Περί αποκέντρωσης

Πάει καιρός που έχουμε φτάσει για τα καλά στην προεκλογική περίοδο. Σκόρπιες εκφράσεις, κριτικές και συνήθως κατακρίσεις, χωρίς την ύπαρξη ουσιαστικών προτάσεων και σχεδίου ανάπτυξης στο κατώφλι των εκλογών. Μιας και πρόκειται για την Ευρωπαϊκή τους εκδοχή, λιγοστές αναφορές γίνονται στα του οίκου μας και για την εσωτερική διαχείριση των προβλημάτων μας. Κάπου εκεί, μέσα σε όλα, ακούσαμε και για την αποκέντρωση - μην με ρωτήσετε που μιας και δεν συγκράτησα ονόματα, στιγμές, ομιλίες, γραπτό λόγο έντυπο ή ηλεκτρονικό. Έτσι ασύνδετα χωρίς σειρά και ιδιαίτερη συνοχή.


Η γέννηση, η άνθηση και η παραπέρα ανάπτυξη των γραμμάτων, των Τεχνών, των Επιστημών και πλήθους άλλων ανθρώπινων δράσεων σχετίζονταν συχνά με πόλεις ή και περιοχές των οποίων η πολιτική, η οικονομική, καθώς και εκείνη η συνολική πολιτιστική τους θέση πιθανόν, δεν βρισκόταν απαραίτητα στις κορυφαίες των χωρών τους και παγκόσμια.

Τα παραδείγματα που συνηγορούν σε αυτή την άποψη είμαι μία πλειάδα, δεν έχουν τελειωμό. Τι να πρωτογράψουμε; Πιάστε τους ποιητές, τους συγγραφείς, τους ζωγράφους τους επιστήμονες και τόσους, γνωστούς ή όχι, δραστήριους ανθρώπους να δείτε την συνεισφορά της περιφέρειας στην διανόηση.

Καμιά αντίρρηση ασφαλώς δεν εμφανίζουμε στο ότι και οι μητροπόλεις, τα τεράστια αστικά κέντρα ήταν ανέκαθεν πρωταγωνιστές και έχουν δώσει τα μέγιστα στην σκέψη και την πρόοδο. Θα ήταν ιεροσυλία διαφορετικά.

Αλλά όμως, η μαγεία ότι κάτι χτυπάει δυνατά και είναι τα πάντα δεν συναντιέται παρά μόνο στις αυτές τις μικρές πόλεις, στο απόκεντρο του γενικότερου ενδιαφέροντος. Είναι αγαπητοί μου η αποκέντρωση. Τι γίνεται όμως εδώ στην Ελλάδα; Πώς εμφανίζεται σήμερα η κατάσταση και τι μπορεί να καλυτερέψει;


Αρχικά ας κάνουμε δύο διαπιστώσεις για την εντός των συνόρων κατάσταση. Πρώτον, ότι ο συγκεντρωτισμός σε δύο πόλεις είναι κυρίαρχος στο κορυφαίο επίπεδο και δεύτερον, πως παρόλες τις προβλέψεις και τα ευχολόγια η κατάσταση μένει η ίδια και απαράλλακτη ή βαδίζει με πάρα πολύ αργούς ρυθμούς βελτίωσης. Σήμερα στην Ελλάδα όλοι μιλούν για αποκέντρωση αλλά ουσιαστικά μόνο με απλή “συμπάθεια” βλέπουν την περιφέρεια. Με σκέψεις ή εκφράσεις του τύπου:

- Ας βοηθήσουμε τον μικρό αδύνατο να προχωρήσει (άσχετα αν συχνά όταν εκείνος δυναμώνει και μας γίνεται ενοχλητικός θέλουμε να τον ξεφορτωθούμε) ή
- Πάω να κάνω το αγροτικό μου στην επαρχία (λες και μία πόλη των 200-250 χιλιάδων είναι χωριό).

Βέβαια, δεν μπορούμε να αδικήσουμε κατάφωρα τους σκεπτόμενους όπως παραπάνω, εφόσον σχετίζονται με το ίδιο το υδροκέφαλο “τέρας” που συντηρείται στο κέντρο της χώρας, αναγκάζοντας την περιφέρεια σε οικονομικό μαρασμό και, μοιραία, σε βοηθητικό έως ανύπαρκτο ρόλο. Η πληθώρα των οικονομικών πόρων αλλά και εκείνων των έργων υποδομής συνεχίζονται να σωρεύονται στην Αθήνα και κατά δεύτερο στην συμπρωτεύουσα του βορρά με αποτέλεσμα η υπόλοιπη Ελλάδα να παραμένει ουραγός, τελευταία και καταϊδρωμένη.


Λογής - λογής πολιτικάντηδες επισκέπτονται πόλεις της χώρας, επιλεκτικά στο χρόνο και τον χώρο, ανάλογα με το φύσημα του ανέμου, τις ειδικές μετεωρολογικές προγνώσεις και τις συγκυρίες σεισμών, λοιμών, πυρκαγιών και λοιπών φαινομένων. Διατρανώνουν το υποτιθέμενο ενδιαφέρον τους για την ‘επαρχία‘ όπως πολύ υποτιμητικά ακούμε έναν όρο που εδώ και σχεδόν τρεις δεκαετίες έχει αντικατασταθεί στην επίσημη ορολογία της πολιτείας (σήμερα: περιφέρεια ή διαμέρισμα).

Μας έχουν παραμυθιάσει για ένα σωρό ζητήματα, όπως ενδεικτικά ότι ο ορισμός του συγκεντρωτικού event που είναι οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 θα βοηθήσει και τις άλλες πόλεις. Είδατε τα αποτελέσματα, ότι πλήρωναν όλοι για τερατώδη έργα και σπατάλες σε μία πόλη: Η απόσταση ανάμεσα στο κέντρο και την περίμετρο μεγάλωσε. Παρεμπιπτόντως, η υποκρισία όχι μόνο των πολιτειακών αρχόντων αλλά και των απλών πολιτών (αναφέρομαι μόνο σε εκείνους που υπερθεματίζουν και εμφανίζονται να είναι αναφανδόν υπέρ της αποκέντρωσης) είναι τέτοια που ελάχιστοι ας πούμε κάτοικοι του κέντρου θα εγκατέλειπαν τα μέρη τους, μιας και το life style τους δεν μπορεί να συγκριθεί με τα διαφορετικά, καλά ή κακά, δεν μπορώ να επιμείνω, μίας άλλης πρότασης.


Το κείμενο αυτό μου μπήκε στο μυαλό αρχικά να το γράψω από ένα προηγούμενο post για τις επιλεκτικές ψηφιακές υπηρεσίες της 27ης Απριλίου. Δεν ελπίζω να γίνουν και πολλά ώστε να υπάρχει το δικαίωμα στην επιλογή της άλλης άποψης. Τουλάχιστον εμείς έχουμε κάνει τις επιλογές μας, τις ευχαριστιόμαστε και κάνουμε χάζι τους λοιπούς αγχωμένους, που απορούν για την ομορφιά της φύσης, το κοίταγμα της θάλασσας και άλλα απλά, καθημερινά και αυτονόητα. Και που νοούν να ζουν μόνο τα Σαββατοκύριακα και ασφαλώς μακριά από την πόλη τους.

Από την εκπαίδευση στην Παιδεία

'
Μια διαφορετική επιστολή στους τελειόφοιτους του 2ου Λυκείου Βριλησίων από τον καθηγητή τους, Γ. Κουβαρά

Του Τάκη Kαμπύλη (*)

Πέρυσι τέτοια εποχή οι τελειόφοιτοι του 2ου Λυκείου Βριλησσίων βρήκαν στα θρανία τους μία επιστολή. Ήταν από τον φιλόλογό τους (και σεβαστό δάσκαλο) Γιάννη Κουβαρά. Αυτοί μπροστά σε μια μεγάλη αρχή, ο Γ. Κουβαράς κοντά στη συνταξιοδότηση. Γιατί την έστειλε στους μαθητές του;

Διότι «η ευτυχία δεν ανεβαίνει στα ρετιρέ επειδή λαχανιάζει. Αλλά το 2ο Λύκειο Βριλησσίων είναι ρετιρέ και πάσης Ελλάδος. Σύμφωνα με τα στατιστικά πλασάρεται στη 10άδα ανάμεσα στα 3 χιλιάδες λύκεια όλης της χώρας. Και βέβαια προτιμώ ένα σχολείο που βγάζει ευτυχισμένους οδοκαθαριστές από ένα που βγάζει νευρωτικούς επιστήμονες, σήμερα που έχουμε έλλειμμα ευτυχίας και πλεόνασμα επιστημόνων (...) Το 2ο Βριλησσίων είναι ευτυχισμένο γιατί πολλές φορές τελειώνατε το μάθημα και δεν φεύγατε (από τον συνήθη τόπο του εγκλήματος) μένατε στον χώρο του σχολείου, συζητούσατε, περιμένατε τους φίλους σας από άλλα τμήματα, νιώθατε δικό σας τον χώρο. Αυτό το γεγονός με συγκινεί, το εκλαμβάνω ως βαρόμετρο υγείας κι ευτυχίας, ως άμυνα συλλογικότητας που τόσο τη χρειαζόμαστε (επικοινωνώ άρα υπάρχω...)».


Ο καθηγητής εξηγεί στα «παιδιά» του στη συνέχεια της επιστολής του πως «το καλλίτερο σχολείο δεν είναι εκείνο που έχει τις περισσότερες επιτυχίες (οι στατιστικές είναι σαν τα μαγιώ, δείχνουν πολλά αλλά κρύβουν τα ουσιωδέστερα). Το καλλίτερο σχολείο είναι εκείνο που οι μαθητές του το μισούν λιγότερο. Σ’ αυτό ήθελα να με κρίνετε».

Η επιστολή είναι από έναν μεγάλο φιλόλογο. Και ισορροπεί ανάμεσα σε στίχους, συμβουλές, σκέψεις και παιχνίδια λόγου. Είναι μια άλλη γλώσσα, με άλλες προτεραιότητες για έφηβους γεμάτους άγχος και χωρίς χρόνο. Κι ο Γ. Κουβαράς το ξέρει αυτό: «Σπαταλήστε τη μισή νιότη σας σε ουτοπίες. Την υπόλοιπη στα έργα της θάλασσας, στα έργα της αγάπης. Ανοίξτε πανιά στο Αδύνατο. Για να φτάσετε στο δυνατό. Αριστοκράτες στην τέχνη, στους τρόπους. Δημοκράτες στη ζωή. Ή αλλιώς μάγκες στα αλώνια, κύριοι στα σαλόνια. Το επαναλαμβάνω. Κανείς δεν ψήλωσε κονταίνοντας τους άλλους. Μόνο ασκήσεις σε μονόζυγο δίνουν πόντους “για να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα και θα δούμε τις αμυγδαλιές ν’ ανθίζουν, τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο, τη θάλασσα να κυματίζει. Λίγο ακόμα να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα”. Σεφερικά και σταθερά Ψηλά τις καρδιές (...)».

«Σπαταλήστε χρόνο, αλλιώς πώς θ’ ανακαλύψετε τη ζωή; Η ζωή είναι ωραία αλλά τα ’χει φτιάξει με άλλον. Επιμένετε και θα σας ενδώσει και δώσει. Αλλά επιμένετε (“επιμένετε και στον εαυτό σας να σας απαντήσει. Μην του επιτρέπετε υπεκφυγές”). Μην εμπιστεύεστε τα εύκολα. Απογοητεύουν εύκολα. Να είστε αναγεννησιακοί de omnibus dubitandum για όλα να αμφιβάλλετε εκτός από ένα (“γιατί και η αμφιβολία πρέπει κάπου να πατάει”, Wittgenstain), την Αγάπη (η αμφιβολία στην αγάπη είναι αμαρτία)... Να λέτε τα άσχημα μπροστά στους φίλους σας. Τα καλά τους πίσω τους. Αντιγράψτε τα καλά του Μείζονος Ελληνισμού. Διαγράψτε τα άσχημα του Μίζερος Ελληνισμού. Μην κόβετε φλέβες, κόψτε λ.χ. το κάπνισμα. Μη χτυπάτε ενέσεις, εν ανάγκη χτυπήστε το κεφάλι σας στον τοίχο, ίσως πάρει μπροστά. Μην τα βάζετε με το γείτονα. Δεν είναι εχθρός. Ο εχθρός είναι μέσα μας, τα ελαττώματά μας. Αυτά πολεμήστε και περιορίστε. Μην καίτε τα βιβλία στο τέλος της χρονιάς. Μυρίζει καμμένη σάρκα, καμμένα μυαλά από Αουσβιτς μεριά. Κάψτε καλλίτερα προλήψεις, προκαταλήψεις και λοιπά λιπαρά. Τα βιβλία είναι για να φωτίζουν. Φωτιστείτε και αυτοαναναφλεχθείτε οι ίδιοι με βιβλία. “Αν δεν καείς εσύ, αν δεν καώ εγώ πώς θα γεννούνε τα σκοτάδια φως; (Χικμέτ). Εκεί που καίνε βιβλία, μία μέρα θα καίνε ανθρώπους” (Τόμας Μαν το 1933 δηλ. το 1943 ήταν κοντά)».


Η επιστολή στους μαθητές του 2ου Λυκείου ξεκινάει με Εμπειρίκο: «Πάρε τη λέξη μου Δος μου το χέρι σου» και συνεχίζει με το «Μακρύς ο δρόμος απ’ την ανία της εκπαίδευσης στη μαγεία της Παιδείας, στη μαγγανία της. Διανύστε τον όμως. Εν ανάγκη με τα γόνατα, και ματωμένα. Αξίζει! (...) Μην περιορίζετε την πραγματικότητα στα 21cm της TV (έγχρωμη TV, ασπρόμαυρη ζωή), όταν η πραγματικότητα είναι απεριόριστη και κυρίως υπάρχουν τόσες πραγματικότητες όσες μπορείς να φανταστείς. Φτιάξε τη δική σου, ομορφότερη από όλες τις άλλες. Είπαν την TV μηχανισμό αχρήστευσης του ανθρωπίνου βλέμματος. Μην αχρηστεύετε το πολυτιμότερο. Αναγνώστε πρόσωπα, το πιο συναρπαστικό και ωραίο ανάγνωσμα που υπάρχει.(...) Ο μόνος ιερός τόπος που υπάρχει, μάλλον ο πιο ιερός, είναι το ανθρώπινο πρόσωπο. Γι’ αυτό στην Κόλαση οι άνθρωποι είναι δεμένοι πιστάγκωνα πλάτη με πλάτη. Υπάρχει κόλαση / τιμωρία μεγαλύτερη από τη στέρηση του βλέμματος του άλλου;»

Και η επιστολή στους μαθητές καταλήγει: «Η ζωή είναι μιγαδική και μαγική. Εμπεριέχει και τη φαντασία. Οξυγονώστε την συχνότερα. Έκανα για σας λιγότερα από όσα ήθελα και περισσότερα από όσα μπορούσα. Ο αη-Αλύπιος ας σας έχει όλους καλά».


Υπάρχουν και αυτοί οι καθηγητές -υπάρχουν κι αυτοί οι τυχεροί μαθητές -υπάρχει κι αυτή η αντίληψη που δικαιώνει το δημόσιο σχολείο, υπάρχει κι αυτή η προοπτική για τους νέους. Και περισσότερο απ’ όλα υπάρχει το φρένο στον μονόδρομο των εισαγωγικών εξετάσεων ως ικανή και αναγκαία συνθήκη για την επιτυχία. (Είναι ικανή και αναγκαία συνθήκη αλλά για την οικονομία και την παραοικονομία).

Captain-my Captain, μία ακόμη φορά που έδειξες πως η ποίηση είναι στην πραγματικότητα παρά στη φαντασία... Τυχεροί οι μαθητές σου. Τους αφαίρεσες την ημερομηνία λήξης.

--------------
(*): Από την Καθημερινή της 16-05-09: http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_16/05/2009_314914
'

Μαθητικές αγωνίες (Πανελλαδικές εξετάσεις)

_
Οι εικόνες περνάνε εμπρός μου, σχεδόν κάθε χρονιά αυτές τις μέρες. Ειδικά φέτος είναι πιο έντονες μιας κι έχω μία ενασχόληση τελευταία με την ανώτατη εκπαίδευση. Καθώς πλησιάζουμε την έναρξη των πανελλήνιων εξετάσεων, η αγωνία έχει φθάσει στο κατακόρυφο. Τα ψέματα τελείωσαν, δεν έχει σημασία τι έγινε πριν, όλα κρίνονται εδώ, από το σημείο μηδέν. Για μια θέση στον ήλιο, μας έλεγαν, και όχι άδικα.

Τα προηγούμενα βράδια της εναρκτήριας ημέρας ήταν δύσκολα. Πόνοι στο στομάχι, λιγοστή όρεξη για φαγητό - κάπου βέβαια είχαμε την ενέργεια και το κέφι της εφηβείας που μας έσπρωχνε μπροστά, με ορμή. Η παραμονή των εξετάσεων ήταν ‘εφιαλτική’. Μιλούσα στο τηλέφωνο με τον καθηγητή μου και του εξηγούσα πόσο κενός γνώσεων νιώθω και ότι δεν θα τα καταφέρω. Με ενθάρρυνε - είχε κάποιο αποτέλεσμα, να το ομολογήσω. Τη νύχτα, η ένταση ήταν τόση που δεν μπορούσα εύκολα να κλείσω μάτι από τα ζάρια του γείτονα και τα πούλια του ταβλιού που χτυπούσαν με όλη τους της δύναμη, την ξύλινη επιφάνεια. Σαν να γινόταν από κόντρα, ενώ γνώριζαν ..

Το ξημέρωμα της Παρασκευής με βρίσκει το αυτοκίνητο στη θέση του συνοδηγού. Φοράω τη ζώνη ασφαλείας.

<< Πατέρα δεν μπορώ να την φορέσω, παραέχω αγωνία >>
<< Εντάξει παιδί μου, δεν πειράζει >>

Μετά από οδήγημα στην αραιή κίνηση του καλοκαιρινού πρωινού, καταφθάνουμε έξω από την προαύλιο του σχολείου. Κατεβαίνω, αποχαιρετώ και μπαίνω στο .. πεδίο της μάχης. Με τις εξετάσεις να ήταν, με τους άλλους, με τον εαυτό μου, με πράγματα που δεν ίσχυαν αλλά τα φανταζόμουνα, με αυτά που καλλιέργησαν οι άλλοι για μένα; Δεν μπορώ να το προσδιορίσω επακριβώς. Τα γελαστά πρόσωπα πολλών συμμαθητών, εναλλάσσονται με πιο νευρικές εκφράσεις άλλων που οι δικοί τους δεν τους έχουν εγκαταλείψει και συνέχιζαν να τους γνέφουν έξω από το προαύλιο.


<< Αμάν, έλεος πια >> σκέφτομαι και μουρμουρίζω,
>> Δεν μας αδειάζουν τη γωνιά καλύτερα; Μαζί τους θα διαγωνιστούν; >> συνεχίζω μέσα μου.

Ιδιαίτερη συμπάθεια δεν είχα σε κάποια συμμαθήτρια από την τρίτη Λυκείου, για να έχουμε και κάτι πιο ενδιαφέρον να ασχοληθούμε. Οι πιο πολλές ‘ενδιαφέρουσες’ ήταν σε μικρότερες τάξεις ή σε άλλα σχολεία. Βέβαια δεν θα μπορούσα να μην υποκλιθώ στην ομορφιά της Σοφίας, φίλης και συμμαθήτριας. Η Σοφία ήτανε τύπισσα, μελαχρινή, κάπως γεμάτη, όχι πολύ ψηλή, ήταν μαζί με ένα παιδί, φαντάρος ήτανε ή φοιτητής, θα σας γελάσω. Ήταν κάπως μεγαλύτερος από εμάς, αυτό μπορώ να το διαβεβαιώσω στα σίγουρα. Την αποχαιρέτησε με ένα ζουμερό φιλί.

<< Άντε να τελειώνουμε κι εμείς να ερχόμαστε του χρόνου να βλέπουμε τις δικές μας>>, φωνάζει ο Γιαννάκης ο χοντρούλης μας, με τη μπάσα φωνή του.
<< Πιο σιγά βρε συ, μας ακούνε >> του απαντώ πειρακτικά.
<< Καλά εσύ να μην έρχεσαι >>, ανταπάντησε.

<< Γεια σου Σοφάκι >>, καλημερίζω την ομορφιά. Ο Γιάννης είχε φύγει κι αυτά που είπε δεν πρέπει να είχανε ακουστεί.
<< Καλημέρα Ψηλούλη, είσαι έτοιμος ; >>, με χαιρετάει κι αυτή.
<< Από καιρό είμαι έτοιμος >>, απάντησα, δεν είμαι σίγουρος αν ήταν από ειλικρίνεια ή για να την εντυπωσιάσω.
<< Εγώ είμαι έτσι κι έτσι .. αν βάλουνε εύκολα θέματα ..>>, μου εξηγεί κι αυτή.
<< Πιο πολύ με πειράζει που τελειώνουμε φέτος και .. θα χαθούμε >> ολοκλήρωσα τη στιχομυθία, θυμάμαι.


Το χτύπημα του κουδουνιού, σταμάτησε τη σκέψη μου και όλα όσα γίνονταν εκείνη την ώρα της αναμονής στο προαύλιο. Δεν θυμάμαι τίποτα στο ενδιάμεσο, παρά μόνο τη στιγμή που πήραμε τις θέσεις μας στις αίθουσες και τα θρανία περιμένοντας τα θέματα.

Τα εξεταστικό κέντρο ξέχασα να αναφέρω, τύχαινε να ήταν και το σχολείο μας. Το σχολείο μου, το Πρότυπο Σχολείο Πατρών, συγκαταλέγονταν ανάμεσα στα ελιτίστικα σχολεία όπως ήταν η Βαρβάκειος ή η Ιωννίδειος Σχολή ή τα Ανάβρυτα.. Οι μαθητές του είχαν επιλεγεί με γραπτές εξετάσεις μετά το τέλος του Δημοτικού. Όλα αυτά καταργήθηκαν από τη δεκαετία του 80 και μετά – θα γράψω σχετικά μία άλλη φορά. Ανάμεσα στα σχολεία που φιλοξενούσε τα εξεταστικό κέντρο ήταν το επαγγελματικό και το τεχνικό λύκειο της πόλης, πολλοί από τους μαθητές των οποίων ‘κατέβαιναν’ στις εξετάσεις μόνο και μόνο για να εξασφαλίσουν κάποια άδεια από το στρατό, τη δουλειά τους ή απλά για την εμπειρία της συμμετοχής. Στις περισσότερες των περιπτώσεων, λίγοι από αυτούς είχαν παραπάνω επιδιώξεις.

<< Φίλε, από ποιο σχολείο είσαι; >> ρωτώ το διπλανό μου στην δεξιά μου σειρά.
<< Από το πρώτο τεχνικό λύκειο>>, απαντάει
<< Έχεις άγχος σήμερα; >>, ρωτώ έτσι σαν από αμηχανία
<< Για τι πράγμα να έχω; >>, με ρωτάει και αφού σκέφτεται λιγάκι ..
>> Ναι έχω άγχος, φοβάμαι μήπως μπω στο Πανεπιστήμιο !!>>

Ήταν φωνακλάς ο τύπος, έξω καρδιά έδειχνε, τα λόγια του ακούστηκαν πριν από ένα ομαδικό, τρανταχτό γέλιο που έπνιξε την αίθουσα. Αυτό ήτανε και .. πήραμε τα .. ίσια μας. Νιώθαμε σαν τις απολυτήριες εξετάσεις ή ακόμα και ένα διαγώνισμα τριμήνου. Μόνο η μορφή των τετραδίων και το σκέπασμα του ονόματός μας από σκούρο αυτοκόλλητο πρόδιδαν ότι ήταν πανελλήνιες εξετάσεις για τα Πανεπιστήμια.

Τα θέματα των Μαθηματικών της πρώτης δέσμης έφτασαν σύντομα. Παραήταν εύκολα.. Ένα δίωρο ήταν αρκετό για να τελειώνουμε και να ξεμπερδεύουμε. Δεν ξέρω αν ήταν πλεονέκτημα ή μειονέκτημα η τόση ευκολία των θεμάτων, πάντως την ψυχολογία και την διάθεση μας για την συνέχεια τις απογείωσε.

Είχαμε πάρει πια το βάπτισμα του πυρός, νιώθαμε να πατάμε γερά στα πόδια μας, κατάκοποι αλλά πλήρεις. Ένα Σαββατοκύριακο ήταν ότι πρέπει για το επόμενο μάθημα που ήταν την προσεχή Δευτέρα.


-----------------------------------
Το κείμενο αυτό το αφιερώνω σε όλα τα παλικαράκια και τις κοπελιές που αγωνιούν και παλεύουν από την προηγούμενη Παρασκευή για μία θέση στα Ανώτερα και Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Γερά, παιδιά, τίποτα δεν σας σταματά. Ο δρόμος προς την επιτυχία είναι εδώ, δεν έχετε παρά να προχωρήσετε, να τον διαβείτε ..
_

Εποχές: Άνοιξη

-
Για τους παλαιότερους αναγνώστες του ιστότοπου, θα θυμάστε την προτίμησή μου στις ενδιάμεσες εποχές. Η άνοιξη που μας έχει επισκεφτεί για τα καλά πολλές βδομάδες τώρα είναι στις αγαπημένες μου. Συναγωνίζεται με το φθινόπωρο, κάπου πορεύονται μαζί, κάπου το προσπερνάει.


Τα σημάδια της έλευσης της άνοιξης μου σφυρίζουν σαν να με καλούν να συμμετάσχω. Στην αρχή συναντώ το πέρας της Αποκριάς, που ανέκαθεν μου θύμιζε μία γιορτή αποχαιρετισμού του χειμώνα. Έπειτα είναι η αλλαγή της ώρας στην θερινή της διαδρομή και το απότομο, έστω εικονικό, ‘μεγάλωμα’ της μέρας. Και βέβαια, η γιορτή του Πάσχα, πάντοτε συνδυασμένη με μία έξαρση ομορφιάς της φύσης. Είναι ασφαλώς και η πρωτομαγιά, έξοχη επέτειος, μόνο που η εποχή έχει ήδη καταφτάσει για τα καλά.

Οι ενδιάμεσες εποχές έχουν το ενδιαφέρον, ειδικά ή άνοιξη που είναι μία μετάβαση από τα κρύα και τις βροχές του χειμώνα σε κάτι πιο θερμό, πιο φωτεινό. Ο χειμώνας, ακόμα και το καλοκαίρι, έχουν μία διαρκή σταθερή εικόνα, τόσο που επιζητάς το διαφορετικό. Τον χειμώνα λίγες αχτίδες ήλιου και ζεστασιάς, το καλοκαίρι λίγες σταγόνες βροχής να μας ποτίσουν. Η άνοιξη - και το φθινόπωρο, όλα αυτά τα συνδυάζουν.


Αυτό το πάντρεμα είναι συναρπαστικό, μικροί χειμώνες και καλοκαίρια μαζί ή να εναλλάσσονται, μέρες βροχής να διαδέχονται ηλιόλουστες βδομάδες. Σύννεφα αραιά να γεμίζουν τον γαλάζιο θόλο κάνοντας τον πιο πολύμορφο και ελκυστικό. Όμως το ανέβασμα της διάθεσής μας είναι το καλύτερο από όλα. Ειδικά τις πρώτες βδομάδες της άνοιξης συναντάς πρόσωπα γελαστά - σαν πιο αισιόδοξα μου φαίνονται - με όρεξη για δράσεις έξω και ωραία πράγματα. Κι εγώ, ας αποκαλύψω, πως με το ζόρι κάθομαι τελευταία στο μηχάνημα να γράφω μερικές αράδες σαν κι αυτές. Κι εσείς φίλοι μου, αφού με διαβάσετε, βγείτε έξω και .. γνωριστείτε μεταξύ σας.

Οι πόλεις σου προσδίδουν ένα τόνο αισιοδοξίας και εξωστρέφειας. Οι πλατείες και οι πεζόδρομοι σφύζουν από ζωή. Οι κάτοικοι αρχίζουν να ξεμυτίζουν μετά από την ολιγόμηνη παραμονή τους στα σπίτια και τους κλειστούς χώρους. Ένα απλό πέρασμα και θα καταλάβεις πως κάτι κινείται, μια ζωντάνια καταφθάνει, θα ακούσεις το βουητό της παρέας. Πολύ συχνά ξεφεύγεις από τα όρια της πολιτείας κινούμενος σε πιο ελεύθερες διαδρομές, που δύσκολα θα σου υπαγορεύσει κανείς. Η άνοιξη είναι εδώ.


Μια ερωτική ατμόσφαιρα φαίνεται να δημιουργείται στον ορίζοντα. Όχι πως οι ίδιοι οι άνθρωποι αλλάζουνε με μιας, μα η πρώτη εξωτερική ματιά σου αφήνει ένα τέτοιο σημάδι, σαν να θες να πιάσεις όλον τον κόσμο και να τον πλησιάσεις, να τον γνωρίσεις. Κι αν το συνδυάσουμε με τα δροσερά βράδια έξω στις καφετέρειες και τα μπαράκια, μπορούμε να συνθέσουμε την όλη εικόνα.

Και ας μην λησμονάμε πως η πολλή ομορφιά και το ενδιαφέρον βρίσκεται στα όρια και στις αναμίξεις των προσώπων και των πραγμάτων. Των φύλων, των διαφορετικών φυλών, των επιστημών, των Τεχνών, των εποχών. Και μέσα στην ημέρα την ίδια, τα όρια της με την νύχτα, σαν το χάραμα και το ηλιοβασίλεμα, έχουν κάποια χάρη παραπάνω.



-------
ΥΓ1: Η λέξη Απρίλιος προέρχεται από το λατινικό aprire, που σημαίνει ανοίγοντας ή μεταφορικά, ανθίζοντας: η φύση και οι ψυχές μας.
ΥΓ2: Ο Μάιος είναι μέσα μας, κάτι θα ήξεραν αυτοί που υπολογίζουνε της ηλικία μας, ειδικά των νέων και όμορφων ανθρώπων με το άθροισμά τους.
-

Για τη γιορτή της μητέρας

Δεν σκόπευα να γράψω σήμερα, μα το θέλησα μετά από την ανάρτηση του φίλου μου του Θέμη: http://tanthopo.blogspot.com/. Θα βασιστώ στο σχόλιο που έκανα στο Θέμη, με λίγα λόγια παραπάνω:


Χρόνια Πολλά για την ημέρα στις απανταχού μητέρες όλου του κόσμου! Αν και γενικότερα, όλο το φάσμα των επετείων και των ημερών, παγκόσμιων ή εγχώριων ή τοπικών, δεν με βρίσκει να τις ακολουθώ πιστά. Αν το καλοσκεφτούμε, οι γιορτές, τα γενέθλια, οι εθνικές επέτειοι και άλλου είδους υπενθυμίσεις στον ετήσιο κύκλο, έχουν και κάποιου είδους μεταφυσική χροιά: 'καθιερώθηκαν' για να σπάνε τη μονοτονία της ρουτίνας και της καθημερινότητας. Τούτη εδώ η μέρα, ας είναι μία εξαίρεση. Ας ξεκαθαρίσουμε ότι το σημαντικότερο είναι να μην θυμόμαστε τα γεγονότα των επετείων μόνο μία φορά το χρόνο, έτσι, σαν μία μηχανιστική θύμηση, ένα προγραμματισμένο 'ξυπνητήρι' στο ημερολόγιό μας. Χρειάζεται παραπάνω σκέψη, ανάλυση, αποτίμηση, ένα ερέθισμα για την εσωτερική μας βελτίωση και αναγέννηση με βάση τα θέματα αυτών των εορτών – κι αυτά να συμβαίνουν πιο συχνά από τις επετείους τους.

Θα ήθελα να παραθέσω το γνωστό και πολυειπωμένο σε όλους μας, ότι όσους φίλους καρδιάς και να κάνουμε, όσες γυναίκες και να μας αγαπήσουνε (και όσοι άντρες κι αν τις αγαπήσουνε, τις γυναίκες) όσοι οπαδοί κι ας μας λατρέψουνε, ότι .. ότι .. αυτή η σχέση δεν έχει όμοιά της. Με ανιδιοτέλεια, αφοσίωση, σκέψη μα και διακριτικότητα, σεβασμό σε εμάς και την ελευθερία μας. Ιδανική, δίχως άλλο. Ας μην τρέφουμε επομένως αυταπάτες. Και ας μην μπαίνουμε σε συγκρίσεις με όποια σχέση και αν κάνουμε ή ήδη έχουμε στην ζωή μας. Θα είναι άδικο για αυτή τη σχέση και τον συγκεκριμένο άνθρωπο. Γιατί αυτή η σχέση θα χάσει με διαφορά στη σύγκριση. Ας τη δούμε σαν κάτι διαφορετικό, από το μηδέν, και ας προσπαθήσουμε να πάρουμε ότι μπορούμε περισσότερο. Σε αυτή την περίπτωση θα υπάρχει η ελπίδα να χτίσουμε κάτι νέο και στέρεο.


Η μητρική αγάπη, δεν είναι ασφυκτική - αλλιώς δεν θα ήταν αγάπη. Απλούστατα επειδή οι υπόλοιπες αγάπες θα ωχριούσαν μπροστά της, την (κατα)κρίνουν έτσι γιατί δεν μπορούν να την φτάσουν. Απλή η ερμηνεία για όλα τούτα. Τα πράγματα και οι ανθρώπινες σχέσεις στον κόσμο δεν είναι τα ίδια, υπάρχει μία ιεραρχία, όπως και να το κάνουμε. Όπως ακριβώς και στις αισθήσεις μας. Πρώτα είναι η όραση, έπειτα η ακοή και οι άλλες. Το ίδιο κι αυτό που αισθάνονται οι μητέρες για τα παιδιά τους.

ΥΓ: Όσο κοινότοπος και αν μου πείτε ότι γίνομαι, συνηθισμένος ή τετριμμένος κι αν ακούγομαι, το κείμενο αυτό θα το αφιερώσω στη μάνα μου, που η έγνοια της μαζί με την διακριτικότητά της και την ελευθερία των επιλογών μου - που η ίδια μου έχει εμφυσήσει, με συνοδεύουν.

Η πανδαισία και η προσγείωση στην πραγματικότητα

-
Το ανοιξιάτικο βράδυ της Τρίτης 5 Μαΐου με βρίσκει να ρεμβάζω στην ηρεμία και την άνεση του σπιτιού. Μόλις δύο μέρες έχουν περάσει μετά το πέσιμο της αυλαίας της καλαθοσφαιριστικής πανδαισίας στο παλάτι της O2 World Arena του Βερολίνου Δεν ήμουν στη Γερμανία ούτε έχω παρακολουθήσει μπάσκετ στο Βερολίνο – την έχω επισκεφτεί όμως την πόλη πριν λίγα χρόνια κι έχω απολαύσει ένα σωρό αξιοθέατα: την πινακοθήκη της ‘Γέφυρας’ των Εξπρεσιονιστών, τις εκθέσεις των Ρομαντικών ζωγράφων, το Μουσείο της Περγάμου, το Checkpoint Charlie που σταματούσαν για το πέρασμα ανάμεσα στο Δυτικό και Ανατολικό Βερολίνο, την πύλη του Βραδεμβούργου, την Αλεξάντερπλατς και τόσα άλλα.

Βλέπετε τα εισιτήρια των αγώνων του final four και το συνολικό ταξιδιωτικό πακέτο ξεπερνούσαν κατά πολύ την λογική των εξόδων μου και έτσι παραμείναμε εμπρός στη μικρή ή πιο μεγάλη οθόνη. Ουκ ολίγες οι φορές βέβαια που έχουμε εκδράμει για σημαντικά αθλητικά γεγονότα και γνωρίζουμε αρκούντως την ατμόσφαιρα των ημερών: Madrid Arena, Globen Arena στη Στοκχόλμη, Pala Eur στη Ρώμη, Palau St Gordi στη Βαρκελώνη βρίσκονται ενδεικτικά ανάμεσά τους.


Αυτή τη στιγμή έχω μπροστά μου ακόμα τη φιγούρα του Γιασικεβίτσιους με την γεμάτη πάθος φωνή να εμψυχώνει τους συμπαίκτες του, τον απίθανο χειρισμό της μπάλας, τις διεισδύσεις και τα καλάθια του Σπανούλη και το αρχοντικό στυλ του Άντερσεν, γεμάτο αυτοπεποίθηση και αίσθηση ανωτερότητας. Ακόμα ηχούν στα αυτιά μου το τρίξιμο από τους ήχους των παπουτσιών στο παρκέ, το σκάσιμο της μπάλας και ο ‘αναστεναγμός’ του στεφανιού στο κρέμασμα του επιθετικού μετά από κάρφωμα. Διακυμάνσεις στο παιχνίδι, αγωνία και εναλλαγές που σου κόβουν την ανάσα, όλα αυτά σε τέσσερις αγώνες εξαιρετικής τεχνικής και δεξιοτεχνίας με υψηλούς δείκτες σχεδιασμού και εκτέλεσης.

Βλέπω τον Διαμαντίδη, τον Φώτση και τους άλλους Έλληνες να υλοποιούν τα όνειρα μιας κορυφαίας ομάδας για να στρογγυλοκαθίσει στον Ευρωπαϊκό της θρόνο, αλλά και ένα πλήθος Ελλήνων - φανατικών φίλων τελικά, της σιωπηρής μπασκετικής πλειοψηφίας - να αγχώνεται, να επικροτεί, να κριτικάρει, να ζει με πάθος την ομάδα και το παιχνίδι. Όλα αυτά έχουν γεμίσει τις μνήμες μας, θαρρείς βγαλμένα μέσα από ένα όνειρο.


Το κατόρθωμα της πράσινης ομάδας, μοναδικό. Σαν να γκρεμίστηκε ξανά το Τείχος του Βερολίνου μετά από είκοσι χρόνια, μου φάνηκε, για να περάσουν οι πρωταθλητές. Πέμπτη φορά στα τελευταία 14 χρόνια στην κορυφή της Ευρώπης, τρίτη επίδοση όλων των εποχών πίσω από την απαράμιλλη Βασίλισσα Ρεάλ Μαδρίτης και την ΤΣΣΚΑ Μόσχας. Τελικά την αξία και το ειδικό βάρος κάποιων γεγονότων μπορούμε να τα αντιληφθούμε και να τα εκτιμήσουμε μόνο μετά από πολύ καιρό.

Η ώρα έχει περάσει τις οκτώ κι έτσι η μετωπική με τα δελτία ειδήσεων είναι αναπόφευκτη. Θα μου πείτε γιατί δεν το κλείνω το κουτί, απόλυτο δίκιο έχετε. Να όμως που μου είναι δύσκολο να διαβάσω πέντε αράδες στο βιβλίο που έχω ξεκινήσει κάμποσο καιρό τώρα και ήθελα όπως και να έχει να παραμείνω στην οικία μου εκείνο το βράδυ. Επιπλέον, το ίντερνετ, τελευταία, δεν το μπορώ όπως και όλη αυτή την ηλεκτρονική – μόνο και αποκομμένη από την κανονική – επικοινωνία. Τι μένει στο τέλος άραγε; Η θλίψη μετά το δελτίο των οκτώ κατά πως λέει και ο μεγάλος συγγραφέας, είναι εδώ.


Ανοίγω την τηλεόραση και συντονίζομαι στο ιδιωτικό κανάλι. Ο ξύλινος γραβατοφόρος παρουσιαστής δείχνει σαν να εκστασιάζεται σκορπώντας σου ειδήσεις για την παγκόσμια επιδημία γρίπης, την ραγδαία επιδείνωση της οικονομίας και τις κλιματικές αλλαγές που θα οδηγήσουν γοργά στο αφανισμό του πλανήτη. Σαν να ηδονίζεται τον βλέπω με αυτές τις ειδήσεις. Αλλάζω κανάλι, μία από τα ίδια, σαν πιστή φωτοκόπια. Πάω παρακάτω, το ίδιο σκηνικό. Ξέχασα να αναφέρω πως και αθλητικές ειδήσεις ακούσαμε. Και εκεί το ενδιαφέρον μονοπωλούσαν οι πρωταγωνιστές του ελληνικού ‘κλωτσοσκουφίου’, παντελώς ανυπόληπτοι έξω από τα σύνορά μας, οι ίντριγκες, οι παραφιλολογίες για τις μεταγραφές της επόμενης αγωνιστικής και παρόμοια .. συνταρακτικά γεγονότα.

Δίχως να χρειαστούν πολλά λεπτά, η σύγκριση που κάνω μέσα μου με το πρόσφατο αθλητικό φεστιβάλ της Γερμανίας είναι καταλυτική. Από τη μία η ταχύτητα, η τεχνική, η λεπτομέρεια, οι εναλλαγές του σκορ και η αρμονία κινήσεων, η επιδίωξη για ένα θετικό σκοπό. Από την άλλη, η μιζέρια, η μαυρίλα, η κακομοιριά, η προσπάθεια παρουσίασης των ήσσονος σημασίας σαν σημαντικών, η χειραγώγηση του δύσμοιρου πολίτη. Βέβαια, υπάρχει και η θετική πλευρά: όλα αυτά μπορεί να σε .. αποκοιμίσουν – βλέπετε, η .. ξεκούραση είναι πολύτιμο πράγμα στις μέρες μας. Τα κατάφερα και στις έντεκα βρισκόμουν ήδη στην αγκαλιά του Μορφέα!

Τώρα που το σκέφτομαι, ίσως και να άξιζε να δώσω τα δύο χιλιάρικα για πέντε ημέρες για να είμαι στην Κεντρική και λίγο πιο Βόρεια Ευρώπη Κι ακόμα, χαλάλι τους οι πραγματικοί αστέρες της show biz με τα εκατομμύρια Ευρώ που εισπράττουν κάθε χρόνο. Τουλάχιστον αυτοί μας ψυχαγωγούν αληθινά, μας ξεφεύγουν από την ανία της καθημερινότητας. Έστω και αν, συχνά, η προσγείωση σε αυτή είναι απότομη.
-