγκρότημα που αναφέρεις με την τέχνη. Σε ευχαριστώ για το σχόλιο.
Η αναφορά του φίλου Marcos πάρα πολύ ενημερωτική και αναλυτική. Σε ευχαριστούμε πολύ φίλε
Πραγματικά,η τέχνη είναι ένας προσωπικός διάδρομος του νού μας μέσα στον οποίο μόνοι περπατάμε.
Προσωπικά θα ήθελα να έχω κρεμασμένο στον τοίχο μου "την σφαγή στην Χιο" του Delacroix που καταλαβαίνω τι αποθανατίζει, αλλά έχω μια reproduction της Γκουέρνικα που μου προέκυψε από μία φιλανθρωπική εκδήλωση όταν ζούσα στην Ιταλία και ακόμα (μετά από τόσα χρόνια)ψάχνω να βρώ που είναι κρυμμένες οι βόμβες που δημιούργησαν αυτόν τον κυβιστικό καμβά.
Εξαιρετη ανάρτηση αγαπητέ Μ.
@ panagiota
Παναγιώτα, συμφωνώ, και νομίζω κι εγώ πως η Τέχνη είναι ιδανικά ο διάδρομός μας στο νου μας αλλά και στις αισθήσεις μας. Δηλαδή ο άνθρωπος ολοκληρώνεται αν συνδυάζει αυτό που ξέρει με αυτό που νιώθει με βάση τις αισθήσεις του.
Ούτε κι έμενα ο κυβιστικές φόρμες είναι στα πιο αγαπημένα μου, προτιμώ τις πιο γήινες καμπύλες και συνέχειες στις γραμμές. Πάντως η Γκουέρνικα μου βγάζει πολύ συναίσθημα στη φρίκη της καταστροφής και του πολέμου. Εδώ πάντως ήθελα να αναδείξω την υποκρισία και την επιφανειακή σχέση αρκετών που λυμαίνονται τους χώρους της Τέχνης. Γιατί δεν μπορεί, ας πούμε, πολιτικοί ηγέτες να βομβαρδίζουν και να μας μιλούν για Τέχνη.
Καλή σου μέρα.
Καλησπέρα στην παρέα!
Ε λοιπόν, θα σας αποκαλύψω την αλήθεια! Όντως, δεν τα είπε ο Πικάσο αυτά.. Εγώ τα είπα για τον εαυτό μου! :-P
@ Themis
Θέμη καλωσήρθες εδώ. Ποιος ξέρει τι είναι πραγματικό και τι όχι; Ασφαλώς όμως αυτά τα περί κενότητας πολλών υποτιθέμενων καλλιτεχνημάτων κρύβουν δόσεις αλήθειας.
Καλημέρα σου!
Δημοσίευση σχολίου